Gevaş yöresi cevizlerinin (Juglans regia l.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar

Abstract

II ÖZET GEVAŞ YÖRESİ CEVİZLERİNİN (Juglans regia L.) SELEKSİYON YOLU İLE ISLAHI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Gevaş yöresinde iki yıl süre ile yapılan (1995-1996) ceviz seleksiyon çalışması sırasında 8000'den fazla ceviz ağacı dikkate alınmış ve bunların 735'inden meyve örneği alınmaya değer bulunmuştur. Meyve örneği alınan bu tiplerde önemli meyve özellikleri ile ağaç özellikleri ve ağaçların bulundukları yerlerin toprak özellikleri incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler ve tartılı derecelendirme sonucunda 20 ceviz tipi ümitvar görülerek seçilmiştir. Bu tiplere ait bazı özelliklerle ilgili sonuçlar aşağıda verilmiştir. 1. Seçilen tiplerin meyve ağırlıkları 11.24 gr (65.GE.036) ile 16.81 gr (65.GE.165) arasında değişmiş; 5 tipte meyve ağırlığı 15.00 gr'dan fazla bulunmuştur. 2. İç ağırlıkları 5.89 gr (65.GE.036) ile 7.52 gr (65.GE.1 10) arasında değişmiş olup; tiplerin 14'ünde iç ağırlıkları 6.00 gr ile 7.52 gr arasında bulunmuştur. 3. Seçilen tiplerin 5'inde iç oranlan %50.55 (65.GE.478) ile %53.12 (65. GE. 365) arasında bulunmuş; diğer 15 tipte ise %50.55'in altında çıkmıştır. 4. Seçilen tiplerin meyvelerinde kabuk kalınlıkları 1.01 mm (65.GE.036) ile 1.75 mm (65.GE.110) arasında değişmiş olup; 12 tipte kabuk kalınlıkları 1.50 mm'nin altında belirlenmiştir. 5. Tiplerin 17'si %70.00-100 arasında açık renkli iç oranına sahip olmuş; sadece 3 tipte ise açık renkli iç oranı %30. 00-50. 00 seviyesinde kalmıştır. 6. Seçilen tiplerin meyve içlerinde protein oranlan %12.50 (65. GE. 111) ile % 23.80 (65.GE.524) arasında değişmekte olup; 9 tipte protein oranlan %20.00'den fazla bulunmuştur. 7. Seçilen 20 tipin 17'sinde yağ oranı %60.00'ın üzerinde tesbit edilmiştir. Yağ oranlan %56.29 (65.GE.165) ile %69.40 (65.GE.445) arasında belirlenmiştir. 8. Seçilen tiplerde kül oranlan %1.66 (65.GE.1 1 1) - 3.35 (65.GE.096) arasında değişmiştir. Kül oranlan %2.00'den fazla 15 tip bulunmaktadır. 9. Seçilen 20 tipin 9'u protandrous, 4'ü protogynous ve 7'si homogamous olarak çiçeklenmişlerdir. 10. Tiplerin 4'ü %40.00-100; 9'u %20.00-40.00 ve 6'sı %0-20.00 arasında yan tomurcuklarda dişi çiçek oluşturmuşlardır nV

Ill SUMMARY STUDIES ON THE BREEDING OF WALNUTS (Juglans regia L.) IN GEVAŞ DISTRICT BY SELECTION METHOD Walnut trees grown from seed over 8000 during this selection study carried out for two years (1995-1996) in Gevaş district were investigated. Fruit samples from 735 walnut trees were collected. Important fruit characteristics and tree characteristics in these walnut types were examined. At the result of evaluations and weighted scores, 20 walnut types were selected as promising. The results regarding some characteristics belonging to these selected types are presented as follows: 1. In the selected types, fruit weights changed between 11.24 g (65.GE.036) and 16.81 g (65. GE. 165). Fruit weights of five types were more than 15.00 g. 2. Kernel weights varied 5.89 g (65.GE.036) to 7.52 g (65.GE.1 10). Selected 14 types had kernels between 6.00 g and 7.52 g. 3. The selected five types had kernel percents between 50.55 % (65.GE.478) and 53.12 % (65. GE. 365). These values in other types were lower than 50.55 %. 4. In all selected types, shell thickness was between 1.01 mm (65.GE.036) and 1.75 mm (65. GE. 110). 12 types had shell thickness lower than 1.50 mm. 5. Selected 17 types had extra light kernels in rate of 70.00-100 %. Only three types had extra light kernels in rate of 30.00-50.00 %. 6. Protein contents of the kernels in the types were between 12.50 % (65. GE. 1 1 1) and 23.80 % (65.GE.524). Protein contents of 9 types were over 20.00 %. 7. On the other hand, oil contents of the types were between 56.29 % (65.GE.165) and 69.40 % (65.GE.445). 17 types had oil content over 60.00 %. 8. Ash contents changed between 1.66 % (65.GE.111) and 3.35 % (65.GE.096). 15 types had ash content over 2.00 %. 9. In respect to flowering characteristics, nine types were protandrous, four types were protogynous and seven types were homogamous within selected types. 10. Lateral pistillate flower was 40.00-100 % in four types; 20.00-40.00 % in nine types and 0.0-20.00 % in six types.