Süpermarketlerde plansız satın alınan kategorilerin raf ve teşhirde sergilenmesiyle alışverişçi ve perakendeciye kattığı değer: Atıştırmalık örneği

Abstract

Günümüzde tüketim alışkanlıklarının hızlı değişimi, ülkemizdeki ekonomik dönüşümlerin etkisi ve rekabet koşullarının artması süpermarketler gibi gıda perakende satış noktalarının yapısal gelişmesine katkı sağlamıştır. Bu yapısal değişime uyum sağlayan, alışverişçi istek ve ihtiyaç davranışlarını karşılayabilen perakendeciler ticari varlığını sorunsuz devam ettirebildiği görülmektedir.Perakendecinin mağazada en çok fayda sağlayacağı tüketici davranışı plansız satın alımlardır. Bu nedenle rafta ve teşhirde planlı veya plansız kategorilerin yönetimi ve tanzim teşhir uygulamalarının tüketici gereksinimlerine göre planlanması oldukça önemli olduğu görülmektedir. Bu tez çalışmasında, plansız satın alınan atıştırmalık kategorisinin tüketici ve perakendeciye kattığı değer incelenmiştir. Birinci bölümünde perakendecilik, mağaza tipleri ve süpermarketler, ikinci bölümde kategori yönetimi, plansız alışverişin önemi, üçüncü bölümde süpermarketlerde tanzim teşhir yöntemleri ve atıştırmalık kategorisinin önemi genelden özele inilerek teorik açıklamalarla değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde ise hipotezler oluşturulup iki farklı yöntemle bulgular saptanmış ve araştırma desteklenmiştir. Perakendecilere atıştırmalık kategorisi farkındalığının aktarılması ve yönetim süreçlerine destek verecek önerilerin sunulması amaçlanmıştır.

Nowadays, the rapid change of consumption habits, the impact of economic transformations in our country and the increase in the competition conditions contributed to the structural development of food retail formats such as supermarkets. The retailers who can adapt to this structural change and meet the needs of the shoppers, are able to continue their commercial existence without any problems. Consumer behaviour that the retailer will benefit most in the store is unplanned purchases. For this reason, it is important to plan the planned / unplanned categories on the shelf and display, and to plan the arrangement of the display according to the consumer needs. In this thesis, the value added to the consumer and retailer of the unplanned purchase of the snack category has been examined. In the first part, retailing, store types and supermarkets, in the second part category management, importance of unplanned shopping, and in the third part, the importance of food display in supermarkets and the importance of snack category have been evaluated from general to specific with theoretical explanations. In the fourth part, hypotheses have been formed and findings have been found with two different methods, and thus, the research has been supported. It is aimed to inform the retailers about the awareness with regard to the snack category and to present suggestions that will support the management processes.