Fetḥu`l-Gaffâr bi-Şerḥi`l-Menâr adlı eseri çerçevesinde İbn Nüceym`in ictihad, kıyas ve istihsan konusundaki görüşleri

Abstract

Bu çalışmada Ebu'l Berakât Nesefî'nin (710/1310) usûl-i fıkha dair Menâr adlı eseri üzerine yazdığı şerh olan Fethu'l-ġaffâr (Mişkâtu'l-envâr) kitabı esas alınarak İslam fıkhının gelişim sürecinde önemli şahsiyetlerden biri olan Zeynuddîn İbn Nüceym el-Mısrî'nin (970/1563), ictihad, kıyas ve istihsan hakkındaki görüşlerinin ortaya konması amaçlanmıştır. İbn Nüceym, özellikle el-Eşbâh ve'n-nezaîr adlı kitabıyla kendisinden sonraki dönemi ve İslam fıkhının taknin (kanunlaştırma) evresini derinden etkilemiştir. Bu yüzden fıkhın hem tartışmalı hem de işlevsel tarafı olan ictihad, kıyas ve istihsana dair fikirlerinin ortaya konması literatüre önemli bir katkı sunacaktır.

In this study, it is aimed to introduce the views of one of the important figures in the progress of Islamic fıqh, Zeynuddîn İbn Nujaim al-Mısrî (970/1563) on ijtihad, qiyas and istihsan (satisfaction) based on his book Fath al-ghaffar (Mishkat al-anwâr) which is the commentary of Abu al-Barakâ al-Nesefî's (710/1310) book named al-Manâr, which was written on usul al-fiqh. İbn Nujaim deeply influenced both the period after him and the taqnin (codification) period of Islamic fiqh especially with his book al-Ashbah wa'n-Nazâir. Therefore, introducing his views on ijtihad, qıyas and istihsan which are both controversial as well as functional part of the fiqh will make an important contribution on the literature.