Geçmiş yıllardaki petrol ürünleri fiyatlarına göre gelecek zam miktarı tahmini

Abstract

Son yıllarda enerji kaynakları içerisinde petrolün öneminin kaybedeceği yönünde açıklamalar olsa da ülkemiz için petrol ve petrol ürünlerinin fiyatları önem arz etmektedir. Özellikle günlük yaşantımızda önem arz eden benzin ve motorin litre fiyatlarındaki değişimlerin analiz ve tahmin edilmesi ihtiyaç haline gelmiştir. Günümüz teknolojilerinin ilerlemesi ile birlikte bir çok model ve yöntem geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri olan Yapay Zekâ yöntemlerine ait ANFIS ve YSA (Yapay Sinir Ağları) tahmin için en çok kullanılan teknolojilerdir.Tez çalışmasında Ocak 2014 ve Aralık 2015 tarihleri arasındaki WTI ham petrol varil fiyatı, Dolar için TCMB dolar kuru, Borsa verileri için BIST puanı, UFE verileri ve benzin-motorin litre fiyatı için Shell petrol firmasına ait akaryakıt verileri kullanılmıştır. Tüm bu veriler belirtilen kurum ve kuruluşların web sitesinden alınmış, benzin ve motorin fiyatlarında meydana gelecek artış veya azalışın Yapay Zekâ yöntemleri olan ANFIS ve Yapay Sinir Ağları yöntemleri ile tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Hangi modelin daha etkili bir tahmin yaptığı belirlenmiştir. Literatüre katkı açısından bahsedilen yöntemler ile benzin ve motorin litre fiyatlarına gelecek zam miktarı belirlenmiştir.

recent years, there has been explanations about the loss of petroleum signifinance, however, petroleum and petroleum products have important to our country. Especially, in our daily life,analysing and estimating of the changes in prices of gasoline and diesel oils have become a necessity. Many models and methods have been developed together advancement of today's technology. These methods are ANFIS and ANN which are the most widely used technology.In this thesis study, it is aimed to forecast a increase or decrease in gasoline and diesel oil prices with the methods of ANFIS and ANN. It had been used WTI crude oil prices, Central Bank of the Republic of Turkey (TCMB) dollar rate, BIST point for market, producer price index data and Shell petroleum as fuel for gasoline-diesel prices. All this data had been taken from institutions and organizations website. between dates 2014 January and 2015 December from Shell Coorparation web site.