Okul psikolojik danışmanlarının kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri ve çok kültürlü kişilik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul psikolojik danışmanlarının kültüre duyarlı psikolojik danışma ve çok kültürlü kişilik özelliklerini incelemektir. Araştırmada öncelikle okul psikoloji danışmanların kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik ve çok kültürlü kişilik özellikleri düzeyleri belirlenmiştir. Daha sonra okul psikolojik danışmanlarının kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerinin, cinsiyet, medeni durum, okul kademesi öğrenim düzeyi, hayatlarının en çok geçtiği yer, bilinen dil sayısı, kültüre duyarlı psikolojik danışma ile ilgili ders alıp almadığı, farklı danışanlarla çalışma sıklığı ve hizmet süresi değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı ortaya konulmuştur. Son olarak okul psikolojik danışmanlarının çok kültürlü kişilik özellikleri, kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerini ne düzeyde yordadığı açıklanmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinde MEB'e bağlı ilkokul, ortaokul ve lise kamu okullarında görev yapmakta olan 460 okul psikolojik danışmanı oluşturmaktadır. 460 okul psikolojik danışmanın 151'i erkek 309'u kadındır. Araştırmada okul psikolojik danışmanların kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algılarını belirlemek için Çok Kültürlü Psikolojik Danışma Yeterlik Ölçeği, çok kültürlü kişilik özelliklerini belirlemek için Çok Kültürlü Kişilik Ölçeği kullanılmıştır. Okul psikolojik danışmanların kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerinin bazı değişkenlere (cinsiyet, medeni durum, çalıştığı süre, okul kademesi, hayatlarının en çok geçtiği yer, öğrenim düzeyi, bilinen dil sayısı, kültüre duyarlı psikolojik danışma ile ilgili ders alıp almadığı ve kültürel olarak farklı danışanlarla çalışma sıklığı) göre incelenmesinin amaçlandığı bu çalışmada bağımlı ve bağımsız değişkenlerin aralarındaki ilişkiye bakabilmek için çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) kullanılmıştır. Okul psikolojik danışmanların çok kültürlü kişilik özellikleri, kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla basamaklı (stepwise) regresyon analizi kullanılmıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre okul psikolojik danışmanlarının kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri, cinsiyet, medeni durum, hayatlarının en çok geçtiği yer, okul kademesi, çalıştığı süre, kültüre duyarlı psikolojik danışma ile ilgili ders alması değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmektedir. Okul psikolojik danışmanların kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları, farklı kültürden danışanlarla çalışma sıklığı, bilinen dil sayısı ve öğrenim düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır.Okul psikolojik danışmanlarının çok kültürlü kişilik özellikleri, kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerini anlamlı düzeyde yordamaktadır. Çok Kültürlü Kişilik Ölçeğinin alt boyutları olan açıklık, kültürel empati, sosyal girişim ve duygusal denge okul psikolojik danışmanlarının kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerini anlamlı düzeyde yordarken, esneklik alt boyutu yordamamaktadır.Anahtar SözcüklerÇok kültürlülük, kültüre duyarlı psikolojik danışma, çok kültürlü kişilik, çokkültürlü psikolojik danışma yeterlikleri, okul psikolojik danışmanları.

The aim of this study is to investigate school counselors' multicultural counseling competences and multicultural personality traits. Firstly, school counselors' perceived multicultural competences' and multicultural personality traits' level was determined. Then, whether there is a significant difference according to some variable such as marital status, level of degree, gender, school assignment, frequency of working with culturally diverse clients, counseling experience year, the place where they most frequently live, multicultural courses taken, and the number of known languages. Finally, it was examined whether school counselor's multicultural personality traits predict school counselors' multicultural counseling competences.The survey's data derived from 460 school counselors working at primary, secondary and high schools that belong to Ministry of Education. Sample of the study consists of 151 men and 309 women. Multicultural Counseling Competencies Scale was used to determine school counselors' perceived multicultural counseling and Multicultural Personality Scale was used to determine school counselors' perceived multicultural personality traits.Multivariate analysis of variance (MANOVA) was used to determine whether counselors' perceived multicultural counseling competences differ significantly in terms of some variables that included marital status, level of degree, most where they live, gender, school assignment, frequency of working with culturally diverse clients, counseling experience year, multicultural courses taken, and number of known languages. The stepwise regression analysis was used to examine whether the school counselors' multicultural personality traits predict the counselors' perceived multicultural counseling competences.The results of MANOVA analyses indicate that there is no significant difference between counselors' perceived multicultural counseling competences according to marital status, gender, school assignment, years of counseling experience, multicultural courses taken, and the place where they most frequently live. On the other hand, there is significant difference between counselors' perceived multicultural counseling competences according to number of known languages, frequency of working with culturally diverse clients, level of degree.Results of regression analyses indicate that the school counselors' multicultural personality traits predict significantly school counselors' perceived multicultural counseling competences. Openness, cultural empathy, social assertiveness and emotional stability which are subscales of Multicultural Personality Scale predict the school counselors' perceived multicultural counseling competences but flexibility subscale of Multicultural Personality Scale doesn't predict he school counselors' perceived multicultural counseling competences.Key Words: Multicultural counseling, multiculturalism, multiculturalpersonality, perceived multicultural counseling competences, school counselors.