Van yöresinde yetişen bazı yenen, yenmeyen ve zehirli mantarlar üzerine taksonomik bir araştırma

Abstract

116 5. ÖZET Bu çalışma, 1990-1993 yılları arasında Van yöresinden toplanan, yenen, yenmeyen ve zehirli mantarlar üzerinde yapılmıştır. Arazi çalışmaları sırasında toplanan bütün türlerin renkli slaytları ve fotoğrafları kendi habitatlarında çekilmiş, morfolojik, ekolojik özellikleri ve yöre halkının tür hakkındaki bilgisi kaydedilmiştir. Bu araştırmamızda, arazi ve laboratuvar çalışmaları sonucu 15 familyaya ait 50 yenen, yenmeyen ve zehirli mantar türü tespit edilmiştir. Bunlardan 24*ü yenen, 23'ü yenmeyen ve 3'ü de zehirli olarak tespit edilmiştir. Yenen türler: Morchella conica, Morchella conica var. deliciosa, Morchella esculenta, Mitrophora semilibera, Bovista plumbea, Len- tinus tigrinus, Pleurotus ostreatus, Pleurotus dryinus, Pleu- rotus eryngii, Flammulina velutipes, Volvariella speciosa, Macrolepiota excoriata, Lepiota a 1 ba, Agaricus bitorquis, Agaricus campestris var. campestris, Agaricus campestris var. squamulosus, Coprinus comatus, Coprinus micaceus, Coprinus disseminatus, Agrocybe cylindrica, Agrocybe molesta, Stropha- ria coronilla, Polyporus squamosus ve Pholiota aurivella. Yenmeyen türler: Lentinus torulosus, Lentinus cyathiformis, Clitocybe lignatilis, Mycena niveipes, Melanoluca cinerascens,Hygrocybe nitrata, pluteus minutissimus, Volvariella media, Bolbitius vitellinus, Bolbitius titubans, Agrocybe pediades, Agrocybe sphaeloromorpha, Conocybe rickeniana, Polyporus rhizophilus, Fomes fomentarius, Tramates suaveolens, Funalia trogii, Phel- linus igniarius, Phellinius tuberculosus, Schizophyllum comu- mune, Inocybe perbrevis, Panaeolus acuminatus ve Psathyrella fatua türleridir.117 Zehirli türler ise: Coprinus atramentarius, Inocybe fastigiata ve Hebeloma leucosarx' dır. Ülkemizin mantar florası için bu çalışmada yeni kayıt olarak bulduğumuz 18 tür şunlardır: Mitrophora semilibera, Lentinus torulosus, Lentinus cyathiformis, Clitocybe lignatilis, Melanoleuca cinerascens, Hygrocybe nitrata, Pluteus minutissimus, Volvariella media, Lepiota alba, Panaeolus acuminatus, Psathyrella fatua, Bolbi- tius titubans, Agrocybe pediades, Agrocybe sphaeleromorpha, Conocybe rickeniana, Inocybe perbrevis, Polyporus rhizophi- lus. Conocybe rickeniana ve Hebeloma leucosarx. Ayrıca Mit rophora ve Melanoleuca genus olarak ülkemiz için yeni kayıttır. Teşhisi yapılan bütün mantar türlerinin deskripsiyonu hazırlanmış, sistematik, morfolojik ve ekolojik özellikleriy le yayılış alanları tespit edilmiş, ayrıca yenilebilirlik özellikleri ile çalışmada tespit edilen, familya genus ve türlerin teşhis anahtarları verilmiştir. Çalışmada geçen türler Yüzüncü Yıl Üniversitesi Herbaryumun 'da saklanmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Yenen, Yenmeyen ve Zehirli Mantarlar, Taksanomi.

118 6. SUMMARY The present study is based on the edible, inedible and poisonous mushrooms collected from Van province between 1990 and 1993. During excursions, photographs of all species have been taken in their habitats, and morphological, ecolo gical features and knowledge of local people on collected mushrooms have been recorded. As a result of field and Laboratory studies, 50 species of edible, inedible and poisonous mushrooms belonging to 15 families are identified. Of these 24 are edible, 23 are inedible and 3 are poisonous. Edible species ire: Morchella conica, Morchella conica var. deliciosa, Morc- hella esculenta, Mitrophora semilibera, Bovista plumbea, Len- tinus tigrinus, Pleurotus ostreatus, Pleurotus dryinus, Pleu- rotus eryngii, Flammulina velutipes, Volvariella speciosa, Macrolepiota excoriata, Lepiota alba, Agaricus bitorquis, Agaricus campestris var. campestris, Agaricus campestris var. squamulosus, Coprinus comatus, Coprinus micaceus, Coprinus disseminatus, Agrocybe cylindrica, Agrocybe molesta, Stropha- ria coronilla, Polyporus squamosus ve Pholiota aurivella. Inedible species are: Lentinus torulosus, Lentinus cyathiformis, Clitocybe lignatilis, Mycena niveipes, Melanoluca cinerascens, Hygrocybe nitrata, pluteus minutissimus, Volvariella media, Bolbitius vitellinus, Bolbitius titubans, Agrocybe pediades, Agrocybe sphaeloromorpha, Conocybe rickeniana, Polyporus rhizophilus, Fomes fomentarius, Tramates suaveolens, Funalia trogii, Phel- linus igniarius, Phellinius tuberculosus, Schizophyllum comu- raune, Inocybe perbrevis, Panaeolus acuminatus ve Psathyrella fatua.119 Poisonous species are: Coprinus atramentarius, Inocybe fastigiata <ino Hebeloma leucosarx. Mitrophora semilibera, Lentinus torulosus, Lentinus cyathiformis, Clitocybe lignatilis, Melanoleuca cinerascens, Hygrocybe nitrata, Pluteus minutissimus, Volvariella media, Lepiota alba, Panaeolus acuminatus, Psathyrella fatua, Bolbi- tius titubans, Agrocybe pediades, Agrocybe sphaeleromorpha, Conocybe rickeniana, Inocybe perbrevis, Polyporus rhizophi- lus. Conocybe rickeniana and Hebeloma leucosarx. are new re cords for the Turkish fungus flora. On the other hand, Mitrophora and Melanoleuca are a new record as a genus for Turkey. The description of all fungus species identified were prepared, the systematical, morphological and ecological features and dispersion areas of the species were determined. Also the edible features of the species were discussed. In this study, pictures with colour were used to provide the identifications, and keys were given for families, genera and species. The specimens cited have been kept in the Yüzüncü Yıl Ünversity Herbarivm, Van. KEY WORDS: Edible, Inedible and Poisonous Mushrooms, Taxonomy.