Konjenital faktör X eksikliği olan hastalarımızın fenotip incelemesi ve genetik analizi

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı, FX eksikliği olan hastalarımızın klinik ve laboratuar bulgularını değerlendirmek ve mutasyon analizi çalışması yaparak hastalığın klinik bulguları ile genetik analiz sonuçları arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemektir.Materyal ve metodlar: Çalışmamıza Yüzüncü Yıl üniversitesi tıp fakültesi pediatrik hematoloji ünitesinde konjenital faktör X eksikliği tanısı ile izlenen 13 hasta alındı. Çalışmamıza Yüzüncü Yıl üniversitesi tıp fakültesi pediatrik hematoloji ünitesinde konjenital faktör X eksikliği tanısı ile izlenen 13 hasta alındı. Her hasta için, tanı yaşı, başlangıç belirtisi, takipte kanama belirtileri ve sıklığı, kanamanın yeri ve şiddeti, kanama anında veya varsa proflaktik olarak almakta olduğu tedavi, kan veya taze donmuş plazma transfüzyonu ve ayrıntılı aile öyküsü not edildi. Tüm hastalarda PT, APTT, FX aktivitesi ve antijen düzeyi çalışıldı. Periferik kan lökositlerinden DNA ayrıştırılarak mutasyon analizi yapıldı.Bulgular: Şiddetli faktör X eksikliği (FX:C <%1) olan hastaların kanama belirtilerinin başlama yaşı 2 ay ile 48 ay arasında (17.66 ± 13.95 ay), tanı anında yaşları 8 ay ile 60 ay arasında (34.25 ± 16.31 ay) idi. Orta derecede FX eksikliği (FX:C %4) olan vakanın (Hasta H1) ise ilk kanama belirtisi süt dişlerinin düştüğü dönemde, yaklaşık 7 yaşında iken başlamış, hastalığın tanısı 15 yaşında iken konulmuştu. En sık başlangıç kanama belirtisi burun kanaması idi (%50). Takipte en sık görülen kanama belirtisi burun kanaması (%92) ve kolay morarma (%92) idi. Hastaların tümünde PT ve PTT uzaması mevcuttu. Ortalama PT: 171.2 ± 69.9 saniye (Min.: 55.4 saniye, Max.:247.7 saniye ), ortalama APTT: 104.3 ± 22.8 (Min: 60.4 saniye, Max: 141.6 saniye). Faktör X aktivite düzeyi 12 hastada <%1 iken, bir hastada %4 idi. FX:Ag düzeyleri tip I FX eksikliği ile uyumlu olarak tüm hastalarda azalmıştı. On iki hastada Gly262Asp mutasyonu, bir hastada ise ilk kez tarafımızdan tanımlanan c.526_559del mutasyonu tespit edildi.Sonuç: Şiddetli faktör X eksikliğinin hayatı tehdit edici ciddi kanamalara yol açabilmektedir. 12 hastada tespit ettiğimiz ve literatürde şu ana dek beş hastada tanımlanan Gly262Asp mutasyonunun şiddetli kanama semptomları ile ilişkili olabileceği, buna karşın ilk kez tanımladığımız c.526_559del mutasyonunun ise hafif kanama semptomları ile ilişkili olabileceği tespit edildi. Bizim vakalarımız ile birlikte literatürde yayınlanan toplam 17 Gly262Asp (Gly222Asp) mutasyonu taşıyan hastalardan 16'sının ülkemiz ve İran'ın ülkemize komşu bölgelerinden oluşması nedeni ile bölgemizde tespit edilen yeni vakalarda ilk taranması gereken mutasyonun Gly262Asp mutasyonu olması gerektiğini düşünüyoruz.

Purpose: The aim of the study is to determine the clinical, laboratory features and genotype analysis of our patients with congenital factor X deficiency and research the phenotype and genotype correlations.Material and methods: Thirteen patients from Yüzüncüyıl University medical school, division of pediatric hematology who were diagnosed as hereditary factor X deficiency were included to our study. Age at diagnosis, initial bleeding symptoms, symptoms seen in follow up, type and severity of bleeding symptoms, treatment, blood transfusions and family history were noted for each patient. In phenotypic analysis PT, APTT, FX activity and antigen level were done for each patient. Genotype analysis was done from the DNA extracted from peripheral blood leucocytes.Results: Age at initial bleeding symptom in patients with severe factor X deficiency was between 2 months and 48 months (17.66 ± 13.95 months) and age at diagnosis was between 8 and 60 months (34.25 ± 16.31 months). The patient with moderate factor X deficiency (FX:C %4) initially bled when he was seven years old and diagnosed when he was fifteen. The most frequent initial bleeding symptom was epistaxis (%50). Epistaxis and easy bruising were the most frequent bleeding symptom during follow up. All of the patients had prolonged PT and APTT levels. Mean PT was 171.2 ± 69.9 second (55.4-247.7 sec.) and mean APTT level was 104.3 ± 22.8 second (60.4-141.6 sec). FX activity level was severely decreased in twelve patients (FX:C <%1) and moderately decreased (FX:C % 4) in one patient. Factor X antigen level was decrease in all patients. Gly262Asp mutation was found in all severely affected patients and c.526_559del mutation was found in moderately affected patient.Conclusion: hereditary factor X deficiency can result with severe life threatening bleeding symptoms. We suggest that the Gly262Asp (Gly222Asp) mutation that we detected in 12 patients and were previously reported in 5 patients in different reports can be associated with severe bleeding symptoms while novel c.526_559del may be associated with milder bleeding symptoms. As the 16 from 17 patients with Gly262Asp mutation are from the eastern part of Turkey and Iranian patients that are from an area that is near the border or Turkey, we think that the Gly262Asp mutation must be considered for the first genetic screening.