Tābirname, Hazā Kitab-ı Tabirnāme Kavl-i Cāʿfer-i Sadıḳ: Giriş- inceleme - metin - dizin

Abstract

Rüya yorumu ilmi ile ilgili çalışmalar çok eski tarihlere dayanmaktadır. 17. Yüzyılda tabirnameler kaleme alınarak günümüze kadar gelmiştir. Bu eserler yüzyıllar boyunca insanların ilgisini çekmiştir. Büyük bir kısmı halka hitap eden tabirnamelerde sanatsal kaygıdan uzak, sade bir Türkçe kullanılmış, dönemin dil özellikleri ve sözcük yapısı canlı bir biçimde yansıtılmıştır. Üzerinde çalıştığımız tabirnamede Klasik Osmanlı Türkçesine ait dil özellikleri görülmektedir. Bu eserler yazıldığı dönemin halk inanışlarını ve yaşayışlarını da yansıtması açısından önemlidir. Arapça ve Farsça kelimelere, tamlamalara, ayetlere, hadislere, peygamber kıssalarına yer verilmiştir. Tüm bu özelliklerinden dolayı tabirnameler Osmanlı kültür tarihi, dil tarihi ve dil bilimi araştırmaları için önemli bir kaynaktır. Hazā Kitab-ı Tabirnāme Kavl-i Cāʿfer-i Ṣādıḳ, Osmanlı Türkçesine ait önemli metinlerden biridir. Yazarı belli değildir. Dönemin on meşhur rüya yorumu kitabı bir araya getirilerek kaleme alınmıştır. Yazı türü nesihtir. 98 varaktan oluşur. Her varakta on bir satır vardır. Rüya yorumu ilmini islami esaslara dayandırarak günümüze taşımıştır.Anahtar Kelimeler: Hazā Kitab-ı Tabirnāme Kavl-i Cāʿfer-i Ṣādıḳ, Osmanlı Türkçesi. Rüya.

Studies of dream analysis are based on very old history. Books on the interpretation of dreams that are written on 17. Century comes to modern day also. These books catch people's interest during centuries. The books that most of them address community are written away from artistic anxiety and used a pure Turkish , period's language properties and word form are reflected livingly. There are classic Ottoman Language properties at books on the interpretation of dreams. These books reflect their period's community beliefs and way of living. They include Arabic and Farsi words, propositional phrases, verses of the Koran, hadith, and prophet parables. Because of the all of these specialities, books on interpretation of dreams are important sources for Ottoman's history, language history and linguistic researches.Hazā Kitab-ı Tabirnāme Kavl-i Cāʿfer-i Ṣādıḳ, is also one of the important text of Ottoman Turkish. Writer is not definite. It is written by the help of a collection of period's ten famous dream analysis books. Type is naskh. It consist of 98 leaf. There are eleven line in per leaf. It transfers dream interpretation science to modern day on bases Islamic principal.Key words: Hazā Kitab-ı Tabirnāme Kavl-i Cāʿfer-i Ṣādıḳ, Ottoman Language, dream.