İlkokul(1-4) ve ortaokul(5-8) müzik ders kitaplarında yer alan şarkıların değerler bakımından incelenmesi ve değerler eğitimine ilişkin öğrenci algıları

Abstract

Bu çalışmanın amacı ilk ve ortaokullarda okutulan müzik dersi kitaplarındaki ünitelerde yer alan şarkıları değerler bakımından incelemek ve değer kazanımı hedefinde hazırlanan bazı şarkıların 7. sınıf öğrencileri üzerindeki etkisini belirleyebilmektir. Çalışma, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Kars ili Merkez ortaokullarından olan Ziya Gökalp Ortaokulunda gerçekleştirilmiştir. 23 kişi deney grubunu, 20 kişi kontrol grubunu oluşturmaktadır.Çalışmada betimsel içerik analizi, doküman incelemesi yöntemi ve deneysel desende deney grubu-kontrol grubu kullanılarak, nitel ve nicel olarak karma bir araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışmanın yöntem olarak nitel kısmında, ilk ve ortaokullarda 1.2.3.4.5.6.7 ve 8. sınıf müzik dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki şarkılar çıkarılarak sözleri incelenmiş; değerler ve değerler eğitimi kavramlarının çerçevesi Milli Eğitim Bakanlığı, değerler eğitimi yönergesindeki şekli ile oluşturularak, sözlerle olan benzer ve farklı yönleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın yöntem olarak nicel bölümünde ise, MÖDAÖ(Müzik Öğretiminde Değer Algısı Ölçeği) geliştirilmiştir. İlgili ölçek örneklem grubu olan Ziya Gökalp Ortaokulundaki tüm 7. sınıflara uygulandıktan sonra, ortalama düzeyi birbirine eşit olan 7-A ve 7-C sınıfları deney ve kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Çalışmanın takvimine uygun olan 17 Nisan 2015-02 Haziran 2015 tarihleri arasında deney grubu öğrencilerine değer kazanımına yönelik bestelenen etkinlik eserleri öğretilerek sürecin sonunda MÖDAÖ tekrar sontest olarak deney ve kontrol gruplarına uygulanmıştır. Elde edilen veriler gerekli analizler yapılıp, hazırlanan değerler eğitimi şarkılarının etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen nicel veriler SPSS 21.0 paket programında analiz edilerek frekans tabloları, bağımlı ve bağımsız t testi kullanılmıştır. 1.Nitel verilerin analizlerinde:İlkokul ve ortaokullardaki müzik ders kitapları incelenmiş, toplam 190 adet etkinlik şarkısına ulaşılmıştır. Şarkılardan 8. sınıflara ait olan 3 adet yabancı sözlü etkinlik şarkısı analizlere dâhil edilmemiş, analizlerde 187 adet eser kullanılmıştır. Analizler sonucunda şu bulgulara ulaşılmıştır:•En çok Sevgi değeri (144 yerde) işlenmiştir. Ardından Vatanseverlik (60 yerde), Estetik Duyguların Geliştirilmesi (32 yerde) ve Cesaret-Liderlik (30 yerde) değerleri işlenmiştir. •En az ise 1 defa işlenen Empati, İyilik yapmak ve Paylaşımcı olmak değerleri olmuştur. •İlk ve ortaokul müzik öğretimi kitaplarında, örnek şarkı etkinliklerinde Adil Olma, Alçakgönüllülük, Misafirperverlik, Nazik Olmak ve Selamlaşma değerlerine de hiç yer verilmemiştir.2.Nicel verilerin analizlerinde:•Deney ve kontrol gruplarının, müzik öğretiminde değer algıları ile ilgili son test puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu sonuç verilen müzik öğretiminde değerler eğitimi programının etkisini ortaya koymaktadır.•Deney ve kontrol gruplarının, müzik öğretiminde değer algısı ölçeğinin alt boyutları olan paylaşımcı olmak, sorumluluk ve hoşgörü-duyarlılık boyutları açısından, son test puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu sonuç verilen müzik öğretiminde değerler eğitimi programının alt boyutlardaki etkisini ortaya koymaktadır.•Deney grubunun öntest ölçüm puanları ile sontest ölçüm puanları arasında sontest lehine anlamlı bir farklılık vardır. Kontrol grubunda böyle bir farklılık söz konusu değildir.•Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, müzik öğretiminde değerler eğitimi programının ve bu program dâhilinde hazırlanan değerler eğitimi etkinlik şarkılarının, öğrencilerin değer algılarını olumlu yönde desteklediğini söyleyebiliriz.Anahtar Kelimeler: Değerler Eğitimi, Müzik Öğretimi, Şarkılar.

This study aims to examine the sample works that take place in the unit of the music textbooks taught in the first and secondary school in terms of value and to determine the effects of some sample works that is created on the aim of appreciation on 7th grade students. In this study, descriptive content analysis study, document analysis method and a mixed- as being qualitative and quantitative-research model was used by using an experimental group and control group in experimental design. In the qualitative part of the study in terms of method, the sample works take place in the student work book of the music classes of 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7 and 8th grade were determined and their lyrics were investigated; The frame of the concepts of values and value education are formed by the training instructions in the Ministry of Education and the similarities and differences with these lyrics were tried to be determined. In the quantitative part of this study the scale SVPME (Scale of Value Perception in Music Education) was developed. After this scale was applied to the related sample groups of all classes of 7th grade in Ziya Gökalp Primary School, the classes 7-A and 7-C which have low level of average were determined as the experimental and control groups. As appropriate to the calendar of the study in the dates between 17 April 2015 and 02 June 2015 the activity works that were composed to value gain were taught the experimental group and at the end of the process the scale SVPME (Scale of Value Perception in Music Education) was applied to the control and experimental groups as a final test. The required analysis on obtained data was done and the effect of the sample works for value education was tried to be measured. The quantitative data obtained by research were analyzed in the package program SPSS 21.0. Frequency tables, dependent and independent t test were used.As a result of analysis, the following conclusions were reached:1. In the analysis of qualitative data:• After examining the music textbooks in primary and secondary schools, 190 songs were collected. Among these 180 songs, three of them which have foreign lyrics and belong to 8th grade class were not included to analysis, thus 187 work were used. The results of analysis:• The most processed value is love (in 144 places). The second one is patriotism (in 59 places), the third one is aesthetic development of emotions (in 33 places) and Courage-Leadership is processed (in 30 places).• The least processed value is empathy and sharing which is take place at least one time.• In primary and secondary school music education books according to the sample song activities the values of fairness, modesty, kindness, hospitality and greetings are never take place.2. In the analysis of quantitative data:• Among the experimental and control groups; There found a meaningful difference in favor of the experimental group in final-test scores on the value perception in music education against to the control group. This result reveals the effect of training programs in value perception in music education. • Among the experimental and control groups; There found a meaningful difference in favor of the experimental group in final-test scores on the values of sharing, responsibility and tolerance-sensitivity which are the sub dimensions of scale of value perception in the music education. This result reveals the effect of training programs in value perception in music education in sub dimensions. • In the experimental group, there found a meaningful difference in favor of the last test against to the first test. In the control group, there is no such difference in this respect. • In accordance with the obtained results, we can say that the values education program in music education and the activity songs of values education that arranged according to this program support the perception value of students in a positive direction.Keywords: Values Education, Music Education, Sample Works