İş etiğinde uygulama yöntemleri ve bireysel konum seviyesinin iklim düzeyine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın ana amaçları, işletme yönetiminde etik iklim düzeyine etki eden faktörlerin incelenmesi ile etik iklim düzeyinin geliştirilmesi ve korunmasının nasıl sağlanacağının ve iş etiğinin iş hayatında taşıdığı önemin yaşanan gerçek olaylarda incelenerek ortaya konmasıdır. Bir örgütte etik iklim düzeyinin geliştirilmesi için etik-dışı davranışların önüne geçilmesi ve etik ikilemlerin çözümünün sağlanması gerekmektedir. Ayrıca etik kodlar oluşturma, etik olmayan davranışların raporlanması sistemi ve iş etiği eğitimleri etik iklim düzeyinin geliştirilmesi için pratik uygulama araçlarıdır. Bu araçlar, işletme faaliyetleri ile bütünleştirilerek kullanılmalı, uygulamaların etik iklim üzerindeki etkileri ölçümlenmeli, gözlemlenmeli ve bu ölçüm ve gözlem sonuçlarına göre uygulamalar ve süreçler iyileştirilmelidir. Etik iklim düzeyi bireylerin etik konum düzeylerinden ve demografik faktörlerden etkilenmektedir dolayısı ile iş etiği uygulama programının oluşturulmasından önce örgütteki etik konum seviyesi ve demografik yapı analiz edilmelidir. Bu nedenle bireylerin etik konum-idealizm ve rölativizm düzeyleri ve demografik değişkenler ile etik iklim arasındaki ilişki incelenmiştir. Etik iklim düzeyi, Victor ve Cullen tarafından geliştirilen Etik İklim Ölçeği (ECQ), etik konum düzeyi ise Forsyth tarafından geliştirilen Etik Pozisyon Ölçeği (EPQ) kullanılarak incelenmiş olup, sonuç olarak değişkenler arasında güçlü bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir.

In this study main purposes are, analyze of factors which effects ethical climate in business management, analyze of how ethical climate level develop and maintanence in business management and clarify importance of ethics in business life with examine of real cases. It is necessary to avoid unethical behaviors and solve ethical dilemmmas for development of ethical climate level in an organization. Also formulation of ethics codes, set a whistleblowing system and ethics trainings are practical application methods for developing ethical climate. These methods must integrate with business operations, effects of methods on ethical climate must be measured and monitored, and according to these measurements findings, business ethics tools and process must be improved. Ethical climate level is influenced from personal ethical position levels and demographic characteristics so before establishment of business ethics application program, ethical position levels and demographic structure of organization must be analyzed. Therefore, correlation of ethical climate dimensions with demographic factors and ethical position levels means level of idealism and relativism were analyzed. Ethical climate levels were measured by Ethical Climate Questionnaire (ECQ) which developed by Victor and Cullen, ethical position levels were measured by Ethical Position Questionnaire (EPQ) which developed by Forsyth and in conclusion a strong relationship between these variables was determined.