İlköğretimde görev yapan kadın öğretmenlerin karşılaştıkları cam tavan engeller ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Kadının çalışma hayatında yer alması, onun sosyal hayatta varlığını kanıtlaması ve belli bir kimlik kazanması açısından önemli bir konudur. Kadınlar çalışma hayatının pek çok alanında yer alır. Ancak yönetim kademelerine doğru çıkıldıkça kadın sayısının azaldığı görülür. Kadınların iş yaşamında yönetim kademelerine ilerlemesinin önündeki görünmeyen engeller `cam tavan engeller` olarak adlandırılır. Yapılan araştırmalar çalışma hayatına girseler bile cam tavan engeller ile karşılaşan kadınların üst düzey yönetim kadrolarında yeterince yer alamadıklarını kanıtlamaktadır. Örgüt içerisinde cam tavan engellerle karşılaşan kadınların kariyer basamaklarında ilerleyememesinin onlarda ne gibi sonuçlar yaratacağı merak edilen bir konudur. Kariyerinde ilerleyemeyen kadınların yaşayacağı hayal kırıklığının önemli sonuçlarından birinin de tükenmişlik olacağı düşünülmektedir.Bu tez çalışmasında, çalışma hayatında birçok engelle mücadele eden kadın öğretmenlerin karşılaşacağı cam tavan engeller sonucunda yaşayacağı tükenmişlik kavramları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Bursa ili Yıldırım ilçesinde görev yapan 2938 kadın öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu 7 eğitim bölgesine ayrılmış olan Yıldırım ilçesinde, her bölgeden olacak şekilde, okullarda bulunan öğretmen sayısıyla orantılı olarak, random yöntemiyle belirlenen 28 okuldan toplam 357 kadın öğretmen oluşturmaktadır.Araştırma verilerini toplamak için cam tavan engelleri ölçeği ve tükenmişlik ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde gibi betimsel istatistiklerden faydalanılmıştır. Normallik sınaması için Kolmogorov-Smirnovve Shapiro-Wilk testleri, karşılaştırmalar için non-parametrik testlerden Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis, parametrik testlerden Bağımsız t testi ve Anova kullanılmıştır. Gruplar arasında farklılıkları belirlemek için Dunn-Bonferroni ve Post-Hoc LSD testi uygulanmıştır. İlişki analizlerinde ise Pearson Correlation katsayısı hesaplanmıştır.Araştırma bulgularına göre cam tavan engeller ile karşılaşan kadın öğretmenlerin kariyer basamaklarında ilerleme isteğinin farkında olmadıkları, yöneticiliğin erkeklere daha uygun olduğunu kabullendikleri ve buna bağlı olarak tükenmişlik yaşadıkları sonucuna varılmıştır.

That women take part in work life is an important issue in terms of proving her existence in social life and gaining a proper identity. Researches prove that even if they get in work life, the one who run up against glass ceiling barriers couldn't take part in the genior management team sufficiently.It's a topic of curiosity what the consequences will be in the organization of women who work under glass ceiling bariers fall by the wayside on their career steps. In advance of career women will experience one of the most important consequences of burnout is considered to be disappointed.In this thesis work, the relationship between the life of many workplaces prevent struggling with the concept of female teachers will experience burnout as a result of the glass ceiling will face obstacles were investigated. The universe of research is composed of 2398 female teachers serving in 77 different public primary schools in Bursa's city center in the academic year 2014-2015. The sample of this study consists of 357 teachers who is working 28 public schools. In order to collect the research data Scale of Glass ceiling, Scale of Burnout and Personal Information Form are used. Techniques such as frequency, percentage, standard deviation and average. For the normality test Kolmogrov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests are used. To determine whether there is a relationship between glass ceiling and burnout Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, T-test and Anova are used. According to the research finding of high levels of burnout they saw themselves powerless female teachers, they are not aware of the desire of the administoration to men progress in their careers and have been shown to concede that it is more convenient.