Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası`nın politika faiz oranı kararlarının gösterge faiz oranı`na, Borsa İstanbul bankacılık endeksi`ne (Xbank endeksi) ve banka performansına etkileri

Abstract

Bu doktora tezi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) politika faiz oranı (PFO) kararlarının gösterge faiz oranına, Borsa İstanbul (BİST) bankacılık endeksi (XBANK) ile diğer BİST endekslerine ve Türk Bankacılık sektörünün bazı performans rasyolarına Ocak 2005 – Aralık 2014 dönemindeki etkilerini araştırmak amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma konusunun önemli olduğu düşünülmektedir. Çünkü TCMB, para politikaları aracılığıyla mali ve ekonomik durumu etkilemek, ortaya çıkan risklerle mücadele etmek ve nihai hedefte hem fiyat istikrarını ve hem de finansal istikrarı sağlamak amacıyla politika faiz oranını etkin bir araç olarak kullanmaktadır. Tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Dünyada ve Türkiye'de finansal sektör, ikinci bölümde para politikaları ve bu politikaların ekonomik ve finansal etkileri, üçüncü bölümde ilgili yazın taraması, veri kaynakları, veri analiz periyodu, araştırma yöntemi ve hipotezler, dördüncü bölümde analiz sonuçları aktarılmıştır.Araştırmada Vektör Otoregresif Yöntemi (VAR) kullanılmıştır.Bu tezin bulguları daha önce bu konularda yapılan diğer araştırmaların sonuçları ile tutarlı bir şekilde, TCMB PFO kararlarının gösterge bono faiz oranına pozitif olarak ve güçlü yönde, BİST XBANK ile diğer BİST endekslerine negatif yönde etkisinin olduğunu göstermiştir. Ayrıca, Türk Bankacılık sektörünün performans rasyoları arasından seçilen aktif kârlılığı, özkaynak kârlılığı, net faiz marjı ve personel başına vergi öncesi kâr rasyoları hakkındaki bulgular ise bu rasyoların PFO duyurularına TCMB toplantısını izleyen iki ay içinde tepki verdiğini belirtmiştir.

This PhD thesis aims to examine the impact of policy interest rate (PIR) decisions of the Central Bank of The Republic of Turkey (CBRT) on the benchmark interest rate, BIST banking index (XBANK) and other BIST indices and certain performance ratios of the Turkish Banking sector in the period of January 2005 to December 2014. We think that the research subject is important because CBRT uses the PIR as an effective tool to affect the financial and economic status through monetary policies, combat with emerging risks, and ensure both price and financial stability as a final target. The thesis consists of four chapters. The first chapter provides information on the financial sector, the second chapter reviews monetary policies and their economic and financial effects, the third chapter provides literature review, introduces data sources, data analysis period, research method and hypotheses, and fourth chapter discusses analysis results.Vector Autoregressive (VAR) Method has been used in this study.The findings of this thesis has shown that CBRT PIR decisions have had a positive and strong impact on the benchmark bond interest rate and a negative impact on the BIST XBANK and other BIST indices in consistency with previous studies. Furthermore, the results about return on assets, return on equity, net interest margin and profit before tax per employee ratios selected among from the performance ratios of the Turkish Banking sector, have indicated that these ratios have responded to PIR announcements within two months following the TCMB meeting.