Ceza muhakemesinde gizli soruşturmacı görevlendirilmesi

Abstract

Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi gizli soruşturma tedbirlerinden biridir. Organize suçluluk ortaya çıkmadan önce klasik olarak tanımlanan ve büyük ölçüde gizli olmayan tedbirler suçlulukla mücadelede kullanılmaktaydı. Organize suçluluğun ortaya çıkışı ve gelişmesi sonucunda yetersiz kalan klasik tedbirler yanında, modern gizli soruşturma tedbirlerine başvurmak gereği oluştu.Başlangıçta gizli soruşturmacı tedbiri yasal düzenleme olmadan uygulanmıştır. Sonrasında temel hak ve özgürlüklere müdahale eden bu tip tedbirlerin yasal düzenlemeye kavuşması gerektiği kabul edildi. Öncelikli olarak Batı Avrupa devletleri başta olmak üzere yasal düzenlemeler yapıldı, sonrasında diğer ülkeler takip etti. Türk Hukuk sistemi önce özel bir kanunla sonrasında ise genel kanun olan ceza muhakemesi kanununda düzenleme yapmıştır.Gizli soruşturma tedbirleri ve çalışma konumuz olan gizli soruşturmacı görevlendirilmesi tedbirinin göze çarpan ilk özelliği temel hak ve özgürlüklere müdahale etmesidir. Bu nedenle uygulamak için kuvvetli şüphe sebebi ve son çare olmak gibi şartlar aranmaktadır.Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi tedbirinin kendine özgü bir özelliği görevlendirildiği örgüte sızmak ve delil toplamaktır. Koruma tedbirleri bir bütün olarak düşünüldüğünde icra eden için en tehlikeli tedbir olduğu söylenebilir. Bu bakımdan gizli soruşturmacının tedbir esnasında ve sonrasında korunması önem arz etmektedir. Gizli soruşturmacının korunması için kimliğinin gizli tutulması tanıklık konusunu şüpheli hale getirmektedir.Uygulama ve öğretide en çok tartışılan konu ise gizli soruşturmacının görevi esnasında suç işlemesinin yasak olmasıdır. Gizli soruşturmacının görevini başarabilmesi için suç işlemek zorunda kalacağı ileri sürülmüştür. Hukuk devleti ilkesi ile bu zorunluluk arasında uygun bir çözüm bulunması gerekmektedir.

Appointment of an undercover agent is one of the secret inquiry precautions. Before the occuring of organized crimes, the methods those are called classic safety precautions which are mostly not being secret had been used in struggling with the crimes. By the occuring and improvement of organized crimes the classic precautions became inadequate in struggeling with the crimes, then beside the classic ones it became an obligation of appliying modern secret inquiry precautions .At the begining undercover agent is used without legal regulations. After this period, it is accepted that, this kind of precautions intervening fundemental rights and freedoms must be regulated legally. At first The West European countries have made the regulations, then the others have followed. The Turkish Law system has made the regulations by a private code, after that the code of criminal procedure has been passed which is a general code.Significant attribute of the secret inquiry precautions and also undercover agent, which is our study topic, is the intervention of fundemental rights and freedoms. For this reason, for practising this precaution, circumstances as storng reason of crime doubt and being the last cure must be fulfilled.The feature which is unique for appointing undercover agent is infiltrating into criminal organization and getting the evidence. Considering the safety precautions as a whole, it can be said that it is the most hazardous precaution for the executor. From this perspective, during and after the precaution undercover agents must be protected. Keeping the undercover agent's identity secret for the aim of protrect him/her, makes the witness of undercover agent suspicious.The most contraversial issue about appointment an undercover agent in practice and doctrine is prohibition of committing crime. It is asserted that for the success of undercover agent, he/she is obligated to commit some crimes. An appropriate solution must be find between the rule of law and this obligation.