Mercimek işleme yan ürünlerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri ile etlik piliçlerin rasyonlarında kullanım olanakları

Abstract

ÖZET % MERCİMEK İŞLEME YAN ÜRÜNLERİNİN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ İLE ETLİK PİLİÇLERİN RASYONLARDVDA KULLANIM OLANAKLARI. ERATAK, Serdar Doktora Tezi, Zootekni Anabilim Dalı Tez Danışmanı : Prof. Dr. Kahraman ÖZKAN Haziran 2000, 59 sayfa Bu çalışmada kırmızı mercimeğin işlenmesi sırasında açığa çıkan yan ürünlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenerek etlik piliç rasyonlannda kullanım olanakları araştırılmıştır. Mercimek işleme yan ürünü örnekleri Gaziantep ve Şanlıurfa'da bulunan mercimek fabrikalarından toplanmıştır. Araştırmada 252'si performans, 16'sı sindirim denemesinde olmak üzere toplam 268 adet erkek ve dişi Avian Farms broiler civcivi kullanılmıştır. Performans denemesi 6 hafta, sindirim denemesi 12 gün sürmüştür. Performans denemesinde kullanılan 7 farklı karma yem başlangıç ve bitiş olmak üzere % 0, 5, 10, 15, 20, 25 ve 30 oranında mercimek unu içerecek şekilde eş enerji ve protein düzeyinde hazırlanmıştır. Sindirim denemesinde ise % 0 ve 20 mercimek unu içeren bitiş dönemi yemleri kullanılmıştır. Mercimeğin işlenmesi sırasında mercimek unu, mercimek kepeği ve çarpma, olarak adlandırılan 3 farklı yan ürün açığa çıkmaktadır. Mercimek işleme yan ürünlerinde en önemli farklılıklar ham protein, ham selüloz ve metabolik enerji içeriklerinde saptanmıştır. Ortalama ham protein, ham selüloz ve metabolik enerji içeriği sırasıyla mercimek ununda % 22.11, % 12.16 ve 2320.1 kcal / kg, mercimek kepeğinde % 8.82, % 34.97 ve 597.6 kcal / kg, çarpmada ise % 14.47, % 27.26 ve 1250.6 kcal / kg olarak bulunmuştur. Yapılan sindirim denemesinde % 20 mercimek unu içeren karma yemdeki kuru madde (P<0.05), organik madde (PO.01) ve total N (PO.01) sindirim derecelerinin, kontrol grubuna göre önemli ölçüde gerilediği saptanmıştır. Karma yemlere % 10' a kadar mercimek unu ilavesi etlik piliçlerde performansa olumsuz etkide bulunmamıştır (P>0.05). Ancak karma yemde mercimek unu oram % 15 ve daha fazla olduğunda canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yemden yararlanma değeri (P<0.05), karkas, kanat, but ve göğüs ağırlıkları ile karkas randımanında gerileme saptanmıştır (PO.01). Ciğer, kalp, taşlık, abdominal yağ ağırlıkları ve oranlan, ciğer oram dışında, karma yem mercimek unu düzeyinden etkilenmemiştir (P>0.05). Anahtar Kelimeler : Mercimek işleme yan ürünü, Etlik piliç, Mercimek unu.

ABSTRACT THE PHYSICAL AND CHEMICAL CHARACTERISTICS OF THE LENTIL BY - PRODUCTS AND UTILIZATION POSSmiLITTES IN BROILER DIETS - ERATAK, Serdar Ph. D. Animal Science Supervisor : Prof. Dr. Kahraman ÖZKAN June 2000, 59 pages In this study, physical and chemical properties of lentil by-products were evaluated and the utilization possibilities of these by-products in broiler rations were investigated. Lentil by-product samples were obtained from lentil processing plant in Gaziantep and Şanlıurfa. In the study, 268 male and female Avian Farms broiler chicks, 252 in performance and 16 in digestion trial, were used. Performance trial lasted 6 weeks and digestion trial lasted 12 days. Isonitrogenic and isocaloric seven different diets containing 0, 5, 10, 15, 20, 25 and 30 % lentil meal were prepared for performance trial as starter and finisher. The finisher diets containing 0 % and 20 % lentil meal were used, for digestion trial Lentil meal, lentil bran and thin lentil bran are obtained during lentil processing. The most significant differences in lentil by-products were determined at crude protein, crude fiber and metabolisable energy levels. Mean crude protein, crude fiber and metabolisable energy contents were determined in lentil meal, lentil bran and thin lentil bran as 22.1 1 %, 12.16 % and 2320.1 kcal/kg; 8.8 %, 34.97 % and 597.6 kcal/kg; 14.47 %, 27.26 % and 1250.6 kcal/kg, respectively. Compared the control group (0 % lentil meal) the digestibility of dry matter (P<0.05), organic matter (PO.01) and total N (P<0.01) of the diet containing 20 % lentil meal decreased. Adding lentil meal to diet up to 10 % did not effect the performance negatively in broiler (P>0.05), however, the decreases in feed conversion efficiency (PO.05), body weight, body weight gain, carcass, wings, legs and breast weights and carcass yield (P<0.01) were determined when lentil meal levels were 15 % or above in diets. Liver, heart, gizzard and abdominal fat weights and ratios, except liver ratio, were not effected from lentil meal levels in diet (P>0.05). Key words : Lentil by-product, Broiler, Lentil meal. m