Herat ekolü ve XVI. yüzyıl Şu`arâ tezkirelerinde bilgi kaynakları ve bu kaynaklardan istifade ediş yönleri

Abstract

Osmanlı dönemi şairleri hakkında bilgi veren en önemli kaynakların başında tezkireler gelir. Türk edebiyatında müstakil bir tür olan tezkireler, şairin sadece hayatı değil, sanat anlayışı ve eserleri hakkında da malûmât verir. Tezkire yazarı, bunu yaparken pek çok yazılı ve sözlü kaynaktan yararlanır. Tezkireci aktardığı bu bilgileri bazen de kendi düşünce süzgecinden geçirerek aktarmıştır. Müellifin farklı kaynaklar kullanması ve bu kaynakları farklı metotlarla elde etmesi, tezkirelerde aktarılan bilgilerin doğruluğu konusunda akıllarda sürekli soru işaretleri bırakmıştır. Bu çalışmamızda, Herat ekolü tezkireleri ve XVI. yüzyıl Anadolu sahasında yazılmış tezkirelerin, şairler hakkında bilgi aktarırken kullandıkları kaynaklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Tezkirelerde istifade edilen kaynaklar yazılı ve sözlü ana başlıkları altında verilmiştir. Bu iki ana başlık altına da şairlerin hayatı, sanatı ve eserleri ile ilgili istifade edilen bilgi kaynaklarına yer verilmiştir. Çalışmamızda tezkirelerin tercümeleri ve Türkiye Türkçesine aktarılmış metinlerinden istifade edilmiştir. Ayrıca verilen örneklerde metinlerin orijinaline bağlı kalınmıştır.Anahtar Kelimeler: Tezkire, Herat Ekolü Tezkireleri, XVI. yüzyıl Anadolu Tezkireleri, Bilgi Kaynakları

Poetry anthologies have the first place among the most important sources providing information about the Ottoman period poets. Poetry anthologies that are a kind of self-contained in Turkish literature, not only give information about the poet's life, but they give information about his understanding of art and his works. Author of poetry anthologies, while doing so, he utilizes many written and verbal sources. Poetry anthologies author, sometimes quoted this information by passing his thought world. Because the author used different sources and obtained these resources by different methods, constantly question marks left in their minds about the accuracy of the information transmitted in poetry anthologies.In this study, it has tried to determine the source they used when transferring information about poets of Herat school poetry anthologies and written poetry anthologies XVI. century in the area of Anatolia. The resources that utilized in poetry anthologies have been given under written and verbal main headings. Also, under these two main headings have been placed related to utilized information source about the life, artifacts, and works of poets. In our study, it has been utilized the translations of poetry anthologies and the texts that transferred to Turkey Turkish. Also, in given examples have been adhered to the original texts.Keywords: Poetry Anthologies, Herat School Poetry Anthologies, XVI. CenturyAnatolia Poetry Anthologies, Information Resources