Bireysel tarihin kronotopu olarak Kent ve Kent Unsurları: Demir Özlü örneği

Abstract

Bu tez çalışmasındaki temel amaç, Rus edebiyat teorisyeni Mihail M. Bahtin'in `kronotop` kavramından hareketle, Demir Özlü'nün öykü ve anlatılarındaki kronotopları incelemektir. Bahtin, kronotopların sayısının arttırılmasının mümkün olduğunu belirttiği için, Bahtin'in belirlediği belli başlı kronotoplarla birlikte, Özlü'nün öykü ve anlatılarında belirlediğimiz yeni kronotoplar da incelenmiştir. Bu bağlamda çalışmanın `Giriş` bölümünde, genel olarak kronotop kavramı açıklanmış, bu kavrama gelen farklı yaklaşımlar değerlendirilmiş ve Demir Özlü'nün hayatından, eserlerinden ve öykücülüğünden bahsedilmiştir. Çalışmanın `DEMİR ÖZLÜ'NÜN ÖYKÜ VE ANLATILARINDA KRONOTOP OLARAK 'KENT'` isimli birinci bölümünde, kentlerin de kronotop olarak kabul edilebileceği fikrinden hareketle, Özlü'nün öykü ve anlatılarında kronotop değeri taşıyan dört kent belirlenmiştir. Bu bağlamda, Beyoğlu, Stockholm, Paris ve Berlin kentlerinin, Özlü'nün öykü ve anlatılarında taşıdığı duygu ve değerler incelenmiştir.Çalışmanın `DEMİR ÖZLÜ'NÜN ÖYKÜ VE ANLATILARINDAKİ DİĞER KRONOTOPLAR` isimli ikinci bölümünde ise Bahtin'in belirlediği temel kronotoplar ve kendi belirlediğimiz diğer kronotoplar, Özlü'nün öykü ve anlatıları üzerinden incelenmiştir. Bahtin'in belirlediği temel kronotoplardan, Özlü'nün öykü ve anlatılarında tespit edilenler karşılaşma-yol, şato, misafir odası-salon, taşra kasabası, meydan/alan ve merdiven kronotoplarıdır. Şato kronotopu ve misafir odası-salon kronotopu başlıklarına, benzer bağlamda olan, kendi belirlediğimiz kronotoplar da eklenmiştir. Şato kronotopu bağlamına tarihselliğiyle öne çıkan mekânlar; misafir odası-salon krontopu bağlamına çocukluk odası-evi kronotopu eklenmiştir.

The main purpose in this thesis is to examine chronotopes in the stories and the narratives written by Demir Özlü with reference to Russian literature theoretician Mikhail M. Bakhtin's `chronotope` concept. Since Bakhtin indicated that it is possible to increase the number of chronotopes, new chronotopes which we determined in Demir Özlü's stories and narratives are examined together with the main chronotopes determined by Bakhtin. In this context, at the `Introduction` chapter, we explained the chronotope concept in general terms, reviewed some different approaches on this concept and mentioned about Demir Özlü's life, his works and his storytelling.In the first section of the work that is named ` 'THE CITY' AS A CHRONOTOPE IN DEMİR ÖZLÜ'S STORIES AND NARRATIVES`, four cities are specified which hold the characteristics of a chronotope in Özlü's stories and narratives, with reference to the idea that approves cities as chronotopes. In this context, the emotion and values owned by Beyoğlu, Stockholm, Paris and Berlin in Özlü's stories and narratives are examined.In the second section that is named `OTHER CHRONOTOPES IN DEMİR ÖZLÜ'S STORIES AND NARRATIVES`, the basic chronotopes determined by Bakhtin and the other chronotopes which we determined are examined over Özlü's stories and narratives. Among the basic chronotopes determined by Bakhtin, the ones which we detected in Özlü's stories and narratives could be listed as encounter, road, castle, drawing room-salon, rural landscape, public square and staircase chronotopes. The other chronotopes which we determined that are in the similar context with castle and drawing room-salon chronotopes are also added on those basic chronotopes. The places shining out with their historicity are added on the context of castle chronotope and chilhood room-home chronotope is added on the context of drawing room-salon chronotope.