Zorunlu iç göç yaşamış bireylerde göçün ruh sağlığı üzerine uzun dönem etkileri

Abstract

ÖZET İnsanın fiziksel çevresinde yaptığı bir değişim olan göç, çok çeşitli ekonomik, sosyal, kültürel, siyasal ve psikolojik sonuçlan da beraberinde getirir. Birçok araştırmacı göç ve psikiyatrik hastalıklar arasındaki ilişkiye dikkat çekmiştir. Bu araştırmacılar genellikle birçok psikiyatrik tanırım göçmenler arasında yüksek oranlarda bulunduğunu bildirmişlerdir. Türkiye'de ve dünyada zorunlu iç göçle ilgili oldukça az sayıda çalışma vardır. Ülkemizde yapılan çalışmalarda zorunlu göçün psikolojik etkileri vurgulanmıştır. Bu konuda yapılmış çeşitli sosyolojik çalışmalarda bulunmaktadır. Zorunlu olarak yapılan iç göçlerde psikolojik sorunlara ek olarak ekonomik, sosyal, kültürel boyutlarda eklenmektedir. Zorunlu iç göç sorununa yönelik multidisipliner bir yaklaşımın geliştirilmesi gereklidir. Bu çalışmada güvenlik nedeniyle zorunlu iç göç yaşamış bireylerde, uzun dönemdeki psikopatolojiyi araştırmayı planladık. Çalışma 1995 yılı sonbaharında Hakkari kırsalından güvenlik nedeniyle köyleri boşaltılarak Van Merkezinde yaşamaya başlayan bireylerle yaşadıkları mekanda yüz yüze görüşülerek yapılmıştır. Çalışmaya alman bireyler, göçmenlerin toplu halde yerleştirildikleri mahallede rastgele kümeleme örneklem yöntemiyle seçilmiştir. Toplam 104 olgu arasındaki psikiyatrik morbidite SCID-I kullanılarak tespit edilmiş, olguların umutsuzluk düzeyini ölçmek için; Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUO), benlik saygılarım değerlendirmek için; Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri (CBSE), sosyal desteği değerlendirmek için; Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) kullanılmıştır. Göçmenlerin %43'ünde eksen I tanısı bulunmuştur. Tam alan kişilerin %15'inde komorbid bir tam daha tespit edilmiştir. Eksen I tanısı alan kişiler arasında en yaygın tam % 29.5 ile Distimik Bozukluk, % 27.2 ile YAB, % 15.9 ile Uyum Bozukluğu olmuştur. Herhangi bir psikiyatrik tam alan ve almayan kişilerin ÇBASDÖ, CBSÖ, BUÖ karşılaştırıldığında tam almayan grupta aile sosyal desteği ve benlik saygısı puanlan tam alan gruba göre anlamlı derecede yüksek çıkmıştır. Herhangi bir psikiyatrik tam alan kişilerin cinsiyete göre dağılımına bakıldığında kadınlar arasında psikiyatrik tam alma erkeklere göre anlamlı derecede yüksek çıkmıştır. Çalışmaya alınan kadınların %62.5'unda erkeklerin %33.3'ünde bir ya da birden fazla psikiyatrik tam tespit edilmiştir.Sonuç olarak zorunlu göçün yalnızca erken dönemde değil uzun dönemde de ruh sağlığı üzerine olumsuz etkileri bulunmaktadır, erkeetkilerinin belirlenmesi, göç sonrası gelişebilecek psikopatolojilerin erken dönemde tanınması, geç dönemde oluşabilecek ruhsal, ve sosyal problemlerin önlenebilmesi açısından oldukça önemlidir.

SUMMARY Migration, which is a change of the human in his physical environment, leads to various economical, social, cultural, political and psychological results. Many researchers have pointed out the relation between migration and psychological diseases. These researchers have suggested that many psychiatric diagnoses are found in high rates among immigrants. There are quite a few studies on obligatory migration both in Turkey and in the world. Turkish studies have to use, the psychological effects of the migration. Besides, there are also various sociological studies on this subject. There are economical, social and cultural dimensions of the obligatory domestic migrations in addition to the psychological results of it. A multidisciplinary approach must be developed for solution of problems due to the obligatory domestic migration. In this study we aimed to examine the psychopathology in long-term period of the individuals who had been subjected to the obligatory domestic migration mainly because of security problems. This study has been performed by negotiating face to face with the people who had been evacuated from their villages in the countryside of Hakkari because of security problems in the autumn of 1995 and had to live in the city centre of Van. The sample in the study were selected the immigrants from randomly. Psychiatric diagnoses of subjects were determined by using SCID-I. BHI was used to assess hopelessness levels of the subjeckts, CSEI was used to assess subject's self- esteem, and the subject's social supports MSPSS was used to. DSM-IV axis I disorder was found in 43% of immigrants. Only one comorbid disorder was found in 22% of the sample. Among immigrants with axis I disorder, dysthymic disorder incidence was 29.5 %, GAD 27.2 %, adjustment disorders 22.7 %. In comparison of the scores MSPSS, BHI, and CSEI between groups, family social support and self esteem scores were significantly higher in immigrants without DSM-IV axis I disorder than those with DSM-IV axis I disorder. DSM-IV axis I disorder was more frequent in women than men (62.5 % vs 33.3 %). In conclusion,migration have short and long term effects on mental health. Determination of these effects is highly important for prevention of mental and social problems in long term period.