Descartes ve Ryle`da ruh anlayışı

Abstract

Bu çalışma, Descartes ve Ryle'ın ruh anlayışlarının, bilim-felsefe ya da fizik-metafizik ilişkisinin tarihi gelişimi çerçevesinde ortaya konmasını amaçlamaktadır. Bilim-felsefe ilişkisinin bilimin lehine doğru yönelim kazandığı süreç içerisinde ortaya konulan anlayış ve teorilerin bu ilişki çerçevesinde geliştiği muhakkaktır. Ruh anlayışı tarihsel süreci içerisinde, felsefe, teoloji ve bilimin içe içe geçtiği ilk zamanlarda metafiziksel bir soru olarak ele alınmış ve bu çerçevede açıklanmaya çalışılmıştır. Ruha dair görüşlerde bilim-felsefe ilişkisinin izlerini görmemiz mümkün görünmektedir. Ruh anlayışının tarihi sürecinde görüleceği üzere ruh anlayışı, animistik bir perspektiften bilimsel bir perspektife doğru gelişme göstermiştir. Bilimsel gelişmeler ruha dair anlayış ve kuramların şekillenmesinde rol oynamıştır. Descartes'ta ruhun matematiksel bir ontolojinin içerisinde yer aldığı görülmektedir. Doğa bilimleri ile metafiziğin bağlantısını kuran matematik, Descartesçı perspektifte metafizik unsurların anlaşılmasında yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda ruhun bazı niteliklerinin oluşumunu fizyolojik unsurlardan yardım alarak açıklayan Descartes'ta ruh problemi bilimsel-metafiziksel bir alanda var olmaktadır. Ryle'da ruha fiziksel dünyanın dışında bir varlık alanı atfedilmesinin temelinde mantıksal bir kategori yanlışlığının olduğu düşüncesi görülmektedir. Ryle'da ruh problemi, fiziksel olgulardan hareket eden, mantık temelli metafiziksel bir alanda var olmaktadır. Descartes'ta ruhun açıklanması her ne kadar fizyolojik unsurlarla desteklense de, ruh bedenden ayrı bir varlığa ve mahiyete sahiptir ve bedenin anlaşıldığı gibi anlaşılmaz. Descartes'ta insanın ruh ve beden olmak üzere iki ayrı dünyayı ihtiva eden bir yaşama sahip olduğu görülmektedir. Ryle, Descartes'ta görülen ruh-beden düalizmini 'makinedeki hayalet dogması' olarak tanımlamaktadır. Bir bireyin, bir makinenin içine gizemli bir biçimde yerleşmiş bir hayalet olarak sunulması olarak gördüğü dogmayı, ruhun fiziksel olgular alanının dışına çıkarılması olarak görmektedir. Ryle ruhu açıklarken bir çeşit olgu olan insan yaşantısından hareket etmekte ancak temellendirmesini olgulara dönerek değil, mantıksal çözümlemeye giderek yapmaktadır. Descartes'tan Ryle'a ruh anlayışının seyrinin metafizikten tamamen fiziksel alana evrildiği görülmektedir.Anahtar kelimeler: Descartes, Ryle, ruh anlayışı, bilim-felsefe ilişkisi,

This study intends to expose Descartes and Ryle's concept of the soul in the context of the historical development of science-philosophy or the relationship between physics and metaphysics. It is certain that the concept and theories revealed during the process of science-philosophy relationship towards science have developed within this relationship. In the early times, when philosophy, theology, and science were inwardly embodied in the historical process, concept of the soul was taken as a metaphysical question and attempted to be explained in this frame. It seems possible that we can see the traces of the relationship between science and philosophy in the views of soul. As can be seen in the historical process of the concept of the soul, it has developed from an animistic perspective to a scientific perspective. Scientific developments have played a role in shaping concept and theories about the soul. In Descartes, the soul appears to be involved in a mathematical ontology. The mathematics that establishes the link between metaphysics and natural sciences is helping to understand the metaphysical elements in the Descartesian perspective. In Descartes there is a scientific-metaphysical field of the problem of soul. In Ryle, it seems that there is a logical category fallacy at the heart of the attribution of a domain of existence outside the physical world to the soul. In Ryle, the problem of soul is a logic-based metaphysical field that acts on the physical phenomenon. In Ryle, it seems that there is a logical category fallacy about the soul at the heart of the attribution of a domain of existence outside physical world. In Ryle, the problem of the soul exists in a logic-based metaphysical field based on the physical phenomenon. Although Descartes reveals the soul, even though it is supported by physiological elements, the soul has a separate existence and a place, and is not understood as we understand the body. In Descartes it appears that man has a life that includes two separate worlds, the soul and the body. Ryle describes Descartes' soul-body dualism as 'the ghost of the machine'. He sees the dogma, which an individual seems as a mysterious settled ghost in a machine, as the removal of the soul from the realm of physical phenomena. While revealing the soul of Ryle, a kind of phenomenon, which is based on human experience, is based on logical analysis rather than turning to phenomenons. From Descartes to Ryle it seems that the concept of the soul has evolved from the metaphysical to the totally physical field.