Van yöresi kıraç şartlarında yetiştirilen kurunga`ya uygulanan sıra aralığı ve fosforlu gübrenin ot ve tohum verimleriyle bazı verim unsurlarına etkileri üzerine bir araştırma

Abstract

96 7. ÖZET Bu araştırmada, Van Ekolojik Şartlarında Kıraç Koşullarda Korunga (Onobrychis sativa L.)'ya uygulanan değişik sıra aralığı ve fosfor dozları deneme konusu seçilmiştir. Araştırma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Alanında 1991 yılı ilkbaharında kurulmuş ve Uç yıl süreyle yürütülmüştür. Denemede 30, 45 ve 60 cm sıra aralıkları ve fosforun 0, 4, 8 ve 12 kg Pj05/da'lık dozları kombinasyon halinde uygulanmıştır. Araştırmada deneme faktörlerinin 1992 ve 1993 ile iki yılın ortalamasındaki bitki boyu, yas ot verimi, kuru ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi ve tohum verimine etkileri incelenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar aşağıdaki şekilde özetlenmiştir. 1. Sıra aralıklarının bitki boyu, yas ot verimi, kuru ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi ve tohum verimi üzerine etkileri; a) sıra aralığının bitki boyuna, ham protein oranına ve ham protein verimine etkisi istatistiksel olarak önemsiz çıkmıştır. Sayısal olarak iki yılın ortalamasında en yüksek bitki boyu (90.9 cm) ve ham protein oranı (% 17.4) 45 cm ve ham protein verimi (73.7 kg/da) ise 30 cm sıra aralığı ile ekilen korunga bitkilerinde tesblt edilmiştir. b) Sıra aralığının yas ot verimine, kuru ot verimine ve tohum verimine etkisi istatistiksel olarak önemli çıkmıştır. İki yılın ortalamasında en yüksek yas ot verimi (1468.7 kg/da), kuru ot verimi (485.5 kg/da) ve tohum verimi (106.4 kg/da) 30 cm sıra aralığı ile ekilen bitkilerde belirlenmiştir. 2. Fosforlu gübre dozlarının bitki boyu, yas ot verimi, kuru97 ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi ve tohum verimi Üzerine etkileri; a) Fosfor dozlarının bitki boyuna, ham protein oranına ve tohum verimine etkisi istatistiksel olarak önemsiz çıkmıştır. Sayısal olarak iki yılın ortalamasında en yüksek bitki boyu (90.3 cm) 12 kg PıOs/da; ham protein oranı (X 18.06) ve tohum verimi (100.5 kg/da) 8 kg P2 0 ı/da dozunda elde edilmiştir. b) Fosfor dozları yas ot verimine, kuru ot verimine ve ham protein verimine etkisi istatistiksel olarak önemli çıkmıştır, iki yılın ortalamasında en yüksek yas ot verimi (1475.4 kg/da), kuru ot verimi (496.8 kg/da) ve ham protein verimi (88.3 kg/da) dekara 8 kg Pj 0 $ uygulanan parsellerde elde edilmiştir. Bu sonuçlara güre; Van Ekolojik Şartlarında Kıraç Koşullarda, Korunga'nın yas ot, kuru ot ve ham protein verimi amacı ile yetiştiriciliği için; ekiminin 30 cm sıra aralığı ile yapılması ve dekara 8 kg Pj 0 $ ile gübrelenmesi uygun olacaktır. Tohum verimi yetiştiriciliğinde ise Korunga'nın 30 cm sıra aralığında ekilmesi ve dekara 4 kg PjO} /da ile gübrelenmesi uygun olacaktır. 8 kg/da fosfor dozu uygulanması ile kontrol parsellerine göre yas ot verimi, kuru ot verimi ve ham protein verimlerinde yaklaşık olarak % 62.2 oranında bir artış olduğu tespit edilmiştir. Tohum veriminde ise 4 kg/da fosfor dozu uygulanması ile kontrol parsellerine göre verimdeki artış % 69.9 oranında olduğu tespit edilmiştir.

98 8. SUMMARY Different ron spaces and phosphor levels were selected as a title of experiment for cultivation of onobrychis sativa in dry condition in Van ecological condition. Study was established at the Experimental Station of Depart- ment of Filed Crops, Faculty of Agriculture, University of YUzUncll Yıl in spring at 1991 and carried out through three years. Three row spaces, 30, 45 and 60 cm. and four phosphor levels, Q, 4, 8 and 12 kg P2O 5/da were applied as a treatment combination to the experimental area. The effects of factors on plant length, wet hay yield, dry hay yield, crude protein rate, crude protein yield and seed yield rtere examined in data recorded at 1992, 1993 and data averaged över 1993 and 1994. The results obtained from study were summa- rized as follows; 1. The effects of row spaces on plant length, wet hay yield, dry hay yield, crude protein rate, crude protein yield and seed yield were; a.The effects of row spaces on plant length, crude protein rate and crude protein yield were insignificant in terms of statistic. The highest means obtained averaged över two years for plant length was 90.9 cm and crude protein rate was 17.4 %. These results were obtainud from 45 cm row space. However crude protein yield was 73.7 kg/da. This result were obtained from 30 cm row space. b.The effects of row spaces on Met hay yield, dry hay yield and seed yield were significant in terms of statistic. The highest means obtained averaged över two years for wet hay yield waa 1468.7 kg/da, dry hay yield was 485.5 Kg/da snd seed yield was 106.4 Ky/da. Thetaö reaulta wort- (jatenninud froın 30 cm row99 space. 2. The effects of phosphor levels on plant length, wet hay yield, dry hay yield, crude protein rate, emde protein yield and seed yield were; a.The effects of phosphor levels on plant length, crude protein rate and seed yield were insignificant in terms of statistic. The highest means obtained averaged över two years för plant length was 90.3 cm by applying of 12 kg P2O 5/da. The highest means obtained averaged över two years for crude protein rate was 18.0 % and seed yield was 100.5 kg/da by applying of 8 kg PI Oj/da. b.The effects of phosphor levels on crude protein yield, wet hay yield and dry hay yield were significant in terms of statistic. The hignest means obtained averaged över two years for wet hay yield was 1475-.4 kg/da, dry hay yield was 496.8 kg/da, and crude protein yield was 88.3 kg/da by applying of 8 kg P205/da. in conclusion, it has been suggested that 30 cm row space and 8 kg P205/da are more favorable for wet hay yield, dry hay yield and crude protein. For seed yield, however, 30 cm row space and 4 kg P2O 5/da fertilization are more favorable for cultivation of onobrychis in dry condition in Van ecological condition. it was determined that, applying 8 kg/da of phosphor level increased yield of wet hay, dry hay and crud protein yield about 62.2 X percent relative to control plot. Applying 4 kg/da phosphor increased yield of seed about 69.9 % relative to control plot.