Adilcevaz`da özel çiftlik koşullarında yetiştirilen ıle de france koyunlarının döl verimi ile kuzuların yaşama gücü ve büyüme özelliklerinin araştırılması

Abstract

Doğu Anadolu Bölgesi Bitlis ili Adilcevaz ilçesinde özel çiftlik koşullarında yetiştirilen Ile de France koyunlarının döl verimi ile kuzuların yaşama gücü ve büyüme özelliklerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmanın hayvan materyalini, özel bir tarım işletmesinde yetiştirilen Ile de France genotipine sahip koyun ve kuzular oluşturmuştur. Çalışmada, 2014-2015 yetiştirme dönemine ait 65 baş koyunun döl verimi özellikleri tespit edilmiştir. Ile de France koyunlarının gebelik, kısırlık, doğum, abort oranı, tek doğum ve ikiz doğum oranları genel olarak sırasıyla %92.3, %7.7, %90.8, %1.7, %83.1 ve %16.9; bir doğumda ortalama doğan kuzu sayısı 1.17 ve kuzu verimi ise %106 olarak saptanmıştır. Kuzu doğumları 2015 Mart-Nisan döneminde gerçekleşmiştir. Sütten kesim dönemine kadar kuzulardan canlı ağırlık ölçümleri alınarak; büyüme ve yaşama gücü oranları belirlenmiştir. Ile de France koyunlarından elde edilen kuzuların 15, 30, 60 ve (sütten kesim) 90. gün yaşama gücü değerleri sırasıyla %97.10, 95.65, 94.20 ve 94.20 olarak tespit edilmiştir. Ile de France kuzularına ait doğum ağırlığı, 15, 30, 60 ve (sütten kesim) 90.gün değerleri tek doğanlarda sırasıyla 3.94, 7.02, 10.05, 20.19 ve 30.22, ikiz doğanlarda doğum ağırlığı 15, 30, 60 ve 90.güne ait değerler ise sırasıyla 3.44, 6.42, 9.46, 19.28 ve 29.30 olarak tespit edilmiştir. Dişi ve erkek kuzuların doğum ağırlığı, 15, 30, 60 ve 90. güne ait canlı ağırlıkların doğum tipine göre tek ve ikiz doğanlar arsındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Tek ve ikiz doğan kuzuların doğum ağırlığı, 15, 30, 60 ve 90. güne ait canlı ağırlıkların cinsiyete göre dişi ve erkek kuzular arasındaki fark önemsiz bulunmuştur. Sonuç olarak Adilcevaz bölgesinde yetiştirilen Ile de France koyunu üzerinde yürütülen bu araştırmada elde edilen bulgular, Türkiye'de çeşitli bölgelerinde Ile de France koyunu ve melezleri üzerinde yürütülen diğer çalışmaların bulguları ile karşılaştırıldığında; Ile de France koyununun Adilcevaz bölgesine adaptasyon sağladığı ve verimlerinde herhangi bir azalmanın olmadığı tespit edilmiştir.

The purpose of this study was to investigate the fertility and growth characteristics of lambs and the survival rate of Ile de France sheep breeds grown in special farm conditions in the province of Adilcevaz, Bitlis province of Eastern Anatolia Region. The animal material of this study was sheep and lambs with the genotype Ile de France breeding in a private farming. In the study, the fertility traits of 65 sheeps belonging to 2014-2015 breeding period were determined. The rates of pregnancy, infertility, birth, abortion, single birth and twin birth of Ile de France were general means 92.3%, 7.7%, 90.8%, 1.7%, 83.1% and 16.9%, respectively, the mean number of lambs born at birth was 1.17 and the lamb yield was 106%. Lamb births was in March-April 2015. By taking the live weight measurements from the lambs until the weaning weight; growth and survival rates were determined. The survival rates of lambs on the 15th, 30th, 60th and 90th day were found to be 97.10%, 95.65%, 94.20% and 94.20% at 15, 30, 60 and 90 days, respectively. The birth weight of Ile de France lambs on the 15th, 30th, 60th and 90th day were found to be 3.94, 7.02, 10.05, 20.19 and 30.22 kg in single births respectively. The birth weight of Ile de France lambs on the 15th, 30th, 60th and 90th day were found to be 3.44, 6.42, 9.46, 19.28 and 29.30 kg in twin births respectively. The difference between single and twin births according to the birth type of live weights of birth weight, 15th, 30th, 60th and 90th days is significant (p <0.05). The difference between single and twin births according to the sex of live weights of birth weight, 15th, 30th, 60th and 90th days is nonsignificant. In conclusion, the findings of this survey conducted on the Ile de France sheep breeding in the Adilcevaz region show that, compared to the findings of other studies conducted on Ile de France sheep and crossbreed in various regions in Turkey, it has been determined that the Ile de France sheep adapt to the Adilcevaz region and that was not decrease in yields.