Akıllı tahtaların etkileşim özelliklerine ilişkin öğretmenlerin görüşleri

Abstract

Bu araştırma ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin akıllı tahtaların etkileşim özelliklerine ilişkin görüşleri ve akıllı tahta kullanımı konusunda alınan hizmet içi eğitimin etkililiğini öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmada akıllı tahtaların etkileşim özelliklerini kullanım düzeyi ölçeği geliştirilmiş ve karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Akıllı tahtaların etkileşim özelliklerini kullanım düzeyini belirlemek için nicel; etkileşimli tahtaların kullanımına ilişkin alınan hizmet içi eğitimi öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda değerlendirmek için ise nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır.Bu çalışmanın öğretmenlerin akıllı tahta hakkındaki görüşlerini değişik açılardan ve kapsamlı olarak ele almasının alan yazına önemli katkılar sağlayacağı öngörülmüştür. Çalışmada, geliştirilen akıllı tahtaların etkileşim özelliklerini kullanım düzeyi ölçeği; alan yazındaki bir boşluğu doldurarak ihtiyacın karşılanmasına katkı sağlaması boyutuyla öncü çalışmalardan biri niteliğindedir.Araştırmanın nicel örneklemi 2012-2013 eğitim- öğretim yılı Van, Muş, Bitlis, Hakkâri, Diyarbakır, Ağrı, Şanlıurfa, Şırnak, Batman ve Erzurum illeri Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi pilot uygulama okulları kapsamındaki okullarda çalışan 535 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel örneklemini ise Van merkez Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı FATİH Projesi pilot uygulama okulları kapsamındaki okullarda çalışan 15 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verileri araştırmacı tarafından geliştirilen 15 maddeden oluşan `Akıllı Tahtaların Etkileşim Özelliklerinin Kullanım Düzeyi Ölçeği` ve nitel verileri 12 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde istatistiksel yöntemler kullanılmış, nitel verilerin analizinde içerik analizi yapılmıştır.Akıllı tahtaların etkileşim özelliklerinin kullanım düzeyi ölçeği beşli likert tipinde olup, 15 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa (α) iç tutarlık katsayısı .880 olarak bulunmuştur. Ölçeğe açımlayıcı faktör analizi uygulanmış ve örneklem büyüklüğünün uygunluğu KMO ve Barlett istatistiği ile onaylanmıştır (KMO = .893; χ2 = 2605,324, p< 0.000). Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, ölçek ile ilgili üç alt faktöre ulaşılmıştır. Bu üç alt faktör `Uygulamalı görsel-işitsel etkileşimlilik`, `Yetenek olarak etkileşimlilik` ve `Paylaşım olarak etkileşimlilik` olarak adlandırılmıştır. Ölçeğe ilişkin toplam açıklanan varyans % 46,430 olup; birinci alt faktör ölçeğin %17,179'unu, ikinci alt faktör ölçeğin %16,674'ini ve üçüncü alt faktör ise ölçeğin %12,576'sını açıklamaktadır.Bu çalışmada, öğretmenlerin cinsiyet, mesleki deneyim, şehir, öğrenim düzeyi, branş, bilgisayara sahip olma durumu, bilgisayar tecrübesi, internet tecrübesi, akıllı tahta eğitimi alma, kendi alanında akıllı tahta eğitimi alma durumu, daha önceki akıllı tahta kullanım durumu, akıllı tahta kullanım süresi, akıllı tahta kullanım sıklığı ve akıllı tahta kullanımını tavsiye etme durumu demografik değişkenlerine ilişkin tanımlayıcı istatistikler yorumlanmıştır. Bu demografik değişkenler ile öğretmenlerin akıllı tahtanın etkileşim özelliklerinin kullanım düzeyleri değişkeni arasındaki ilişki incelenip yorumlanmıştır. Sonuç olarak öğretmenlerin akıllı tahtanın etkileşim özelliklerini kullanım düzeyleri ile cinsiyet, öğrenim düzeyi ve branş arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ancak öğretmenlerin akıllı tahtanın etkileşim özelliklerinin kullanım düzeyleri ile öğretmenlerin mesleki deneyimi, şehir, bilgisayara sahip olma durumu, bilgisayar tecrübesi, internet tecrübesi, akıllı tahta eğitimi alma durumu, kendi alanında akıllı tahta eğitim alma durumu, akıllı tahtayı daha önceki kullanım durumu, akıllı tahta akıllı tahta kullanım süresi, akıllı tahta kullanım sıklığı ve akıllı tahta kullanımını tavsiye etme durumu arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.Araştırmanın nitel verilerinin analizleri sonucunda öğretmenlerin kendilerini teknolojik açıdan yeterli gördükleri, etkileşimli tahtayı en çok görsel ve işitsel materyalleri sunma, yazı yazma ve internete bağlanmada kullandıkları ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerden alınan bilgiler ışığında etkileşimli tahtanın derste kullanımının öğrencilerin derse karşı tutum ve motivasyonunu olumlu yönde etkilediği ve öğrencilerin derse daha etkin katıldıkları tespit edilmiştir. Ayrıca değerlendirmeler sonucunda yeterli hazır e-içeriklerin bulunmadığı ve bundan dolayı öğretmenlerin içerikleri kendilerinin hazırlamak zorunda kaldıkları görülmüştür. Etkileşimli tahta kullanımı konusunda hizmet içi eğitim alan öğretmenler; eğitimin etkileşimli tahtayı etkin bir şekilde kullanma becerisi kazandırma konusunda yetersiz kaldığını, eğitimin uygulama boyutunun olmadığını sadece teorik çerçevede kaldığını ve eğitimin iki güne sıkıştırıldığını belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin etkileşimli tahtayı derslerinde daha etkin kullanma konusunda kendilerini geliştirme ihtiyacı duydukları, derslerinde etkileşimli tahtayı deneme yanılma yoluyla kullanmaya çalıştıkları ortaya çıkmıştır.Anahtar Sözcükler: Akıllı tahta, etkileşimli tahta, etkileşimli tahta özellikleri, etkileşimlilik, FATİH Projesi

The aim of this study is to reveal high school teachers' views on interactive features of smartboards and the effectiveness of in-service training received on the use of smart boards in behalf of the teachers' opinions. In this study, the scale of the smartboards' interactive features usage level was developed and mixed research method was used. Quantitative research methods were used to determine the level of use of the smartboards' interactive features. Additionally, qualitative research methods were used to assess the effectiveness of in-service training received on the use of smart boards in behalf of the teachers' opinions.This study was foreseen to contribute literature as it dealt with teachers' views on interactive features of smartboards from different angles and comprehensively. In the study, the developed scale of the smartboards' interactive features usage level is one of the pioneering work in contributing the fulfil of the need by filling a gap in the literature.The quantitative research of the sample consists of 535 teachers in Van, Muş, Bitlis, Hakkâri, Diyarbakir, Ağrı, Şanlıurfa, Şırnak, Batman and Erzurum provincials, and the qualitative research consists of 15 teachers in Van provincial. These schools of the Directorate of National Education are pilot schools under the project of Movement to Increase Opportunities and Technology (FATIH) during 2012-2013 academic year. Quantitative data of the study consists of 15 items developed by the researcher `Scale of the Smartboards' Interactive Features Usage Level`, and qualitative data were collected by semi-structured interview form consisting 12 questions. Statistical methods were used while analysis the quantitative data, and content analysis was performed in the analysis of qualitative data.Scale is five-point Likert-type and consists of 18 items. Cronbach alpha (α) internal consistency coefficient was found to be .880. Exploratory factor analysis was performed to scale and the appropriateness of the sample size was approved by the KMO and Barlett statistics (KMO = .893; χ2 = 2605.324, p <0.000). As a result of the exploratory factor analysis, three factors were reached on the scale. These three factors were called as `Audio-visual interactivity`, `Skill as interactivity` and `Sharing the interactivity`. The total variance explained concerning the scale is % 46,430 and the first factor explains %17,179 of scale, the second factor explains %16,674 of scale and the third factor explain %12,576 of scale.In this study, descriptive statistics concerning demographic variables such as gender, professional experience, province, education level, branch, having a computer, computer experience, internet experience, having training on smartboards, having training of smartboards on his profession, previous experience of smartboard usage, usage duration, frequency of use and the case of advising the use of smartboards were interpreted. The relationship between these demographic variables and the level of teachers' use of the interactive features of smartboard was examined and commented. As a result, a significant difference was not found between the level of teachers' use of the interactive features of smartboard and gender, education level and branch. However, a significant difference was found between the level of teachers' use of the interactive features of smartboard and professional experience, province, having a computer, computer experience, internet experience, having training on smartboards, having training of smartboards on his profession, previous experience of smartboard usage, usage duration, frequency of use and the case of advising the use of smartboards.As a result of qualitative data analysis of the study, it was emerged that teachers feel themselves adequate technologically, and they use smartboards mostly in presenting visual and audio materials, in writing, and in connecting to the internet. In the light of the information received from teachers, it was detected that the use of smartboards influence students' attitude and motivation positively towards lesson and students attended classes more actively. Moreover, as a result of evaluation, it was observed that there was not enough ready e-contents and, that's why, teachers had to prepare te contents themselves. Teachers who had in-service training on smartboards stated that in-service training on smartboards was inadequate to provide the skill of using smartboard effectively. They also mentioned that there was no application size of the in-service training but only remained in the theoretical framework. In addition, they complained about the duration of in-service training, that is, the whole training lasted two days which is inadequate. In conclusion, it was concluded that teachers needed to improve themselves in using smartboards in their lessons, and they tried to use smartboards in their lessons by trial and error.Key Words: Smartboard, interactive whiteboards, features of interactive whiteboards,interactivity, FATIH Project