Hakkâri ili Şemdinli yöresi üstün nitelikli alıç (Crataegus spp.) genotiplerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2013- 2014 yılları arasında Hakkâri İlinin Şemdinli İlçesinde yürütülmüştür. Bu çalışmada, farklı renklerdeki alıçların pomolojik ve kimyasal özellikleri araştırılmıştır. Çalışmanın yapıldığı Şemdinli (Hakkari) İlçesine bağlı köylerde bir ön eleme ile belirlenen 39 alıç ağacı üzerinde iki yıl numune alınarak çalışma yapılmıştır. Bu genotiplerin meyvelerinde pomolojik analiz olarak meyve ağırlığı, meyve büyüklüğü, çekirdek sayısı, çekirdek ağırlığı ve meyve eti oranı gibi değerler incelenmiştir. Bununla birlikte kimyasal analizler olan Ph, SÇKM, TEAM ve şeker içerikleri belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda meyve ağırlığı 2.16- 4.89g aralığında, meyve eti oranı %77.86- %85.99 aralığında tespit edilmiştir. Netice olarak incelenen tiplerden 16 genotipin ümitvar olduğu kanaatine varılmıştır. En yüksek meyve ağırlığı Sarı renkli A-4 genotipinde 4.89 g, en düşük meyve ağırlığı ise kırmızı renkli L-9 genotipinde 2.16 g olarak ölçülmüştür. Bu araştırma alıç meyvesi üzerinde yapılacak çalışmalara basamak oluşturacak sonuç ve değerlendirmeleri içermektedir. Anahtar kelimeler: Şemdinli, Alıç, Meyve, Islah

This study has been held between the years of 2013-2014 in Şemdinli, Hakkari. In this research, it is aimed to get some prior knowledge about the pomological and chemical properties of Hawthrown fruits in different colours. In the villages of Şemdinli, there have been studied on 39 hawthrown fruits among 2 years. By pomological analysis, weight of the fruit, height of the fruit, width of the fruit, the quantity and weight of core have been analyzed. By chemical analysis SÇKM, ph, TEAM and sugar have been analysed. The research has indicated that weight of the fruit is in between 4.89-2.16 g, and the rate of fruit flesh is in between 85.99%-77.86%. The sugar profile is observed as such; the dominant sugar for the yellow Hawthrown fruits are glucose and sucrose while for the black and red ones they are glucose and fructose. 16 different Hawthrown genotypes which consist of 7 yellow, 5 red, 3 black and 1 white Hawthrown fruits have been determined in Şemdinli(Hakkari) in whiçh various genotypes exist. The achieved results are significant in terms of sorting out the forthcoming breeding studies.Key words: Şemdinli, Hawthrown, fruit, breeding.