El-Mahsûl bağlamında Fahrettin er-Razî`nin ictihad anlayışı

Abstract

Çalışmamızda islam hukukunun dinamik yapısını oluşturan ve güncelliğini hep koruyan ictihad konusu, değişik yönleriyle ele alınmaktadır. Birinci bölümde Fahrettin er-Râzî'nin hayatı, eserleri ve İslam düşüncesindeki yeri ele alınmış, İkinci bölümde Usûlde ictihad bağlamında ictihad'ın tanımı, mana ve şümulü, Gazali ve Şatıbi'ye göre ictihad için gerekli şartlar üzerinde durulmuş, Üçüncü bölümde ise Fahrettin er-Râzî'nin ictihad ve müctehid kavramlarıyla ilgili görüşlerine yer verilmektedir. Bu bölümde ayrıca er-Râzî'nin, Hz. Peygamber'in ictihad yapıp-yapmadığı ile ilgili argümanlarına yer verilmiş, musavvibe ve muhattie ehlinin görüşleri ele alınmaktadır. Bu çalışmada Fahrettin er-Râzî'nin ictihada farklı yaklaşım tarzı ele alınmakta ve bu konudaki değişik İslam âlimlerinin ictihad ve müctehid kavramlarıyla ilgili benzer veya farklı düşünceleri tahlil edilmektedir. İşte Fahrettin er-Râzî de bu eserinde Gazalinin el-Mustasfa'sını esas alarak tenkitçi bir yaklaşım tarzıyla bizlere üslup çeşitliliğini göster-mektedir.Anahtar Kelimeler: er-Râzî, el-Mahsûl, İctihad, Müctehid, Taklid.

In this thesis, we have tried to study the interpretation in various ways which demonstates the dynamic aspect of İslam. In the first chapter, we have focused on Fahrettin er-Râzî's work `el-Mahsûl` together with his life, works and his place in İslamic theught. In the second chapter, we have focused on the definition, varieties, necessity and the function of interpretation. In the third chapter we have dealt with the vievs of Gazzali, Şatıbi, Fahrettin er-Râzî en the characteristics of an interpreter. Especially, en the Fahrettin er-Râzî's vievs whether the prophet of İslam had interpreted or not. In the last chapter we have mentioned about mimicry and obedience which are related to the concept of interpretation.My aim in this study is to give place the common vievs of both Fahrettin er-Râzî and various İslamic scholars on the concept of interpretation and interpreter. This er-Râzî, too, İn line with Gazzali's `el- Mustasfa` demonstrates varieties of styles in in a critical manner.Key Words: er-Râzî, el-Mahsûl, İnterpretation, İnterpreter, Mimicry