Iris Murdoch`ın yapıtlarında yanılsama ve gerçeklik

Abstract

Murdoch'ın yapıtlarında verdiği mesajları anlamak için onun felsefesini anlamak gerekir. Murdoch'ın felsefesini bilmeden yapılan okumalar üstünkörü bir okumadan ileri gitmeyebilir. Çünkü Murdoch'ın romanında kullandığı temalar, Murdoch felsefesinde kavramlar olarak ortaya çıkar. Ahlaki durum için ruhsal durumun, etik için dinin, erdemin anlamı ve etik için özsaygının önemi gibi birçok kavram ve durum hem romanında hem de felsefesinde üzerinde durulan temel noktalardır.Murdoch'ın felesefeyle olan ilişkisi, roman yazmaya başladıktan sonra da devam etmiştir. Her ne kadar felsefi bir romancı olmadığı konusunda ısrar etse de, felsefesini göz önünde bulundurmadan romanlarını değerlendirmek eksik kalır. Murdoch'ın felsefe alanındaki esas teması, ahlak felsefesidir. Yirminci yüzyılda ahlak felsefesinin büyük ölçüde gücünü kaybettiğini düşünen yazar, felsefecilerin ahlak felsefesi üzerinde yeniden yoğunlaşarak bunu gündeme getirmelerinin zorunluluğunu vurgular.Edebiyat ile varlığın hakikatini inceleyen bir sistem olan felsefe arasındaki ilişki çok eskilere dayanmaktadır. Felsefede savunulan veya karşı çıkılan düşünceler yalın bir dille, açık bir şekilde ifade edilirken, edebiyatta, bu düşünceler metnin ara yüzünde yer alır. Felsefenin bir iki cümle ile ifade ettiği bir konu hakkında, bir edebiyatçı sayfalarca yazabilir. Edebiyat ve felsefenin ilgilendiği ortak birçok alan vardır. Bu iki disiplin, söz konusu alanları birlikte ele almada bazen başarılı, bazen de başarısız olur. Genel yaklaşım Murdoch'ın bu iki disiplini başarılı bir şekilde ele aldığı yönündedir.Murdoch'a göre kişi, felsefeylee kendi doğasını keşfeder ve gerçeği bulma yolunda kişiye yol gösterir. Murdoch felsefesinin temelinde iyilik vardır. İyiliğe ulaşmak zaman alan, uzun bir süreçtir. Murdoch iyiye ve doğruya ulaşmayı bir yolculuk olarak değerlendirir. Bu tez çalışması da Murdoch'ın beli başlı yapıtlarında iyiliğe giden bu yolcuğu ele almaktadır.

In order to understand the messages of Murdoch?s literary Works, one needs to be familiar with her philosophy. Reading Murodch?s novel without such a knowledge will be a shallow reading. Because the themes that Murdoch use in her novel appear as concepts in her philosophy. The spiritual condition for moral condition, the religion for ethics, the importance of self-respect ethics and the meaning of virtue are just the several points emphasized in both her philosophy and literature.Murdoch?s interest in philosophy kept on going after her going towards literature. Although she insisted on her not being a philosophical novelist, it would be defective to evaluating her novels without philosophy. Murdoch?s main theme in the field of philosophy is the moral philosophy. She thinks the moral philosophy has lost its power during twentieth century. That?s why she stresses on the importance of reconsidering and focusing on the moral philosophy.The relation between literature and philosophy dates back to old times. In philosophy the concepts are mentioned clearly, however; in literature the concepts are hidden in the texts. A philosopher can convey a concept with a few sentecnces whereas a man of letters can write pages to define the same concept. There are many main areas that both philosophy and literature are related. These two disciplines are sometimes succesful and sımetimes unsuccesful in dealing such areas. The general approach is that Murdoch is succesful in relating these two disciplines.According to Murdoch, philosophy helps one to explore his own nature and also helps him to find the reality. The basic theme of Murdoch?s philosophy is goodness. It is a long and time taking process to reach the goodness. Murdoch considers this process as a journey. This thesis focuses on the journeys to goodness in some outgoing novels of Murdoch.