Cihanoğlu ailesine ait mimari eserler

Abstract

Bu çalışmada Aydın'da yaşamış âyân ailesi olan Cihanoğullarının eserlerini tespit edilerek incelenmesi ve tanıtılması için yazılmıştır. Eserlerin günümüzdeki durumlarının belirlenip bir bütünlük içerisinde ele alınarak farklı bölgelerle karşılaştırmalı bir biçimde ortaya konması amaçlanmıştır.Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışmalarda Aydın il merkezinde, ilçelerinde ve köylerinde olmak üzere aileye ait günümüze ulaşan 28 yapı topluluğu tespit edilmiştir. Bu eserlerin içerisinde cami, medrese, çeşme, sebil, hamam, han, sıbyan mektebi, kale, kule ve konak yer almaktadır.İncelenen eserlerin büyük çoğunluğunu ibadethane ve su yapıları oluşturmaktadır. Bu yapılar en erken yapı 1600, en geç tarihli yapı ise 1834'lü yıllara tarihlenmektedir. Eserlerin tamamı birtakım onarımlarla günümüze gelebilmiştir. Plan ve mimari açıdan birbirlerine yakın özellikler gösteren camilerde barok üslupta süslemeler görülmektedir. Eserler tasvirli kabartmaları ve resimleri ile dikkat çekmektedir.Aile kendini korumak için kale ve kuleleri inşa etmiştir. Bu yapıların antik kökenli olduğu ve Cihanoğullarının onardıktan sonra kullandığı anlaşılmıştır. Bu eserlerden kale bir savunma yapısından çok çiftlik düzenlemesidir. Korunmak içinde kuleleri konakların bitişiğinde, dönemin özelliklerine göre inşa ettirmişlerdir.Çeşme, medrese, sebil, han, kule, kale gibi diğer yapılar süsleme bakımından sade olup mimari formlarını korumaktadırlar.1899 yılında meydana gelen büyük deprem ve 1919 Yunan İşgali ailenin yaptırmış olduğu eserlerini ve şehir dokusunu önemli ölçüde bozmuştur. Kullanımı devam eden eserlerin bu olaylar sonrasında bir takım onarımlar görerek günümüze ulaştıkları anlaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Aydın, Cihanoğlu ailesi, Mimari, Âyân, Derebeyi.

This study was written to examine and promote the work of the Cihanogullari, who lived in Aydin and are an Ayan family. It is intended to determine the current state of the works in harmony and reveal them in a comparative format with different regions.Within these studies, which are done in accordance with this aim, there are identified 28 structure communities of the family in the center of the province Aydin, in its districts and villages. These monuments include mosque, madrasa, faucets, fountains, Turkish baths, caravanserais, elementary schools, castles, towers and mansions.Most of the inspected monuments are sanctuaries and water structures. The earliest structure of these buildings is dated as 1600 the latest is dated as 1834. All of the monuments have survived to the present day with some repair works. The baroque style can be seen in the mosques, which have similar plan and architectural features. The monuments have remarkable depicted imprints and pictures.The family built castles and towers to protect themselves. These structures are ancient and used after the repair by Cihanogullari. The castle, which is one of these monuments, is more a farm regulation than a defense structure. For protection they built the towers next to their mansions according to the characteristics of the period.The other structures such as faucet, madrasa, fountain, caravanserais, towers, castles and other structures are simply decorated and protect their architectural forms.The large earthquake, which occurred in 1899 and the Greek invasion in 1919 destroyed the monuments of the family and texture of the city significantly. After these events the monuments, which still are used, reached the present day through a set of repair works.Key Words: Aydın, Cihanoğlu family, Architectural, Ayan, Overlord.