حاشية ملا محمد الكردي على الأنواركـتــــاب الــصــــلاةتـحـقـيـق و دراســـة

Abstract

Yusuf el-Erdebîlî'ye ait el'Envâr li-a'mâli'l-ebrar isimli eser, başta ilmi icazet almakisteyen âlimler ve fakihler olmak üzere âlimlerin geleneksel klasik medreseler ve camilerdeellerinden düşürmedikleri eserlerden biridir. Fakihler bu eseri el-Envârü'l-kebîr olarakisimlendirmişlerdir. Yüksek ilmi konumundan dolayı ifadelerini ilim taliplerine kolaylaştırmakiçin onun üzerine birçok haşiye yazılmıştır. Şirvânî ve Hâcî İbrahîm haşiyeleri de bunlardandır.Konumuz ise Haşiyetu Molâ Muhammed el-Kürdî ismi ile bilinen onun bir başka haşiyesidir.Türkiye Cumhuriyeti Bingöl Üniversitesi'nde devam eden iki senelik ders dönemindensonra oranın ilgili öğretim üyeleri birçok öğrenciye Haşiyetu Molâ Muhammed el-Kürdîeserini tahkik etme konusunu vererek bu eseri onların arasında bölüştürdüler. Danışmanhocam Doç. Dr. İbrahim Özdemir, bu haşiyeden namaz bölümünü konu olarak çalışmamıönerdi ve kabul ettim. Ondan sonra bu eserin asıl yerini bilmediğim ve elimde istinsah edilensadece bir nüsha bulunduğundan dolayı kütüphane, kaynaklar ve mahtûtların fihristlerindeona dair bilgileri araştırdım. Bu araştırmanın sonucunda girişte zikredeceğimiz gibi Allah'ınyardımıyla dört diğer nüshasını da buldum.Eserin farklı nüshalarını bulduktan sonra onları okumaya başladık. Onlardan birtanesini ( (أkarakteri ile belirledik ve onu bilgisayar ortamına geçirerek diğer nüshaları onunlakarşılaştırdık. Tezimizi, tahkik ve dirase olmak üzere iki bölüme ayırdık. Dirase kısmında MolâMuhammed el-Kürdî'nin ismini, nispetini, lakabını, künyesini, ailesini, aşiretini, eserlerini, ilmihayatını, haşiyede izlediği yöntemi ve haşiyede beslendiği kaynakları ele aldık. Çalışmanın aslıolan ve tahkike ayırdığımız ikinci bölümde ise metnin tahkiki, ayet ve hadislerin kaynaklarınıbelirlemeye çalıştık. Bununla birlikte mümkün olduğunca söz konusu haşiyede yer alan âlimve yerlerin biyografisini verdik ve kitabın başından sonuna kadar müellifin referans gösterdiğikaynakları dipnotta belirttik. Ondan sonra sonuç ve kaynaklara yer verdik.Anahtar Kelimeler: Haşiyetu Molâ Muhammed el-Gerdî, el'Envâr li-a'mâli'lebrar,Tahkik, Dirase, Kaynak

The book titled el'Envâr li-a'mâli'l-ebrar authored by Yusuf el-Erdebîlî is oneof the bedside works for scholars, especially scholars who want to acquire scientificknowledge, in conventional madrasas and mosques. The canonists named this workal-Enwar al-kebir. Due to its high scientific level, several annotations were written onthe book to facilitate its expressions for scientific scholars. The annotations by ġirvânîand Hâcî Ibrahim Hashiyas are among these. The topic of the present study wasanother annotation titled HaĢiyetu Molâ Muhammed al-Kürdî.After the two-year course period at Republic of Turkey University of Bingol,professors divided the work HaĢiyetu Molâ Muhammed al-Kürdî among the studentsfor analysis. My advisor Assoc. Prof. Dr. Ġbrahim Özdemir suggested that I study theprayer section in this annotation and I and accepted it. Then, since I did not know theexact location of this work, and since I only had a copied version, I searched thelibraries, resources and related indexes for information on the book. As a result of thisresearch, as I mentioned in the introduction section, I found four other copies with thehelp of Allah.After finding different copies of the work, we started to read them. We identified oneof them with the letter (أ (and compared it with other copies after transferring it tocomputer environment. We included two sections, namely investigation and reading, in ourthesis. In the reading section, the name, relativity, moniker, personal record, family, tribe,works, scientific life of Molâ Muhammad al-Kürdî, the method and resources he utilized inthe annotation were discussed. In the main section of the study, namely the investigation,the manuscript was reviewed, and the resources of the verses and hadiths were addressed.Thus, as much as possible, the biographies of the scholars and places mentioned in theannotation were presented and the resources cited by the author from the beginning to theend of the book were quoted in footnotes. Then, the paper was finalized with conclusionand references sections.Keywords: Molâ Muhammad al-Gerdî, el'Envâr li-a'mâli'l-ebrar, Verification, Dirase,Welding