Okul öncesi eğitime temel yaklaşımlar ve din eğitimi

Abstract

Bu çalışmanın amacı okul öncesi eğitim konusuna temel yaklaşımlar içerisinde din eğitiminin yeri, boyutu ve değerinin belirlenmesidir. 0-6 yaş arasını kapsayan ve temel gelişimin tamamlandığı bu dönem, çocuğun yeteneklerinin geliştirilmesi yanında kişiliğinin biçimlenmesi açısından da oldukça önemlidir. Bu dönemde din eğitimine yer verilip verilmemesi konusunda ilki çocuğun gelişimine uygun olmadığı, diğeri ise uygun, hatta gerekli olduğunu ileri süren iki farklı görüş bulunmaktadır. Çocuğun eğitiminde dine yer verilmemesi gerektiği düşüncesi çocuğun soyut kavramları anlayamayacağı fikrinden hareket etmektedir. Okul öncesi eğitim yaklaşımları incelendiğinde Montessori, Reggio Emilia ve Waldorf yaklaşımlarında din eğitimine yer verildiği görülmektedir. Bütünsel gelişimi hedefleyen bu yaklaşımların, insanın beden ve ruhtan oluşması sebebiyle din eğitimine yer verdikleri görülmektedir. Ancak bu eğitimin ilmihal öğretimi şeklinde değil, yaparak ve yaşayarak öğrenmeye fırsat sağlayacak çevre oluşturma şeklinde yapılması gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca Montessori ve Steiner, çocuktaki dini yönelimin doğuştan geldiğini ve 0-6 yaşın çocuğun manevi gelişiminde özel bir yeri olduğunu belirtmektedir. Ülkemizde okul öncesi eğitim ile ilgili çalışmalar Batı dünyası ile paralel olarak Osmanlı Devleti'nin son yıllarında başlamıştır. Batı'daki gelişmeler izlenmiş, yazılan eserler Türkçe'ye çevrilmiştir. Konuyla ilgili ilk program 1914'te hazırlanmış, yasal düzenleme ise 1915 yılında tamamlanarak ilk uygulamalar başlatılmıştır. Ancak daha sonraki yıllarda savaşlar ve eğitimde diğer konulara öncelik verilmesi nedeniyle 1960'lara kadar önemli bir gelişme kaydedilememiştir. Bu tarihten itibaren yapılan yasal düzenlemeler ve hazırlanan programlarla okul öncesi eğitim tekrar gündeme gelmiş, son yıllarda da önemli sayılabilecek adımlar atılmıştır. Bu gelişmeler esnasında okul öncesi dönemde din eğitimine de yer verilmesi konusu tekrar gündeme gelmiştir. Din eğitimi veren özel okullar yanında Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde açılan 4-6 yaş Kur'an Kursları da bulunmaktadır. Bundan sonraki süreçte atılacak adımlarda planlama ve uygulama konusunda bilimsel birikimden en ileri düzeyde yararlanmak gerekecektir.

The goal of this study is to evaluate the role, the worth, and the extent of religious education among the. basic approaches in preschool education. This period, which covers the ages between 0-6 and where the development is mostly completed, is important from the aspect of shaping the personal characteristics of the child as well as improving his or her abilities. There are two different opinions regarding the place of religious education in this period. According to the one, it is a necessity rather than being a choice and according to the other, it is not suitable for the child development. The view, which states that the religious education should not be a part of the preschool education, is based on the idea that children are not capable of understanding the abstract concepts. When the approaches to preschool education are analysed, it will be seen that religious education is featured in that of Montessori, Reggio Emilia, and Waldorf. These approaches all aim towards a holistic development and are based on the fact that a human consists of both the physical body and the spiritual soul. However, it is emphasized that the religious education should be conducted by building an environment that enable learning by doing and living, rather than just catechizing. Moreover, Montessori and Steiner indicate that the religious tendency is innate and has a special role in the spiritual development of children. Studies on preschool education in our country were initiated in the last years of the Ottoman Empire, in parallel with the western world, as a means of following the progress in west and translating the publications into Turkish. The first program regarding to this subject was prepared in 1914 and the executions were initiated following the completion of the legislative regulation in 1915. However, a satisfactory progress has not been made in the following years until 1960s due to the wars and giving a priority to other subjects in education. With the programs prepared and the legislative regulations made, preschool education has come up again after this date, as well as the place of religious education in preschool education, and considerable steps have been taken. In addition to the private schools teaching religious education, there are Quran training centers, which serve children of age 4-6, owned by Presidency of Religious Affairs. From now onwards, it will be required to fully utilize the scientific deposit while planning the next step in preschool education.