Elektrik alanın, rat eritrosit ve dokularındaki antioksidan enzim (süperoksid dismutaz, glutatyon peroksidaz) aktiviteleri, lipid peroksidasyonu ve glutatyon seviyelerine etkisi

Abstract

Çalışmamızda doğru (DC), alternatif akım (AC) ile trafo merkezinde yüksek voltaj altında (TR) sırasıyla, 0.74 kV/m, 0.81 kV/m ve 50 kV/m şiddetinde elektrik alan etkisine bırakılan rat eritrosit ve dokularında, süperoksid dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px) aktiviteleri, lipid peroksidasyonu (MDA) ve glutatyon (GSH) düzeyleri araştırıldı. 44 genç erkek rat, 11 hayvandan oluşan 4 gruba ayrıldı. Dördüncü grup kontrol olarak kullanıldı. Üç grup 40 gün boyunca günde 24 saat süreyle farklı şiddetteki elektrik alan etkisine bırakıldı. 20. ve 40. günlerde kan örnekleri alındı. 44. günde karaciğer ve beyin dokuları kesilerek çıkartıldı. MDA, GSH, SOD ve GSH-Px düzeylerinin kan ve dokulardaki analizleri, spektrofotometrik olarak gerçekleştirildi. Kan MDA düzeyi, DC ve AC gruplarında kontrol grubuna göre artarken bütün gruplardaki kan glutatyon düzeyi, önemli oranda azaldı (p<0.05). Kan GSH-Px aktivitesi, AC grubunda arttı (p<0.05). Kan SOD aktivitesinde DC grubunda azalma bulundu (p<0.05). Karaciğer MDA GSH-Px ve SOD düzeylerinde değişiklik bulunmadı (p>0.05). Beyin MDA düzeyi DC grubunda arttı (p<0.05).Karaciğer GSH düzeyi bütün gruplarda kontrola göre önemli oranda azaldı (p<0.05). Beyin dokusunda GSH düzeyi deneme gruplarında (DC, AC ve TR) arttı (P<0.05). Beyin GSH-Px aktivitesi azaldı (p<0.05). Beyin SOD aktivitesinde ise değişiklik olmadı (p>0.05). Bu çalışmada farklı düzeylerde elektrik alanların etkisinde bırakılan ratlarda MDA düzeyleri DC ve AC gruplarında önemli olarak arttı (p<0.05). Bununla beraber GSH düzeyi, önemli düzeyde azaldı. MDA, lipid peroksidasyon sonucu oluşan bir üründür. Glutatyon, kuvvetli bir antioksidandır. Elektrik alanların etkileri sonucu kolaylıkla lipid peroksidasyon ürünleri ve antioksidahlar değişebilmektedir ama bu deneysel koşullar antioksidan enzimlerin aktivitelerini değiştirmeye yeterli olmamıştır. Anahtar Kelimeler : Rat, elektrik alan, malondialdehid, glutatyon, süperoksid dismutaz, glutatyon peroksidaz, eritrosit, beyin dokusu, karaciğer dokusu.

The main aim of this study is to investigate SOD, GSH-Px, MDA and GSH levels in rat erythrocyte and tissue exposed to Direct Current (DC), alternating current and Van transformer center electric fields of with intensity 0.74 kV/m, 0.81 kV/m and 50 kV/m respectively. Forty-four adult male rats were divided into four groups of 1 1 animals. The fourth group was used as control. Three groups were exposed to three different electric fields described above for 24 hours till 40th day. Blood samples were collected on 20th and 40th days. Liver and brain tissues were exscinded on the 44th day. MDA, GSH, SOD and GSH- Px were determined on both tissues and blood samples by means of spectrophotometer. MDA levels in DC and ACgroup on the bloods was found to be significantly increased comparing to other groups (p<0.05). GSH levels in the blood decreased in all groups comparing to control (p<0.05). GSH-Px activity in the blood increased for AC group (p<0.05). SOD activity in DC group on the blood decreased in other group (p<0.05). MDA level, SOD and GSH-Px activities in liver had no change (p>0.05). GSH levels in the liver decreased in all groups comparing to other groups (p<0.05). MDA levels in brain increased for DC group (p<0.05). GSH-Px activities in brain increased in all groups comparing to control (p<0.05). SOD activities in brain was not changes (p>0.05). In this study rats exposed to different levels of electrical field indicated that MDA level in DC and AC groups increased significanty. MDA is by products of lipid peroxidation. But glutathione is a strong antioxidant. It is understood that electric field can easiliy alter lipid peroxidation by products and antioxidant level but not enough effective on antioxidant enzyme under above experimental condition yet. Key Word : Rat, electric field, malondialdehyde, glutathione, superoxide dismutase, glutathione peroxidase, erythrocytes, brain tissue, liver tissue.