Tarık Buğra`nın hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi

Abstract

Tarık Buğra (1918-1994), edebiyat tarihimizde çok yönlü bir yazar olarak tanınır. Roman, hikâye, tiyatro, fıkra ve deneme yazarlığı ile gazete spor muhabirliği ve eleştirmenliği gibi pek çok alanda uğraşı veren bir sanatkârdır. Tarık Buğra'nın romanları kadar hikâyeleri de Türk toplumunun ve özellikle yakın dönem Türk tarihinin önemli problemlerine dair yorumlar, çözümlemeler, teklifler ve fikir açılımlarıdır. Zira o, sahip olduğu dünya görüşü itibariyle de millî meselelere karşı duyarlı; törelere, ahlaki değerlere bağlı bir sanatkârdır. Tarık Buğra'nın asıl çabası insanı karartmak, bedbinleştirmek ve ümitsizliğe düşürmek değil; tam aksine aidiyetlerine ve temel değerlerine bağlı, her bakımdan duyarlı ve bilinçli bireylerin yetişmesini sağlamaktır. Başta hikâyeleri olmak üzere eserlerinin hizmet ettiği temel anlayış budur. Tarık Buğra, klasik vaka tarzı hikâyelerden farklı olarak günlük hayattan bir kesit sunma yoluyla bir insanlık durumunu anlatan durum (kesit) hikâyelerinin bizdeki en güçlü temsilcilerindendir. Yazar, bu tarz hikâyelerinin merkezine insanı yerleştirirken, metni bir ânın atmosferine, bir olay veya olguya ait fotoğrafın etkisine sokar. Hikâye metinlerinin dokusuna, okuyucuyu bilinçlendirmeyi amaçlayan millî, manevi, insani ve ahlaki değerler nüfuz eder.Edebiyat tarihimizde milliyetçi-muhafazakâr paradigma içinde değerlendirebileceğimiz Tarık Buğra, hikâye ve romanlarında değerler eğitimine konu olabilecek kültürel mahiyette pek çok unsura yer vermektedir. Tarih bilinci, din sevgisi, insan sevgisi, adalet anlayışı; vatan ve millet kavramları bu değerlerin başında gelir. Hikâyelerde söz konusu değerden yoksun olmanın, başın gövdeden kopmuş olmak anlamına geldiği vurgulanır.Anahtar Sözcükler: Tarık Buğra, hikâye, değer, değer eğitimi

Tarık Buğra (1918-1994), is known as a famous writer of Turkish literature in the Republican period. He is a novelist, story writer, playwright, columnist, essayist, sportscaster and sports critic. Tarık Buğra enlightens to our recent history, tries to describe and understand the Anatolian people and their history with his works. Also Tarık Buğra's stories are comments, analyzes, proposals and idea evolutions about the important problems of Turkish society and specially of the recent Turkish history as well as his novels. Because he is an artist being sensitive to the national issues as his own worldview; and depends on the religious and moral values in the cultural context. Tarık Buğra's main purpose is providing to educate sensitive and conscious individuals in terms of depending on their belongings and main values, not frustrating people and discouraging them. This is the main mentality to which his all works serve, primarily including his stories. Tarık Buğra is the most important representative of the case (section) stories that narrate a humanity condition by presenting a section of daily life, unlike the kinds of clasical case style stories, in our literature. The writer puts the text in the atmosphere of a moment, the effect of a photograph belonging to an event or a phenomenon, while putting people in the center of his this style stories. The national, spiritual, humanistic and m-oral values, that intend to raise awareness of the readers, penetrate the texture of the story texts.Tarık Buğra, who we can evaluate in the nationalist-conservative paradigma in the our literature history, gives space to many elements in cultural nature, that can be subject to the values education, in his stories and novels. These values are headed by the historical consciousness, the religion of love, philanthropy, conception of justice; concepts of patriotism and nationalism. It is emphasis that being deprive of these values means that the head is separated from the body, in the stories.Key Words :Tarık Buğra, story, value, value education