Su ve tuz stresine maruz bırakılan mısır (Zea mays L. ), buğday (Triticum vulgare L. ) ve ayçiçeği (Helianthus annuus L. ) bitkilerinde sitokinin tayini

Abstract

ÖZET SU VE TUZ STRESİNE MARUZ BIRAKILAN MISIR (Zea mays L.), BUĞDAY (Triticum vulgare L.) VE AYÇİÇEĞİ (Heüanthus annuus L.) BİTKİLERİNDE SİTOKİNİN TAYİNİ GÜLLER,Abdullah Yüksek Lisans Tezi, Biyoloji Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Peyami BATTAL Temmuz-2002, 55 sayfa Bu çalışmada su ve tuz stresinin uygulandığı ortamlarda yetiştirilen mısır (Zea mays L.), buğday (Triticum vulgare L.) ve ayçiçeği (Helianthus annus L.) bitkilerinin gövdelerinde trans-zeatin ve trans-zeztin ribozid miktarları yüksek performanslı sıvı kromotografisi (HPLC) yardımı ile tayin edildi. Araştırma sonucunda su ve tuz stresi ile sitokininler arasında önemli ilişkinin olduğu tespit edildi. Su ve tuz stresinin, çalışmada kullanılan bütün bitkilerin gövdelerinde sitokinin seviyelerinin düşmesine neden olduğu gözlendi. Su stresine maruz bırakılan bitkilerde, trans-zestün ve trans-zeatia ribozidin toplam miktarlanndaki en büyük düşüş buğday bitkisinde gözlenirken; *ra«s-zeatin ve frans-zeatin ribozidin toplam miktarlanndaki en az düşüş ayçiçeği bitkilerinde gözlendi, trans-zeaûn. seviyelerindeki en az düşüş ayçiçeği bitkisinde gerçekleşirken; frans-zeatm ribozid miktarlanndaki en az düşüş buğday bitkisinde saptandı. Tuz stresine maruz bırakılan bitkilerde *ra»s-zeatin seviyelerindeki en büyük düşüş tuzluluk stresine maruz bırakılan mısır bitkisinde gerçekleşirken; trans- zeatin ribozid miktarlanndaki en büyük düşüş tuzluluk stresine maruz bırakılan buğday bitkisinde belirlendi. Anahtar Kelimeler: rra«5-Zeatin, rnms-Zeatin Ribozid, Su Stresi, Tuz Stresi, HPLC, Mısır (Zea mays L.), Buğday ÇTriticum vulgare L.) ve Ayçiçeği (Helianthus annus L.)

ABSTRACT CYTOKININ DETERMINATION IN MAIZE (Zea mays L.),WHEAT (Triticum vulgare L.) AND SUNFLOWER (Helianthus annum L.) PLANTS UNDER WATER AND SALT STRESS GÜLLER, Abdullah MSc, Biological Science Supervisor: Asst. Prof. Dr. Peyami BATTAL JuIy-2002, 55 pages In this study, the amount of trans-ztdXm and /naro-zeatin ribozid were determined by using HPLC method in maize (Zea mays L.), wheat (Triticum vulgare L.) and sunflower (Helianthus annus L.) plants under water and salt stress. According to the HPLC analysis an important relationship between cytokinin and water and salt stress was observed. Water and salt stress were caused decreased cytokinin levels in the stem of all plants used in this experiments. The greatest decreased in total cytokinin level was observed in wheat plant under water stress, whereas the least decrease in total cytokinin level was observed in sunflower plant under salt stress. The least decrease in frvms-zeatin level was observed in sunflower plants under water stress, whereas the least decreased in trans- zeatin ribozid was observed in wheat under water stress. The greatest decreased in trans-zeatin level was observed in maize plant under salt stress and the greatest decrease in 7ra«s-zeatin ribozid was observed in wheat under salt stress. Keywords: fr<ms-zeatin, fraws-zeatin ribozid, water stress, salt stress, HPLC, Maize (Zea mays L.), Wheat (Triticum vulgare L.) and Sunflower (Helianthus annus L.) in