Meydan tasarımında estetik boyut

Abstract

21.yy'ın imgeye dayalı ve kar marjını yükseltmeye odaklı kentsel gelişimleri tarihin başından beri halkın kullanımına açık okmuş ve zaman zaman kamusal mekân olma özelliği taşımış çeşitli ölçekteki kentsel alanları yok ederek, yıkarak, küçülterek gelişmekledir. Bu durumda meydanların halka yönelik hizmet alanları niteliğini yeniden gündeme getirip, korumak ve geliştirmek çevre tasarımından sorumlu disiplinlere düşmektedir. Bu tez gerek sosyal gerekse estetik yönleri ile meydanları konu edinmektedir. Dünyada gerçekleşmiş başarılı meydanlar ve konuda üretilmiş bilgilerden bir bakış açısı belirlenerek ve aynı anda estetiğin de kullanımı etkilenen bir özellik olduğuna vurgu yapılarak çeşitli meydanlar üzerinden bu ölçütler denetlenerek bir ölçütler dizisi oluşturulmuş ve bir örnek alanda sınanmıştır.Sultanahmet örnek alanında yapılan çalışmalarla kullanım yoğunluğu ve arzu edilebilirlik dışında meydanın fiziksel bileşenlerinin de üzerinde durulmuştur. Varılan sonuç odur ki her ne kadar tarihi atmosfer kullanım yoğunluğunu arttıran en önemli öge ise de kullanıcılar meydan kaplamasından sınır belirleyicilerine kadar meydan özelliklerinin her birinin önemine estetik bağlamda değinmiştir. Sonuç, kentsel sosyal mekânların bileşen ve ögelerinin estetiği de genel anlam ve tasarım ölçütleri kadar önemlidir.Anahtar Kelimeler : Meydan, Kamusal Alan, Estetik, Tasarım.

The image-based and profit oriented urban approaches of the 21st century develop by annihilating, disturbing and negating the public common places of the cities. Under these circumstances it is obviously significant to bring to the agenda of the environmental design disciplines, the qualities of such spaces in order to enhance the functions and aesthetics of such spaces. Therefore this thesis embarks on social and aesthetic issues of the urban plazas. It studies diligently the successful plazas and squares from all over the world and determines the criteria for designing successful plazas and urban squares based on investigations and researches of valuable scholars. In this respect aesthetics is underlined as also a functional element which deserves special attention. At the second step the paradigms determined as a valuable set of criteria in investigating the present examples are adopted to study the Sultanahmet Square. Here in addition to the criteria for intense use and aesthetics, the elements and components of the plaza are also investigated. Therefore this thesis dwelled upon both the social and the aesthetic aspects of Sultanahmet square. The empirical research run in the case study clearly demonstrated that as well as the historical heritage of the Sultanahmet Plaza, the aesthetics of the elements and components are also important.Key words : Plaza, Pupose area, Aestetic, Design