Çavdar (Secale cereale L.)`da farklı sıra aralıkları ve tohum miktarlarının verim ve bazı verim öğelerine etkileri

Abstract

Bu araştırma, Van ekolojik koşullarında 2007-2008 yetiştirme sezonunda, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmada, dört farklı sıra aralığı (15, 20, 25, 30 cm) ve üç farklı tohum miktarının (400, 500, 600 tohum/m2) çavdarın (Secale cereale L. var. Aslım-95) tane verimi (kg/da) ve verim öğeleri üzerindeki etkileri belirlenmiştir. Araştırmada, başaklanma süresi (gün), bitki boyu (cm), başak uzunluğu (cm), bayrak yaprağı ayası uzunluğu (cm), bayrak yaprağı aya genişliği (cm), bayrak yaprağı kın uzunluğu (cm), başakta başakçık sayısı (adet), başakta tane sayısı (adet), başakta tane verimi (g), metrekarede fertil başak sayısı (adet), hasat indeksi (%) ve bin tane ağırlığı (g) gibi verim öğeleri incelenmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, sıra aralığı genişledikçe, bayrak yaprağı aya genişliği, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısında artış elde edilirken, bitki boyu, tane verimi ve hasat indeksinde azalma belirlenmiştir. Tohum oranındaki artış ile de; metrekarede fertil başak sayısında artış, bayrak yaprağı aya genişliği, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane verimi, tane verimi, hasat indeksi ve bin tane ağırlığında azalma gerçekleşmiştir.Sıra aralıklarına göre en yüksek tane verimi, 246.55 kg/da ile 15 cm sıra aralığından elde edilirken, en düşük tane verimi 30 cm sıra aralığında, 183.11 kg/da olarak belirlenmiştir. Tohum miktarlarına göre en yüksek tane verimi ise 220.66 kg/da ile 400 tohum/m2' de, en düşük tane verimi de 600 tohum/m2 tohum miktarında 195.25 kg /da olarak tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Çavdar, Sıra aralığı, Tohum miktarı, Tane verimi, Verim öğeleri

The present study was conducted during the 2007-2008 growing seasons in Van ecological condition and the experimental design was a completely randomized blocks of split plot with three replications. The effects of four row spacing (15, 20, 25, 30 cm) and three seeding rates (400, 500, 600 seed m-2) on rye (Secale cereale L. cv Aslım-95) of grain yield (kg da-1 ) and yield components were determined in the study. Yield components such as days to headings (days), plant height (cm), spike length (cm), length of flag leaf (cm), width of flag leaf (cm), sheath length of flag leaf (cm), number of spikelet per spike, number of grain per spike, grain weight per spike (g), number of spike per m2, harvest index (%) and thousand grain weight (g) were investigated in the study.According to the results of this study, width of flag leaf, number per spike, grain number per spike have been positively affected by the increases in row spacing. Whereas, plant height, grain yield and harvest index have been negatively affected by increasing of row spacing. The increasing of seeding rates increased spike number per m2, whereas width of flag leaf, number per spike, grain number per spike, grain weight per spike, grain yield, harvest index, thousand grain weight were decreased with increasing of the seeding rates.As results of grain yield in row spacing, the highest grain yield was obtained from 15 cm row spacing with 246.55 kg da-1, whereas, the lowest one was obtained 30 cm row spacing with 183.11 kg da-1. The increasing of seeding rates decreased grain yield and the maximum grain yield was recorded in the lowest seeding rates with 220.66 kg da-1. The highest seeding rates had the lowest grain yield with 195.25 kg da-1.Key words: Rye, Row spacing, Seeding rate, Grain yield, Yield components