İslam felsefesinde Tanrı kanıtlamaları ve İbn Teymiyye`nin fıtrat delili

Abstract

Tanrı'nın varlığı, mahiyeti ve kanıtlanması dinlerin olduğu kadar felsefenin de en temel meselesidir.Tanrı'nın varlığı ve kanıtlanması düşünce tarihinin en önemli konularından biri olduğundan; bir filozofu, bir kelamcıyı, bir sufiyi veya dini karakterli bir ekolü onların Tanrı tasavvurlarına bakarak anlayabiliriz. Tanrı tasavvuru, insan hayatını şekillendirme, yönlendirme ve anlamlandırma açısından önemli bir fonksiyona sahip olduğundan bir insanın neye inandığını, neleri kullanarak ve nasıl inandığını da bizlere göstermesi açısından önemlidir. Bu çalışmamızda felsefe ve kelamda ortaya konulan Tanrı tasavvuruyla birlikte, Tanrı'nın sıfatları ve Tanrı'nın varlığını kanıtlamak amacıyla filozoflar ve kelamcılar tarafından kullanılan delilleri açıklamaya çalıştık. Ayrıca Tanrı'nın varlığını kanıtlamak amacıyla zihni ve felsefi delillere ihtiyaç olmadığını belirten İbn Teymiyye'nin Tanrı tasavurunu ve kendisinden önce kullanılan delillere alternatif olarak sunduğu fıtrat delilini açıklamaya çalıştık.Anahtar Kelimeler: Tanrı, Kanıt, Felsefe, Kelam, İbn Teymiyye, Fıtrat.

Existence, nature and proof of God is the most fundamental matter of religions as well as philosophy.As existence and proof of God is one of the most important subjects of the history of thought, we can understand a Sufi, a philosopher, a theologian and a religiously characterized person by looking at their conceptions of God. The conception of God doesn?t not only have a crucial function in terms of shaping, guiding and making sense to human life, but also in terms of showing us what and how one believes.In this study, along with the conception of God put forward in philosophy and writ, we have tried to state the evidences used by philosophers and theologians in order to prove the existence and attributes of God. Furthermore we have tried to express the conception of God, as an alternative to the evidences used previously to prove creation, presented by Ibn Taymiyya, who indicates that there is no need for philosophical and mental proofs in order to prove the existence of God.Key Words: God, Evidence, Philosophy, Theology, Ibn Taymiyya, Disposition-Nature.