Primer enürezis nokturnalı olgularda elektrofizyolojik çalışma (Uyku ve uyanıklık EEG`si median ve tibial SEP)

Abstract

3. ÖZET Enürezis nokturna'nın oluşumunda genetik faktörlerden, organik ve metabolik faktörlere, psikolojik faktörlerden sosyal faktörlere kadar çok geniş bir etiyoloji sorumlu tutulmaktadır. Ayrıca enürezisin uyku bozukluğu ile ilişkisi, `epileptik ekivalan` olduğu ve paroksismal bir hastalık olabileceğinden de söz edilmektedir. Bu çalışmada, rutin tahlilleri yapılarak her hangi bir organik patoloji saptanmayan ve primer enürezis tanısı alan olguların elektrofizyolojik olarak somatosensoriyal uyarılmış potansiyel (SEP) ve elektroensefalografi (EEG) ile değerlendirilmesi, sonuçların enürezis şikayeti olmayan sağlıklı çocukların bulgularıyla karşılaştırılması tasarlandı. Çalışmamızda Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nefroloji, Psikiyatri, Nöroloji Polikliniklerine Mart 2000-Mart 2001 tarihleri arasında geceleri altını ıslatma şikayetiyle başvuran ve primer enürezis nokturna tanısı alan 30 hasta ve 14 kontrol vakası değerlendirildi. Enüretik çocuklarda ortalama yaş 9.7 yıl (yaş aralığı 6-14), kontrol grubunda ise ortalama yaş 8.4 yıl (yaş aralığı 6-13) idi. Her iki grup arasında yaş ortalaması bakımından anlamlı farklılık yoktu (p>0.05). Enüretik çocukların 15'i kız, 15'i erkekti; kontrol grubundaki çocukların 6'ı kız, 8'i erkekti. EEG'ler standart elektrod yerleşimi 10-20 sistemine göre uyanıklıkta ve uykuda, monopolar ve bipolar montajlarda çekildi. İki taraflı median ve tibial sinir uyarımı ile kortikal SEP cevaplan elde edildi. İstatistiki analiz için F-testi ve Pearson' un ki-kare testi, student's t-testi, Mann Whitney-U testi kullanıldı. Enüretik grubun çekilen uyanıklık EEG'lerinde 30 çocuğun 13 'ünde (%43) patolojik aktivite gözlenirken, uyku EEG' sinde ise bu oran 10 çocukta (%33) idi. Patolojik EEG'lerin trase özellikleri dağılımı ise; 5 'inde (%17) disritmi/disorganizasyon, 7 'sinde (%23) fokal paroksismal aktivite, 1 'inde (%3) jeneralize paroksismal aktivite şeklinde idi. Kontrol grubunun uyanıklık EEG'sinde 2'sinde (%14), uyku EEG'sinde de 2'sinde (%14) olmak üzere her ikisinde de disritmi/disorganizasyon şeklinde patolojik aktivite gözlendi. Fokal paroksismal aktivite oranlan arasında ise enüretik grup lehine anlamlı farklılık gözlendi (p<0.05). Median ve tibial SEP değerleri normal sınırlarda bulundu, ancak median SEP N22 dalga latans ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlılık mevcuttu (p<0.05).Primer enürezis nokturnada organik nedenleri aydınlatmak amacıyla faydalanılan elektrofizyolojik tetkiklerden SEP ve EEG kolay uygulanılabilmesi ve spinal kord bütünlüğünü ve beynin bioelektriki aktivitesini göstermesi bakımından önemli yöntemlerdir.

4. SUMMARY The etiology of enuresis nocturna includes genetic, organic and metabolic factors as well as psychologic and social factors. Enuresis is also considered to be related to sleep disorders and it is associated with an epileptic eqiuvalent, or a paroxysmal disease. The aim of this study was to investigate electrophysiologically the patients with primary enuresis nocturna and compare them to healthy children by SEP and EEG. For that reason between March 2000 and March 2001, thirty (30) patients who are applied to Yüzüncü Yıl University Medical Faculty whith complaint bedwetting and diagnosed of having primary enuresis nocturna by various policlinics (Pediatric Nephrology, Neurology, Psychiatry) are used for this study and fourteen (14) cases are accepted as control group. The mean age was 9,7 years in enuretic children (age range; 6-14), and 8.4 years in control group (age range 6-13). There wasn't any significant difference between the groups according to the mean age (p>0.05). There was 15 female and 15 male in enuretic group and 6 female and 8 male in control group. EEG's with electrode localization according to 10-20 system were derived in a stated of awake and sleep, in a setting of monopolar and bipolar cortical SEP responses were derived by two-sided stimulation of median and tibial nerves. For statistical analysis, F-test and chi-square test of Pearson, student's t-test Mann Whitney-U test were used. Pathologic activity was observed in 13 (43%) children with awake EEG, and in 10 (33%) with sleep EEG in enuretic group. The distribution of pathologic EEG's trace properties of that group were dysryhtmia/dysorganization in 5 (17%), focal paroxysmal activity in 7 (23%), generalised paroxysmal activity in 1(3%). In control group pathologic activity was seen in 2 (14%) at awake EEG and in 2 (14%) at sleep EEG. The trace property of pathologic EEGs of the control group was only dysrytmic/dysorganization. A significant difference were found in focal paroxysmal activity rates between the groups (p<0.05). Median and tibial SEP vakes were found in normal range, but there was a significant difference statistically amoung median SEP N22 wave latencies (p<0.05). SEP and EEG are the electrophysiological applications that utilized to clarify the organic causes of primary enuresis nocturna. These tests are important because of simple application, and demonstrated the brain biolelectric activity and spinal cord integrity.