Migren profilaksisinde gobapentin, valproik asit ve flunarizinin etkinlik ve güvenilirliğinin karşılaştırılması

Abstract

2. ÖZET Migren baş ağrısının gerek atak ve gerekse profılaktik tedavisinde bir çok ilacın kullanılması mümkündür. Migren tedavisinde ilk basamak tetik faktörlerin tanınması ve kişinin önlenebilir nedenlerden kaçınmasının sağlanmasıdır. Bundan sonra eğer etkin ve doğru bir atak tedavisi yoksa atağa yönelik tedavi düzenlenmelidir. Son olarak da ayda 3 'ten çok sayıda atak geçiren, semptomatik tedaviye yanıtları yetersiz veya ağrıya bağlı fonksiyonel kayıpları özel ve sosyal yaşamlarını anlamlı derecede engelleyen migrenlilere profılaktik antimigrenöz tedavi başlanmalıdır. Migren ataklarının sayışım ve şiddetini azaltarak etki eden profılaktik ilaçlar, başlandıktan sonra hastalığı tedavi etmekten çok, migrenin doğal seyrinde uzun süreli olumlu etkilere neden olmaktadırlar. Migren için kullanılan mevcut profılaktik tedavilerin etkinlikleri farklı farklıdır. Atak sıklığı ve şiddetinde daha büyük azalma sağlayan ilaçların, hastalık progresyonunda yararlı etkilerinin olacağım varsaymak mantıklıdır. Bu çalışma, baş ağrısı şikayeti ile Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Polikliniği'ne başvuran, Uluslararası Baş Ağrısı Derneği (IHS) auralı ve aurasız migren tam kriterlerini karşılayan ve bir ay içinde üç ve üzerinde migren atağı tarifleyen hastalar üzerinde yapılmıştır. Çalışmamızda bir kalsiyum kanal blokeri olan flunarizin, konvansiyonel bir antiepileptik olan valproik asit ve nispeten yeni bir antiepileptik ilaç olan gabapentinin etkisi karşılaştınlmıştır. Gabapentin grubunda yaş ortalaması 29.07 olan 11 'i erkek 31'i kadın 42 hasta, valproik asit grubunda yaş ortalaması 29.05 olan 8'i erkek 31 'i kadın 40 hasta ve flunarizin grubunda yaş ortalaması 29.00 olan 10'u erkek 33 'ü kadın 43 hasta olmak üzere toplam 125 hasta çalışmaya alındı. Aylık atak sayısı, atak süresi ve şiddeti ile ilaca bağlı yan etkiler açısından her grup kendi içinde, tedavi başlangıcı ile 3. ay sonunda, gruplar arasında ise 3. ay sonunda karşılaştınlmıştır. Grupların kendi içinde tedavi başlangıcı ile üçüncü ay sonundaki bulgular karşılaştırılırken MINITAB istatistik paket programında Z-oran testi, gruplar arasında üçüncü ay sonundaki bulgular karşılaştırılırken SAS istatistik paket programında Ki-kare (Chi-square) testi kullanılmıştır. Tedavi başlangıcında tüm gruplarda bir ay içindeki atak sayıları 3 ve 3 'ün üzerinde idi. Üçüncü ay sonunda gabapentin grubundaki hastaların %52.38'i, valproik asit grubundaki hastaların %30'u ve flunarizin grubundaki hastaların ise %34.88'i bir ay içinde3 'ün altında atak tarifledi. Gabapentin grubundaki hastaların %57.17'sinde, valproik asit grubundaki hastaların %32.50'sinde ve flunarizin grubundaki hastaların %37.21'inde aylık atak sayısında en az %50 azalma bulundu. Atak sıklığını gabapentin diğer ilaçlara göre daha belirgin azaltmaktaydı. Atak süreleri, tedavi başlangıcında gabapentin grubundaki hastaların %28. 57' sinde, valproik asit grubundaki hastaların %27.50' sinde ve flunarizin grubundaki hastaların ise %27.91'inde 12 saatin altında iken, üçüncü ay sonunda gabapentin grubundaki hastaların %57.14'ünde, valproik asit grubundaki hastaların %40'mda ve flunarizin grubundaki hastaların ise %41.86'sında 12 saatin altında bulundu. Atak süresini gabapentin diğer ilaçlara göre daha belirgin olarak azaltmaktaydı. Vizüel analog skala (VAS) ile değerlendirilen atak şiddetleri, tedavi başlangıcında gabapentin grubundaki hastaların %76.19'unda, valproik asit grubundaki hastaların %70'inde ve flunarizin grubundaki hastaların ise %67.44'ünde en şiddetli yani 4 değerinde iken, üçüncü ay sonunda gabapentin grubundaki hastaların %28.57'sinde, valproik asit grubundaki hastaların %47.50'sinde ve flunarizin grubundaki hastaların ise %44.19'unda 4 değerinde idi. Üç aylık tedavi sonrasında atak şiddetindeki azalma gabapentin kullanan grupta diğer ilaç gruplarına göre daha belirgin idi. Tedavinin üçüncü ayı sonunda gabapentin grubundaki hastaların %28.57'si, valproik asit grubundaki hastaların %72.50'si ve flunarizin grubundaki hastaların ise %60.47'si hala yan etkilerden şikayetçi idi. Bu çalışmada; gabapentin, valproik asit ve flunarizinin her üçü de migren profilaksisinde etkili ilaçlar olarak bulunmalarına rağmen, gabapentin; atakların sıklığı, süresi ve şiddeti bakımından valproik asit ve flunarizinden daha etkin, yan etkiler bakımından daha iyi tolere edilebilir düzeyde bulunmuştur. Valproik asit ve flunarizin ise atab sıklığı, atak süresi ve şiddeti bakımından birbirlerine hemen hemen eşit düzeyde etkin bulunmuştur. Migren profilaksisinde kullanılan bu ilaçlardan gabapentinin, valproik asit ve flunarizinden daha etkin ve güvenilir olduğu, valproik asit ve flunarizinin ise eşit düzeyde etkin ve güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır.

3. İNGİLİZCE ÖZET (SUMMARY) In the attacks and the prophylactic treatment of migraine various medications could be used. The first step of treatment is the detection of the triggering factors and getting rid of the preventable causes. After that, if there is no effective and accurate treatment, medication should be directed to attacks. In the last step, prophylactic antimigraineous treatment should be initiated to those migraineurs who have more than three attacks per month, show ineffective response to symptomatic treatment, have special functional loss associated with pain and whose social lives are significantly impaired. The prophylactic drugs designed to alleviate the severity of pain and the number of attacks give way to positive effects in the course of migraine rather than treating the affliction. The efficacy of the treatment modalities variably changes. It would, thus, be much more tempting to say that the drugs alleviating the severity of pain should be considered to be useful in the progression of the disease. This study was conducted on patients who were admitted at Neurology Clinic of Faculty of Medicine in Yüzüncü Yıl Universty with the complaints of headache, having International Headache Society (IHS) with and without aura and who were diagnosed to have migraine criteria, as well as with a history of three or more attacks. We investigated the effects of flunarizine which is a calcium channel blocker, valproic acid which is an antiepileptic drug and gabapentin, another new antiepileptic drug and then, compared their effects. In gabapentin group, 1 1 males and 3 1 females comprising a total of 42 individuals and having a mean age of 29.07, in valproic acid group 8 males 3 1 females totaling to 40 subjects and having a mean age of 29.05, in flunarizine group, 10 males 33 females totaling to 43 subjects and having a mean age of 29.00 were included in the study. The three groups constituted a total of 125 patients. Each group was compared in itself in terms of attack number per month, the duration of attack, the severity and the side effects associated with the drug from the time of initiation of the treatment up to third month. Such parameters were compared between the groups after the third month. The intra-group comparison was made by using Z rate test in MINITAB statistical packet programme, the inter-group comparison was made by Chi-square test in SAS statistical packet programme.In the initial stages of treatment, the number of attacks per month was three and over in all of the groups; at the end of the third month, 52.38% of the cases in gabapentin group 30% of those in valproic acid, 34.88% of those in flunarizine were prognosed to have less than three attacks per month. At least 50% of decrease in the number of attacks were observed in 57.17% of cases in gabapentin group, 32.50% of those in valproic acid, and 37.21% of those in flunarizine group. Gabapentin was found to have decreased the frequency of attacks more remarkably than the other drugs. Whereas the duration of attacks was under 12 hours in 28.57% of cases in gabapentin, 27.50% of those in valproic acid and 27.91% of those in flunarizine during the initial stages of the treatment, that period was again under 12 hours after the three month in 57.14% of the cases in gabapentin, 40% of those in valproic acid and 41.86% of those in flunarizine. Gabapentin was found to decrease the time of attack more significantly than the other drugs. Whereas the severity of attacks evaluated by visual analogue scale (VAS) in the initial stages of treatment was four in 76.19% of cases in gabapentin, 70% of those in valproic acid and 67.44% of those in flunarizine group, the severity of attacks was found to be four in 28.57% of cases in gabapentin, 47.50% of those in valproic acid and 44.19% of those in flunarizine group at the end of the third month. The decrease in the severity of attacks was more remarkable with the use of gabapentin than the other drug groups. At the end of the third month of the treatment 28.57% of the cases using gabapentin, 72.50% of those using valproic acid and 60.47% of those using flunarizine were still complaining about the adverse effect of the drugs. In this study, although the three drugs were found to be effective in migraine prophylaxis gabapentin was more tolerable in terms of the duration of attacks, the severity and the adverse effects than the other two drugs valproic acid and flunarizine, which were almost equally effective. In the final course of the study gabapentin was found to be more effective and reliable than valproic acid and flünarizine.