Bazı böcek öldürücü sentetik pyrethroid`lerin soğan (Allium cepa L.)`da hücre bölünmesi ve kromozomların yapısına etkileri

Abstract

öz Birçok pestisid ilacın ve kimyasal maddenin mutagenik etkisinden dolayı piyasaya yeni sürülenlerin mutagenik etkisini incelemek için değişik test sistemleriyle sitogenetik çalışmalar başlatılmıştır. İnsektisid sentetik pyrethroidler sebze, meyve ve tarla bitkileri gibi çeşitli gıda ürünlerine saldırıda bulunan böceklerin kontrolü için tavsiye edilen ve yaygın olarak kullanılan bir bitki korama ilacıdırlar. Bunlar ev haşerelerine karşı da zehirli etkiye sahiptirler. Mavrık 2F (48-24-12 ppm), Sumicidin % 20 EC (38-19-9.5 ppm), Meothrin % 20 EC (37-18.5-9.25 ppm), Imperator (50-25-12.5 ppm), Baymroid EC 050 (100-50-25 ppm) ve Talstar EC 100 (20-10-5 ppm) 'ün belirtilen dozlarında köklendirilmiş 1.5-3 cm 'lik soğan kök uçları 4-8-24 ve 48 saat muamele gördü ve bu süre bitiminde kök uçları yıkanıp 1.5-3 cm'lik kök uçları kesilerek farmer (3 kısım alkol ve l kısım asetik asit) çözeltisinde fîkse edildi. Sitogenetik gözlemler de her dozun her süresi için, feulgen 'le boyanmış kök uçlarından kök ucu ezme preparatı yapılıp mikroskopta incelenmiştir. Kontrol grubu da ilaçsız olarak aynı şekilde işleme tabi tutulmuştur. Kontrol numuneleriyle mukayesede her ilacın 3 dozu da mitotik evrelerin gerek oluşum gerekse dağılımında düzensizlik meydana getirmiş, mitotik indekste düşüşe neden olmuş ve mitozun önlenmesine sebebiyet vermiştir. Profazda kromozom yoğunluğunda anormallikler, metafazda metafaz birikimi, kromozomal yapışkanlık ve kümeleşme, anafaz ve telofaz 'da köprü, anafaz ve telofaz sayısında azalma kullanılan ilaçların tümünün meydana getirdiği anormalliklerdir. İlaçtan ilaca değişen yani kimisinde görülüp kimisinde görülmeyen veya birkaçında gözlenen ortak anormallikler ise şunlardır: Profazın çözülmesi, düzensiz metafaz ve anafazlar, anafaz ve telofaz 'da geri kalmış kromozomlar, poliploid metafaz ve anafazlar, mikronukleuslu ve iki çekirdekli hücrelerin oluşması. XVBütün insektisid uygulamalarında anormalliklerin artışının, doz artışı ve uygulama süresinin uzamasına bağlı olduğu görülmüştür. Bu durumun istatistiki değerlendirmede X2 analizi ile önemli olduğu tespit edildi (PO.05). XVI

Abstract Owing to the mutagenic effects of pesticids and chemical substances on plants, new sitogenetic researches based on test systems have been started to detect the mutagenic effects of the new pesticides and chemical substances offered to the consumers. Insecticides synthetic pyrethroids are plant protection substances commonly used and recommended in controlling the insects attacking vegetables, fruits and other field plants. They also have a poisonous effect on home insecticides. 1.5-5 mm. onion root ends, rooted in Mavrik 2F (48-24-12), Sumucidin 20 % EC (38-19-9.5 ppm), Imperator (50-25-12.5 ppm), Meothrin 20 % EC (37-18.5-9.25 ppm), Baythroid EC 050 (100-50-25 ppm), and Talstar EC 100 (20-10-5 ppm) were treated for 4, 8, 24 and 48 hours at 20-22 °C and then were washed and cut in 1.5-3 cm and fixed in farmer solution. In sitogenetic observations, for each duration of each dose, root ends were mashed and preparates were prepared from them dyed with feulgen. The controlled group untreated with insecticides was subjected to observations as well. When compared with control samples, it was observed that three different doses of each insecticides affected the formation of mitotic phases and caused irregularities in their distribution, an decrease in mitotic index and prevented the mitotic activity. Abnormalia in the density of chromosomes in prophase, metaphase accumulations in metaphase, chromosomal stickyness and heaping, bridges in anaphase and telophase, increase in anaphase and telophase are all the result of insecticides used. Abnormalia in common observed in connection with the use of insecticides are; Prophase dissolution, irregular metaphase and anaphase, lagging chromosoms in anaphase and telophase, polipoloid anaphase and metaphase, micronucleus of cells with two or polynucleus.It was observed that the increase in abnormalities was closely related with the amount of dose and duration applied. This was concluded to be statistically significiant X^ analysis (PO.05).