Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ile algılanan sosyal destek arasındakiilişkinin incelenmesi.

Abstract

Bu araştırma, ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca internet bağımlılık düzeylerine; sınıf, cinsiyet, anne-baba eğitim durumu, kardeş sayısı, anne-baba mesleği, anne-baba durumu, sigara kullanma durumu, aile geliri değişkenleri açısından bakılmıştır. İnternet bağımlılık düzeyi ile algılanan sosyal destek durumu; evde internet olup olmadığı, kaç yıldır internet kullanıldığı, internetin en çok hangi amaçla kullanıldığı, haftada internetin kaç saat kullanıldığı, yüz yüze tanışmak yerine internetten arkadaş edinme ve internetten arkadaşlık ilişkilerinin daha sorunsuz olduğuna inanma durumları açısından incelenmiştir. Ayrıca İnternet Bağımlılık Ölçeği toplam puanları; arkadaşlık kurmakta güçlük çekme durumu, aileleri ile olan ilişkileri, öğretmenleri ile olan ilişkileri ve okulda, kafalarında kötü iz (anı) bırakan öğretmenleri olup olmadığı değişkenleri açısından incelenmiştir. İnternet bağımlılık düzeyleri ile algılanan sosyal destek (ASDÖ-R) ve alt boyutları olan ?aile?, ?arkadaşlar? ve ?öğretmenler?den algılanan sosyal destek arasındaki ilişki durumu incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini, Batman ilinde tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen 10 lisede 9., 10., 11. ve 12. sınıflarda öğrenim gören 999 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilere Günüç (2009) tarafından geliştirilen ?İnternet Bağımlılık Ölçeği (İBÖ)?, Yıldırım (2004) tarafından geliştirilen ve revizyonu yapılan ?Algılanan Sosyal Destek Ölçeği? ve örneklem grubundaki öğrencilerin demografik özelliklerini saptamak için araştırmacı tarafından hazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu? uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS (17,0) programında çözümlenmiştir.Ölçeklerden elde edilen toplam puanlara ilişkin yapılan veri analizlerinde, toplam puanların normal dağılım göstermediği görülmüştür. Verilerin analizinde parametrik olmayan testlere ihtiyaç duyulduğundan iki alt gruptan oluşanlara T-Testinin parametrik olmayan alternatifi Mann-Whitney U Testi, ikiden fazla alt gruptan oluşanlara tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testinin parametrik olmayan alternatifi Kruskal Wallis Testi uygulanmıştır. Ayrıca internet bağımlılık düzeyleriyle algılanan sosyal destek ve ASDÖ-R'nin alt boyutları arasındaki ilişki, İBÖ ve ASDÖ-R'nin haftalık internet kullanma saati arasındaki ilişkiyi tespit etmek için Sperman Rho Korelasyon Katsayısı tekniği kullanılmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, İnternet Bağımlılık Ölçeği ile Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve ASDÖ-R'nin alt boyutları arasında ilişki bulunmuştur. İBÖ toplam puanları ile demografik değişkenlerden sınıf düzeyi, anne eğitim durumu, kardeş sayısı, anne-baba mesleği ve anne-baba durumu arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ancak cinsiyet, baba eğitim durumu, sigara kullanma durumu, aile geliri, arkadaşlık kurma durumu, aile ilişkileri, öğretmenleri ile ilişkileri ve okulunda kafasında kötü iz (anı) bırakan öğretmen olup olmadığı değişkenleri arasında anlamlı fark bulunmuştur. İBÖ ve ASDÖ-R ile evde internet bulundurma durumu, kaç yıldır internet kullandığı, interneti en çok hangi amaçla kullandığı, yüz yüze tanışmaktansa internetten arkadaş edinme durumu, internette arkadaşlık ilişkilerinin daha sorunsuz olduğuna inanma değişkenleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Ayrıca İBÖ ve ASDÖ-R ile haftalık internet kullanım saati arasında da anlamlı bir farklılık görülmüştür.Anahtar Kelimeler: İnternet bağımlılığı, ortaöğretim öğrencileri, algılanan sosyal destek.

This investigation has been practiced for examining the relation between internet addiction of secondary education students and perceived social support. Besides, the internet addiction levels have been evaluated from the point of versions of class, gender, educational status of parents, sibling number, profession of parents, status of regular smoking and family income. The situation of internet addiction level and social support has been investigated from the point of internet possession at home, how long internet has been used, for what reason it has been used mostly, how often it is used in a week, making friends on internet instead of meeting face to face and the case of believing that the relationship on internet is less problematic. In addition to these, internet addiction scale total points have been investigated in the way of having difficulty in making friends, relationships with their families and teachers, and whether they have any teacher, causing bad memories in their mind, at school. The relationship status has been analyzed between internet addiction levels and perceived social support from ?family? ?friends? and ?teachers? which are sub-dimensions of perceived social support (ASDÖ-R).Sample of investigation is comprised by 999 students receiving education at 9th, 10th, 11th, 12th grades in 10 high schools chosen through random sampling in Batman city. ?Internet Addiction Scale? developed by Günüç (2009), ?Perceived Social Support Scale? developed and revised by Yıldırım (2004), and ?Personal Knowledge Scale? prepared by investigator in order to determine demographic features of students in sampling group, have been applied to students. Obtained data has been analyzed with SPSS (17,0) program.It has been seen that total points haven?t illustrated normal distribution as a consequence of analyses regarding total points obtained from scales. As it requires nonparametric tests on analysis of data, Mann-Whitney U Test which is the nonparametric alternative of T-Test has been applied to two composed sub-groups, and Kruskal Wallis Test which is the nonparametric alternative of one-way analysis of variance (ANOVA) has been applied to composed more than 2 sub-groups. Besides, Sperman Rho Correlation Coefficient technique has been used in order to determine relationship between perceived social support with internet addiction levels and sub-dimensions of ASDÖ-R, and the relationship between weekly internet use hours of İBÖ and ASDÖ-R.According to findings obtained from the research result, it has been found the relationship between Perceived Social Support Scale with Internet Addiction Scale and sub-dimensions of ASDÖ-R. It has not been found a significant distinctness between İBÖ total points and demographic variables; class grade, educational status of mother, number of siblings, parents? profession and parents? relationship. However, it has been found a meaningful distinctness among these variables; gender, educational status of father, status of regular smoking, family income, making friendship status, family relationship, relationship with teachers and whether they have any teachers, causing bad memories in their mind, at school. It has been found a meaningful distinctness between İBÖ and ASDÖ-R, and internet possession at home, how long internet has been used, for what reason it has been used mostly, making friends on internet instead of meeting face to face and the case of believing that the relationship on internet is less problematic. It has also been found a meaningful distinctness between İBÖ and ASDÖ-R, and weekly internet use hour.Key Words: Internet addiction, secondary education students, perceived social support.