Rengdanên ola îslamê ya di helbesten Nalî de

Abstract

Nali'nin tam olarak adı Xıdır oğlu Ahmed Şaweysî Mîkayîl'dir. 1797 yılların da bir köy evinde dünyaya gelmiştir. Şair, Baban bölgesinin Kürt klasik okulunu temellendiren kurucu isimlerden biridir. Nali kendi döneminin şairlerini ve kendinden sonrakî şairlerin önemli bir esin kaynağı olmuştur. Şairin şiir kurgusu ve tümce kurgusu ile oldukça yetenekli ve özel biri olduğu kesindir. Şiirlerin de de görüldüğü gibi, bir mühendis gibi kelimeler ve anlamları ile oynamasını çok iyi bilen biridir. İçerik olarak da birçok konuyu dirilmesini bilmiş ve bunlardan da bazıları şöyledir: aşkın şiiri, övgü şiiri, şiir, yurtseverlik dininin şiiri ve toplumsal şiir bunlardan bazılarıdır. Nalî okumaya ilk olarak cami ve hücre evlerin de başladığı için, kendisi de dini karakterde bir kişiliktir. Başlangıçtan itibaren din'in ve islam dininin ve özellikle de Kur'anın ve peygamber (S.A.V)'ın etkisindedir. Bundan dolayı da Kur'an terminolojisinden oldukça faydalanmış ve kendi şiirlerinin temel kaynağı haline getirmiştir. Bu yazı da Nali'nin şiirlerine yer vererek Kur'an dan yapılan alıntıları ve Kur'ana olan yakınlığı ele alınarak, islam din'inin Nali'nin şiirlerindeki yansımaları yalın bir şekil açığa çıkmıştır.

The full name of the so called kurdish poet Nali is 'Mullah Xidir Ehmed Shawaysi Mikaili' who was born around 1797 in a village named Khaku-khol. He is one of the pioneers of establishing the Kurdish Classic Poetry school in Sulaimaneya region. He was considered as a theoretical conceptual source for his contemporary poets. Furthermore, he precisely paid attention to connotation and denotation in his poetic style, and the thematic patterns of his poems contained romantic, religious, praising, social, and patriotic themes. Nali began his academic education at a dedicated prayer room (Hujra) inside a mosque,and thus he became a religious person as he was affected by the Holy Muslim scriptures including Quran and Hadith. Eventually, because of his religious background, he was inspired by religious ideas which can obviously be seen in his poems.