Halil Nuri Bey Divanında dini edebi muhteva

Abstract

Bu tez 18. yüzyılda yaşamış olan Vakanüvis Halil Nuri Bey'in hayatını ve divanının tahlilini içermektedir. Şairin bulunduğu dönem, devlette bulunduğu mevki ve ailesinin bulunduğu muhit dolayısıyla divanı tahlil edilmeye çalışılmıştır. Halil Nuri'nin divanında kullandığı dil ve sanat özellikleri ele alındığında zamanının Sebk-i Hindi ve Türkî-i basit akımları arasında kaldığı ve her ikisinde de güzel manzumeler vücuda getirdiği görülmüştür. O; Oğlu Nebil Bey'e, Kani'ye, Fuzûlî'ye ve devrinin diğer şairlerine nazireler yazmıştır. Şeyh Galip'e imrendiğini, kendisine nazire yazmasını istemekle aşikâr hale getirmiştir. Halil Nûri şiirlerinde, kendi karakterini göstermekle birlikte Klasik Türk Edebiyatının malzemelerini de ustalıkla işlemiştir. Bir kültür çalışması olan bu tahlilin bu alanda yapılan çalışmalara küçük de olsa bir katkı sağlaması en büyük dileğimizdir. Anahtar Kelimeler: 18. yüzyıl, Halil Nûri Bey, Divan, Tahlil

This study covers the life of 18th centruy Chronicler Halil Nuri Bey and contains an analysis of his Divan. In the study, his Divan is held in relation to his era, his official rank in the government, and the milieu of which his family was part.The study suggests that Halil Nuri took a lingual and artistic approach between Sebk-i Hindi and Turki'-i Basit currents and produced verses that were good examples of both. He wrote poems modeled after Nebil Bey's, Kani's Fuzuli's, and some of his contemporaries' poem in respect to both content and form. He explicitly stated his desire to emulate Seyh Galip. In his poems, Halil Nuri did not only reveal his own character, but also skillfully treated the materials of Classical Turkish Literature.This culture-oriented study is intented to make a contribution to the other research projects in the field.Key Words: 18.st Century, Halil Nuri Bey, Divan, Analysis