Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi`nin dava sonuçlandırma yöntemleri

Abstract

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, tanıdığı ve güvence altına aldığı temel insan hak ve özgürlüklerini, bir denetim mekanizması ile koruma altına alarak bir ilki gerçekleştirmiş ve kendisinden sonraki birçok sözleşmeye de ilham vermiştir. İkinci Dünya Savaşı?nın ardından bireyin uluslararası hukukun öznesi haline gelmesi noktasında da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, uluslararası hukukun bu yeni soluğunun en etkin unsurudur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi?nin kendi tespitiyle yaşayan ve bulunduğu çağın koşullarına göre dinamik bir uyumlulukla yorumlanan Sözleşmenin, oluşturduğu denetim ve koruma mekanizmasının da gelişmelere ayak uydurması kaçınılmazdı.Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin öngördüğü denetim mekanizması Sözleşmenin en orijinal yanını oluşturmakta ve Sözleşmeyi diğer insan hakları sözleşmelerden salt teorik olarak değil, pratikte etkililik bakımından da ayırmaktaydı. Diğer bir ifadeyle Sözleşmeyi etkili kılan kurduğu denetim mekanizmasıydı. Dolayısıyla insan haklarının gelişimi, zamanın ve koşullarının gerekleri karşısında Sözleşmenin, yaşayan bir metin olmasını sağlamak ve etkililiğini sürdürmek için denetim mekanizmasının etkililiğini devam ettirmesi gerekmekteydi.İnsan haklarının, Sözleşmenin ortaya çıktığı yıllardan bu yana; geçirdiği değişim, insan haklarının öneminin gün geçtikçe artan farkındalığı ve bu farkındalığın getirdiği hak talebi artışı ve Sözleşmenin bugün sekiz yüz milyon insanı kapsayan etki alanının gösterdiği sürekli gelişim karşısında denetim mekanizmasının yenilenmesi, geliştirilmesi ve yeni araçlarla donatılması kaçınılmazdır.Tüm bu bahse konu edilenlerin göz önünde tutulduğu çalışmamızda; Avrupa insan hakları Sözleşmesi tarafından oluşturulan denetim mekanizmasının geçirdiği yapısal ve fonksiyonel değişim, mekanizmanın nasıl faaliyete geçtiği ve mekanizmanın kendisine yapılan başvuruları çözmek için ne gibi yöntemlere ve araçlara sahip olduğu inceleme konusu edilmektedir. Talepler bağlamında artan iş yükü karşısında, denetim mekanizmasının bireysel adaleti sağlayan bir mekanizma mı yoksa bir içtihat mahkemesi olmak yoluyla anayasal adaleti sağlayan bir mekanizma mı olması gerektiği yönündeki tartışmaların, mekanizma ve yöntemleri üzerinde gösterdiği etki de çalışmamıza konu edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, başvuru yöntemleri, insan hakları.

European Convention on Human Rights broke new ground by taking the fundamental rights and freedoms, which are recognized and guaranteed by the Convention, under protection with the control mechanism and inspired great numbers of conventions. European Convention on Human Rights is also the most effective element of this new breath of International Law in relation to the appearance of individuals as a subject of International Law after the World War II. As the European Court of Human Rights confirmed, it was inevitable for the control and protection mechanisms of the Court to comply with the recent developments, since the Convention, as the founder of the Court, is an alive text and interpreted in a dynamic manner accordingly necessities of time.The control mechanism provided by the European Convention on Human Rights is the most original characteristic of the Convention and make it different from the other Conventions not only in terms of theoratical perspective, but also its practical efficiency. In other words, the control mechanism founded by the Convention made the system efficient. Therefore, it was necessary to maintain the efficiency of the control mechanism, in order to sustain the Convention alive and efficient in the face of developments of human rights accordingly necessities of time and conditions. It is inevitable to renew, improve and update the control mechanism in the face of the transformation of human rights, awareness with regard to importance of human rights and the demands as a result of this awareness, the constant development of the Convention, which has an impact over eight hundred million people.Our study considers all these issues mentioned above, examines the structural and functional transformation of the control mechanism provided by the European Convention on Human Rights, and answers the questions of how the mechanism comes into effect and which methods and instruments are used for concluding any application. In the face of increased work load, the discussions regarding the questions of whether the mechanism secures the individual justice or constitutional justice, and what the effects of these discussions over the mechanism and its methods are also addressed in our study. Key Words: European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights, application methods, human rights.