Karakaş kuzularında büyüme ve gelişme özellikleri

Abstract

Bu araştırma, Karakaş kuzularının yarı entansif koşullarda büyüme ve gelişme özelliklerinin saptanması amacıyla yapılmıştır. Kuzularda doğum, 30.gün, 60.gün, 90.gün 120.gün, 150.gün 180.gün ve sütten kesim dönemi (88.günlük yaşta ) canlı ağırlıkların sırasıyla ortalama 4.09± 0.06, 10.25 ± 0.28, 14.36 ± 0.45, 19.72 ± 0.54, 22.72 ± 0.50, 26.24 ± 0.54, 19.13 ± 0.58 ve 18.80 ± 0.52 kg, doğum - 90.gün, doğum- 180.gün, 90- 180.gün, doğum-sütten kesim (88.gün) dönemleri arasındaki günlük ortalama canlı ağırlık artışları ise sırasıyla 0.154 ± 0.004, 0.136 ± 0.003, 0.103± 0.003 ve 0.158 ± 0.003 kg. olarak saptanmıştır. Tüm canlı ağırlık dönemleri bakımından tek doğmuş erkek kuzular, tek doğmuş dişi kuzulardan, genel olarak tek doğmuş kuzular ikiz doğmuş kuzulardan daha yüksek canlı ağırlık değerlerine ulaşmışlardır. Ancak 120, 150, 180 gün ve sütten kesim (88.gün) dönemlerinde üç yaşlı anaların ikiz dişi kuzuları aynı yaş gurubu anaların ikiz dişi kuzularından ve tek dişi kuzularından daha yüksek canlı ağırlık değerlerine ulaşmışlardır. Bu çalışmada çeşitli vücut ölçüleri alınmış tüm dönemler bakımından tek doğan erkek kuzuların tek doğmuş dişi kuzulardan, tek doğmuş erkek kuzuların ikiz doğmuş erkek ve dişi kuzulardan, ikiz doğmuş erkek kuzuların ikiz doğmuş dişi kuzulardan daha yüksek vücut ölçüsü değerlerine ulaştıkları görülmüştür. Yapılan varyans analizlerinde doğum ağırlığı üzerine cinsiyet ve ana ağırlığının etkileri önemsiz, ana yaşı ve doğum tipi etkileri ise sırasıyla önemli (p<0.05) ve çok önemli (p< 0.01) bulunmuştur. Bu çalışmada regrasyon olarak ele alman doğum ağırlığı etkisi 120.günde önemli bulunurken diğer bütün dönemlerde önemsiz bulunmuştur. Yine regrasyon olarak ele alman doğum ağırlığında ana ağırlığı ve sütten kesim dönemlerinde sütten kesim yaşı (gün) önemsiz bulunmuştur. Canlı ağırlık üzerine etkisi incelenen faktörlerden anayaşı, doğum ağırlığı, 180.gün canlı ağırlık döneminde önemli (p<0.05), 30.gün canlı ağırlık döneminde çok önemli (p<0.01) bulunurken diğer dönemlerde önemsiz bulunmuştur. Etkisi incelenen faktörlerden cinsiyet, 150.gün canlı ağırlık üzerine önemli (p<0.05), 180.gün canlı ağırlık üzerinde çok önemli (pO.01) etkide bulunurken, diğer dönemlerde önemsiz bulunmuştur. Doğum tipinin etkisi ; doğum ağırlığı, 30.gün ve 150.gün canlı ağırlığı üzerinde çok önemli (p<0.01) diğer dönemler üzerinde önemli (p<0.05) bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Karakaş, kuzu, büyüme,gelişme

This study was carried out to determine the growth and size characteristics of Karakas Lams in semi-intensive conditions. The means of live weights of lambs at birth and 30, 60, 90, 120, 150, 180 and 88 (weaning) days of age were 4.09+ 0.06, 10.25 ± 0.28, 14.36 ± 0.45, 19.72 ± 0.54, 22.72 ± 0.50, 26.24 ± 0.54, 19.13 ± 0.58 and 18.80 + 0.52 kg respectively. The average daily live weight gains from birth to 90 - day, from birth to 180 - day, from 90 a to 180 - day and from birth to weaning (88 - day ) were determined 0.154 ± 0.004, 0.136 ± 0.003, 0.103+ 0.003 and 0.158 ± 0.003 kg. respectively. Single born male lambs and generally single born lambs reached the higher live weight values than single born female lambs and generally twine born lambs, respectively for all weight periods. However twine born lambs of 3 year old eve reached higher live weight values at the 120, 150, 180 and 88- (weaning) days of age than single born lambs. In this study, it was found that single and twine born male lambs reached the higher live weight values than single and twine born female lambs by measnuring some growth characteristics. For all periods. It was also found by wring analysis of varians (ANO VA) that the effects, of sex and eve weight were not statistically important but eve age and birth type were statistically important (p<0.05) and (p<0.01), respectively on birth weight. In this study, effect of birth weight was found important at 120-* day but not important in other days of experiment. The effect of eve weight on birth weight of lambs and weaning age on weaning were not found statistically significant. However, the effect of eve age on live weight was found singificant on birth weight and 180-^ and 30- days of live weight (p<0.05) and (p<0.01) respectively but not found important in ather days of experiment. Effect of sex on live weight was found important at 150- and 180- days of experiment (p<0.05) and (pO.Ol) respectively) but not found important in other days of experiment. Effect of birth type on live weight, on the other hand, was found very significant (p<0.01) and (pO.Ol) at 30 -and 150-* days of experiment, but significant in other days of experiment (p<0.05) Key words: Karakaş, Lamb, growth, size in