Rola rojnama Bizav di pêşxistina helbesta Kurdî li devera behdînan

Abstract

Bizav gazetesi günlük çıkan genel bir siyasi gazetedir. İlk sayısı 01.08.1989 yılında Bağdat şehrinde yayınlamaya başladı. 28.08.1990 yılında maddi sıkıntılardan dolayı devlet yardımı da olamayan gazete, 56. sayısında yayını durdu. Bu güne kadar da hiç kimse tarafından tekrar yayına başlaması için bir çaba da olmadı.Bizav gazetesinin Kürdistan da özelliklede behdinan bölgesinde bir ağırlığı vardır. Bu gazetenin Kürt şiiri yönüyle aydın, yazar ve akademik çevre üzerinde etkisi oldu. Birkaç yönüyle daha özelikle de siyasi meselelerde birçok konuda doğrudan doğruya Kürt milleti ve Kürt öğrencilerinden bahsediyordu. Buda o dönemde çok önemli bir şeydi çünkü rejimin korkusundan zalim ve zulme karşı kimse cesaret edemiyordu ki bir konuda görüş beyan etsin. Aynı zamanda bu gazete birçok sayısında yabancı dillerden şiir çevirisi de yapıyordu.Bu gazetenin en önemli rolü behdinan bölgesinde Kürt şiiri üzerinde durmasıdır. Bizde istedik bu konun üzerinde duralım. Bölgede bütün konularda şiirin toplum üzerinde edebi bir tesiri vardı. Başka bir yönüyle de behdinan bölgesinin şiirlerini içerik yönüyle bir yayın evi/matbaa gibi göz önüne getiriyordu. Şiiri şairlerin bağlı olduğu klasik kayıt ve yapıdan kurtardı. Böylece vezin ve kafiye modern bir aşamaya geldi. Yeni imajlı gazetenin birçok nüshasında şiirlerin içerik ve şekil yönüyle ilerlemesi sağlandı. Bu dönemde bizav gazetesi behdinan lehçesiyle çıkıyordu ki birçok sayısında şairler içerik ve şekil bakımından her iki metotla- eski, yeni- o günkü siyasi ortamda bir dava gibi toplumsal, ekonomik ve siyasi görüşlerini dile getirdiler… Taki sembolik bir tarzda daha çok yazarak yayılması için bizav gazetesinin şiirlerini yabancı kelimelerden arınmış bir şekilde düzgün bir Kürtçe ile bastırıp yayılmasını sağlamak hedefleriydi.Anahtar Kelimeler: Gazete, Bizav gazetesi, Kürt şiiri, behdinan bölgesi.

Bzav Newspaper is a daily newspaper, political, general as well as it is a government newspaper. Its first copy started publishing on 1/8/1989 in Baghdad city, and its last copy was (56) and stopped to be published because of financial problems the government didn't support it and on 28/8/1990 it stopped publishing and till now no one wanted to try to help it to start publishing again.Bzav Newspaper had a special importance in Kurdistan and specially in Bahdinan region, it was like a home for educated people, writers, thinkers and Kurdish poetry lovers, as well as, this newspaper had its important role in many other sectors specially in politic issues, there were many topics deals with Kurdish matter and their leaders directly and this situation was an important thing because of iniquity and atrocity of Iraqi government at that time and no one was able to talk about it, this newspaper had a great role in translating poems, there were so many poems translated from foreign languages to our language. We wanted to focus on the main role of this newspaper and deal with it practically under the name ` The role of Bzav newspaper in developing Kurdish Poetry in Bahdidan region` poetry affected on the society more than other literature subjects, on the other hand, it was a great movement in developing that changed poetry in Bahdinan region in substance and form, it rescued the poetry from old chains that classic poet used to write according to it and they couldn't appear his feelings and wishes, rhyme had been developed too many poems had used a new type of rhyme that had not been depended on ordinary rhymes.It was the only newspaper that published with the Bahdinani accent and that was the reason behind the great number of poets, male and female published their poets in this newspaper, it was like a revolution for them against political, affectionate, religion, society issues ….etc. they used symbolism in publishing their poems, poems that published in Bzav newspaper used a pure Kurdish language far from foreign words.