Karakaş koyunlarının döl verim özellikleri ile serum FSH düzeylerine ait kimi parametre tahminleri

Abstract

7. ÖZET Bu araştırmada. Yüzüncü Yıl üniversitesi Ziraat Fakültesi Döner Sermayesine ait isletmedeki Karakas koyunlarının 1991-1995 yılları arasındaki döl verim özellikleri (doğum oranı, KAKBDKS» DKBDKS, gebelik üretkenliği ve gebelik etkenliği) ile 51 bas Karakas koyununun doğum sonrası anöstrüs dönemdeki serum FSH düzeyleri belirlenmiş ve 1995 yılındaki serum FSH düzeyi ile döl verim özellikleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Hormon düzeyleri 1995 yılı Subat-Nisan aylarında doğuran koyunlardan doğumdan sonra 21. günde ve ardından her 15 günde bir defa olmak üzere toplam 5 dönemde (21, 36, 51, 66 ve 81. günlerde) toplanmış kan örneklerinden analiz edilmiştir. Hormon analizleri Radioimmu noassay (RIA) yöntemine göre Gamma counter (Isocomp I) 'de yapıl mıştır. Koyunlarda döl verim özellikleri olarak doğum oranı (%), KAKBDKS, DKBDKS, gebelik üretkenliği (kg) ve gebelik etkenliği (kg) ele alınmıştır. Koyun yasının doğum oranı üzerine etkisi önemli (P<0.05), gebelik üretkenliğine çok önemli (P<0.01) görülürken, KAKBDKS ve DKBDKS üzerine etkisi önemsiz (P>0.05) bulunmuştur. Yıl faktörü ele alınan bütün döl verim özellikleri için çok önemli (P<0.01) varyasyon meydana getirmiştir. Ortalama doğum oranı % 82, KAKBDKS 0.91, DKBDKS 1.09 ve gebelik üretkenliği 3.90 kg olarak bulunmuş tur. Koyunların döl verim özelliklerine ilişkin tekrarlanma dereceleri doğum oranı, KAKBDKS, DKBDKS ve gebelik üretkenliği için sırasıyla 0.0173, 0.0333, 0.0641 ve 0.1426 olarak tahmin edi lmistir. Kan örneklerinin alındığı dönemdeki koyun yasının doğum sonrası anöstrüs dönemde serum FSH düzeyi üzerine etkisi önemsiz (P>0.05) bulunmuştur. Buna karşılık kan örneklerinin alındığı dönemin (denetim) etkisi oldukça önemli (P<0,01) ve koyun canlı ağırlığının etkisi önemli (P<0.05) bulunmuştur. Doğum sonrası anöstrüs dönemi boyunca ortalama serum FSH düzeyi 5.18+0.03 mIU/ml olarak tesbit edilmiştir. Doğum sonrası anöstrüs dönemdeki koyunların onbeş günlük aralıklarla ölçülmüş serum FSH düzeyleri ne ilişkin tekrarlanma derecesi tahmini negatif olarak bulunmuş tur.54 Serum FSH düzeyi ölçülen koyunlarda DKBDKS ve gebelik üretkenliği bakımından koyun yasının önemli varyasyon kaynağı olmadığı, ancak FSHİ ' in (doğum sonrası 21. gün) DKBDKS ve gebelik üretkenliği için önemli (P<0.05) varyasyon meydana getirdiği görülmüştür. Bunun yanında FSH2, FSH3, FSH4, FSH5, FSHG (aritmetik ortalama) ve FSHD'nin (düzeltilmiş ortalama) bu özellikler üzerine etkisi önemsiz (PX3.05) bulunmuştur. Serum FSH düzeyleri belirlenen koyunların sürü düzeyinde, döl verim ölçütlerine (doğum oranı, KAKBDKS, DKBDKS ve gebelik üretkenliği) göre damızlık değerlerine ilişkin regresyon katsayıları, sadece FSHİ 'de pozitif ancak istatistik olarak önemsiz, diğer FSH değerleri için çoğunlukla negatif, ancak FSH3 ' ün (doğum sonrası 51. gün) gebelik üretkenliğine göre regresyon katsayısı (0.0928±0.0419) pozitif ve önemli (P<0.05) bulunmuştur. Sonuç olarak, yarı entansif koşullarda belirlenen Karakaş koyunlarının döl verim performanslarının köy şartlarında yetiştirilenlerden daha yüksek olduğu söylenebilir. Yetiştirme koşullarının iyileştirilmesi ile Karakaş koyunlarının performansları daha da yükselebilir. Serum FSH düzeylerinin ise değişik fizyolojik dönemlerde, daha sık denetim aralıklarıyla yeniden incelenme sinde yarar vardır.

8. SUMMARY In this study, some reproductive characteristics (fertili ty, fecundity, litter size, gestation productivity and gestation efficiency) of Karakas ewes maintained in farm of Agriculture Faculty of Yüzüncü Yıl University were examined, and serum FSH levels in postpartum anoestrus period of 51 Karakas ewes were determined. In addition, the relationship between reproductive characteristics in 1995 year and serum FSH level was estimated. Hormonal concentrations were analyzed from ewes parturing in February-April 1995 in the 21 th day of postpartum and one time each fifteen days under total five control (21, 36, 51, 66 and 81 th days of postpartum). Hormone analyses were conducted in Gamma counter (Isocomp I) according to Radioimmunoassay (RIA) method. As the reproductive characteristics in ewes fertility {%) » fecundity, litter size, gestation productivity (kg) and gestation efficiency (kg) for ewes were examined. The effect of age of ewe on fertility and gestation productivity was found significant (P<0.05) and high significant (P<0.01) respectively. However, the effect of age of ewe on fecundity and litter size was found no significant (P>0.05). Year factor occured very significant (P<0.01) variation for all reproductive characteristics. The average of fertility, fecundi ty, litter size and gestation productivity were found as 82 %, 0.91, 1.09 and 3.90 kg respectively. Repeatability for fertility, fecundity, litter size and gestation productivity were estimated as 0.0173, 0.0333, 0.0641 and 0.1426 respectively. The effect of age of ewe at blood sampling period on serum FSH level in postpartum anoestrus period were found no signifi cant (P>0.05). However, the effects of blood sampling period and live weight on serum FSH level were found significant (P<0.01) and (P<0.05) respectively. The average of serum FSH level in postpartum anoestrus period was determined as 5.18+0.03 mIU/ml. The estimate of repeatability for the serum FSH level was found negative. It was determined that age of ewe for litter size and gestation productivity in ewes which measured serum FSH level had56 not resource of variation but FSH1 (21 th day of postpartum) had occured significant (P<0.05) variation. However, the effects of F3H2, FSH3, FSH4, FSH5, FSHG (arithmetic average) and FSHD (adjusted average) on these characteristics were found no signif icant (P>0.05). The regression coefficients for breeding values according to the reproductive criteria (fertility, fecundity, litter size and gestation productivity) in ewes which determinated serum FSH levels were positive but statistically no significant in FSH1 only. The regression coefficient of F3H3 (51 th day of postpar tum) gestation productivity was found positive and statistically significant (P<0.05). In conclusion, it may said that the reproductive perfor mances were higher in determinated hemi-intensive conditions than whose raising in rural farm conditions. If the raising conditions is improved, the reproductive performances of Karakas ewes may also increase. It is to be useful that serum FSH levels were studied again with different ranges of blood sampling in various physiological periods.