Ağrı yöresinde şap hastalığı tanısı konulan ineklerde A vitamini seviyelerinin araştırılması

Abstract

Şap hastalığı sığır, koyun, keçi gibi bütün geviş getiren çift tırnaklı hayvanlar ile domuzlarla birlikte 70'den fazla vahşi türde görülen akut, ateşli ve bulaşıcı bir viral enfeksiyondur. Picornaviridae ailesinin bir üyesi olan Aphtovirus alt grubunda yer alan şap virusu zarsız, tek iplikçikli RNA içeren bir virüstür. Virüsün O, A, C, SAT 1, SAT 2, SAT 3, ve Asia 1 olmak üzere 7 farklı serotipi vardır. O serotipinin 2, A serotipinin 32, C serotipinin 5, SAT 1 sertipinin 1, SAT 2 serotipinin 3, SAT 3 serotipinin 4 ve Asia serotipinin de 1 alt tipi bulunmaktadır. Serotip ve suşlar her coğrafi bölgeye göre değişiklik gösterebilir Dünyada en yaygın görülen O serotipidir. Bir serotipe olan bağışıklık diğer serotiplere karşı çapraz koruma sağlamamaktadır. Bu çalışmanın materyalini Ağrı yöresindeki doğal şap hastalığı ile enfekte 60 adet yerli kara ırkı sığır ve şap hastalığı ile enfekte olmayan 20 adet sağlıklı 2-4 yaş arasındaki inekten oluşturuldu. Hastalığın tanısı, Ankara'daki Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Şap Enstitüsü Müdürlüğü'nce PCR (polimer zincir reaksiyonu) ve ELISA yöntemleriyle şap teşhisi konuldu. Laboratuvarda şap hastalığı tanısı konulan mihraklardan ve sağlıklı hayvanlardan gerekli kan örneklerinden vitamin A analizleri yapıldı. Şap hatalığı teşhisi konulma üzere değerlendirilen örneklerde 27 adet A serotipinde, 33 Adet O serotipinde hastalık tespit edildi. Serum vitamin A düzeyleri kontrol grubunda 0,295±0,012 ?g/ml, hasta grubunda 0,234±0,019 ?g/ml olarak tespit edildi. Bu çalışmada elde edilen sonuçların değerlendirilmesi sonucunda, Ağrı bölgesinde bulunan ve şap hastalığı teşhisi konulan sığırların kan serumu vitamin A düzeylerinin, sağlıklı kontrollere göre önemli oranda azaldığı saptandı. Bu durumun; şap hastalığı yanında immun sistemin baskılanması nedeniyle sekonder enfeksiyonun gelişmesi, doku ve mukoza kayıplarından kaynaklanmış olabileceği sonucuna varıldı. Diğer tüm enfeksiyon kaynaklı hastalıklardan korunma ve tedavi için vitamin takviyesinin önemini vurgulaması bakımından önemli bulundu.

Foot and mouth disease is an acute viral infection which can be seen with fever in ruminants such as cattlesheep, goats, along with pigs andwild animals more than 70 species. Belonging to the family of Picornaviridae and found in the subcategory of Aphtovirus, foot and mouth diseases, is a virüs containing RNA with single and membrane. Virus has seven different serotypes incluging O, A, C, SAT1, SAT2, SAT3 and Asia!. O serotype has 2 subcategories, A serotype has 32, C serotype has 5,SAT1 serotype has 1 subcategories, respectively. Serotype and strains can be differ for different georophic regions. O serotype is the most çömmen seen serotype in the World. Immunity for one serotype can not provide cross protection for other serotypes. The material of this study contains of 60 local black cattle with infected of foot and mouth disease naturally found in Ağrı region and 20 healthy cattle at the age between 1-6. Diagnosis of the disease was made by Foot and Mouth Disease Institution of the Ministry of Agruculture and Rural Affairs in Ankara with PCR and ELISA methods. Vitamin A analysis has been done with the blood samlpes from healthy animals and centers with diagnosed foot and mouth disease in Labs. 27 A serotypes and 33 O serotype of disease was found from the samples diagnosed foot and mouth disease. Serum vitamin A levels was found 0,295±0,012 mg/ml in control group and 0,234±0,019 mg/ml in diseased group. In conclusion, evaluating of the results of this study, blood serum levels of Vitamin A of cattles found found in Ağrı region and diagnose foot and mouth disease was decreased significantly when compared with healthy control group. This situation cab be cause from the progressing of secondary infection with the pressing of immune system along with the foot and mouth disease and lost of tissue and mucosa. This study has been found important for emphasizing the significans of vitamin supplements for protection fron all sorts of infected diseases and treatment.