El-Cevâhirî`nin Övgü Şiir`lerinde Berâ`atü`l-İstihlal

Abstract

Bu çalışma belâgat konularından olan (Berâetü'l-istihlâl) sanatınınIrak'lışair Muhammed Mehdî el-Cevâhirî'ninmedih (övgü) şiirlerindekikonumun tespitine yönelik bir çabadır. Konunun pratik ve teorik olmaküzere iki boyutunun yanı sıra arzulanan neticeye ulaşmak amacıyla elCevâhirî'ninövgü şiirlerinden seçilen örneklerin çözümlenmesindenyola çıkılarak bu konuda bize fikir sağlayabilecek, konu ile ilgili önemlisonuçlara ve amaca ulaştıracak tüm yöntemler kullanılarak söz konusukavramın tarihsel süreci de kapsamlı bir şekilde araştırılmıştır.Yazar çalışmasında kaynak olarak iki ana unsura dayanmıştır.Birincisi belâgat ile edebiyat eleştirisi eserleri, ikincisi ise şairinörneklerindeki uygulamalardan elde edilen bilgilerdir.Çalışma önsöz, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Bölümlerinher birisinde de üç alt başlık bulunmaktadır. Girişte büyük şairMuhammed Mehdî el-Cevâhirî'nin şahsiyetine dair bize ipuçlarıverebilecek hayatından bahsedilmiştir. Ayrıca şairin kültürel ve sosyalçevresine dair bilgiler de aktarılmıştır.Birinci bölümde (Berâetü'l-istihlâl) kavramının konumu ve elCevâhirî'ninşiirleriyleolan ilişkisine değinilmiştir. İkinci bölümde elCevâhirî'ninşiirlerinde (Berâetü'l-istihlâl) sanatının sözlü, yapısal vebelâgat açısından çözümlü örneklerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümdeel-Cevâhirî'nin övgü şiirlerinde (Berâetü'l-istihlâl) sanatını temsil edenuygulamalı çözümlü örneklere değinilmiştir. Sonuç kısmında isearaştırma neticesinde elde edilen bulgular kanıtlarıyla birliktesunulmuştur.Anahtar kelimeler: el-Cevâhirî, Berâetü'l-istihlâl, Belâgat, Medihşiirleri, Arap edebiyatı.

This work is an effort to determine the position of the art of the rhetoric(Berâtü'l al-istihlâl) in the poems of the Iraqi poet Muhammad Mahdi alJawahiri(praise).In order to reach the desired result, besides the two dimensions aspractical and theoretical, the historical process of the concept has beenextensively explored by using the methods of Cevahirî's praise poetryand by analyzing the selected examples,The author is based on two main sources of study. The first is rhetoricand literary criticism works, and the second is information obtained frompractices in poetry.The study consists of preface, introduction and three chapters. There arethree subheadings in each of the sections. In the introduction it has beentold about the life of the great poet Muhammad Mahdi al-Jawahiri thatcan give us clues about his personality. In addition, information on thecultural and social environment of the poet is also conveyed.In the first part, the relation between the position of the concept(Berâtü'l-istihlâl) and its al-Jawahirî is mentioned.In the second part, examples of al-Cevahirî's poetry (Berâtü'l-istihlâl),which are analyzed in terms of oral, structural and belâgat, are given. Inthe third chapter, applied practical examples representing the art of alCevahiri'spraise poems (Berat al-istihlâl) are mentioned.In the conclusion part, findings are presented together with the findingsof the researchKey words: el-Cevâhirî, Berâetü'l-istihlâl, retorik, Medih poems, Arabicliterature