ما يجوز في المنظوم دون المنثور عند النحاة شعر الفرزدق أنموذجاً

Abstract

Nahiv konusunda incelemede bulunan kimsenin göz ardı edemeyeceğihususlardan biri, nazımda ve nesirde olmasına bakılmaksızın Arapça cümlekurulumuna dair araştırmada bulunmaktır. Nahiv bilginleri, çoğu zaman nahivkaidelerini oluşturmada ve onlara dair çıkarımda bulunmada şiiredayanmışlardır.Bu araştırma, nahivcilere göre nesirde uygun görülmeyip şiirde uygungörülen hususları konu edinmiştir. Nahivcilerin şiirde uygun gördükleri hususlaroldukça çoktur. Öyle ki neredeyse bunları, belirli bir sayıyla ifade etmekimkânsızdır. Nahivciler bu hususlara `ed-Darâ‟iru‟ş-şi„riyye/Şiir zaruretleri`ismini vermişlerdir. Bu konuda Ebû Sa„îd es-Sîrâfî‟nin (ö. 368) Darûretu'ş-şi'ir,el-Kezzâz el-Keyravânî‟nin (ö. 412) Mâ yecûz li'ş-şâ'ir fi'd-darûre, İbn„Usfûr‟un (ö. 669) Darâ'iru'ş-şi'r gibi müstakil eserler yazılmıştır.Bu araştırmada el-Ferezdak‟ın şiirinde şiir zarureti konusunu uygulamalıbir şekilde inceleyecektir. Konunun önemi, bol miktarda nahiv kuralınıbarındırmasında/sunmasında ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmayla hedeflenen,nahivcilere göre ed-darûre/zaruret kavramını ortaya koymak, bu kavramıntürlerini açıklamak ve onu el-Ferezdak‟ın şiirinde inceleme konusu yapmaktır.Çalışma giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Girişte Arap şiirinintanımı, önemi ve nahiv ilminde şiirin delil değeri konuları ele alınacaktır. Birincibölümde ed-darûretu‟ş-şi„riyye kavramı sözlük ve ıstılah bakımından ele alınıptemellendirilmesi yapılacaktır. İkinci bölümde, şiir zaruretinin türleri ve nahvinoluşmasında zaruret faktörünün etkisi irdelenecektir. Üçüncü bölümde el-Ferezdak᾽ın şiirleri baz alınarak örneklendirme yapılacaktır. Sonuç kısmında iseelde edilen en önemli bulgulara yer verilecektir.Anahtar kelimeler: Şiir, Zaruret, Nuhat, el-Ferezdek, el-İhticâc

Linguists have to study linguistic structures regardless of whether thesestructures feature in poetry or prose. Besides, linguists have relied extensivelyon poetry for understanding and inferring grammar rules as poetry has so manyfeatures and characteristics and has been so widely common that studyinglinguistics in poetry has become almost unavoidable.The current research deals with the permissions linguists approve of in poetrywhich can hardly be confined to a specific number. Linguists call thesepermissions poetic necessities. Books such as `Poetic Necessity` by Abi SayeedAsserafi (368 AH), 'What is Allowed for Poets when Necessary` by Al-QazzazAl-Qayrawani (412 AH), `Poetic Necessities` by Ibn Asfour (669 AH) and`Necessities for Poets, not Prose writers` by Shukri Al-Alousi (1343 AH) havebeen written on this aspect.The current research also includes an application of poetic necessity to Al-Farazdaq‟s poetry. The significance of the research stems from the fact that itpresents a rich, linguistic issue, poetic necessity for linguists, as a big number oflinguists are busily occupied with it. The research aims at highlighting the effectof poetic necessity on linguistic complexity. I chose this research in linguisticsbecause it has been suggested that linguistics for speech is like salt for food, andit has a great effect on clarifying the meaning of the Holy Quran, the Prophet‟sHadith and Arabic poetry.My aim is to define the concept of necessity for linguists, its two types(favorable and unfavorable), and examine it in Al-Farazdaq‟a poetry. I willadopt the analytical, descriptive approach as it is suitable for such a linguisticstudy. The research will be divided into an introduction, three chapters and aconclusion. The introduction will deal with the status of Arabic poetry forArabic scholars, its place among Arabs and its status for linguistic judgment.The first chapter will deal with poetic necessity linguistically and figuratively assuggested by leading Arabic linguists. The second chapter will present bothtypes of necessity and highlight the effect of necessity on linguistic complexity.The third chapter will provide a practical study of poetic necessity in Al-Farazdaq‟s poetry. The conclusion will provide the most important findingswhich the research will arrive at.The contribution made by the current research may not be brand new as some ofits parts have been tackled by other researchers. However, the practicalapplication of this linguistic phenomenon to Al-Farazdaq‟s poetry has not beentackled by any researcher to the best of the researcher‟s search and knowledge. Ihope Allah will help me complete this research and that other researchers intoArabic linguistics will benefit from it.Keywords: poetry, necessity, linguists, Al-Farazdaq, argumentation