Sonuca atlama yanlılığının, paranoid şizofreni tanılı hastalarla non-paranoid şizofreni, anksiyete bozukluğu tanılı hastalar ve sağlıklı bireylerle karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Belirsizlik durumlarında sanrılı bireyler daha az bilgi kullanarak sonuca varırlar. Buna sonuca atlama yanlılığı denilmektedir. Bu tezde paranoid şizofreni, non-paranoid şizofreni ve yaygın anksiyete bozukluğu tanılı hastalar ve sağlıklı gönüllerin sonuca atlama yanlılığı bakımdan karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca sonuca atlama yanlılığını etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Methodoloji: Çalışmaya 35 paranoid şizofreni, 31 non-paranoid şizofreni, 31 yaygın anksiyete bozukluğu tanılı hasta ve 31 sağlıklı gönüllü alındı. Tüm katılımcıların sosyodemografik bilgilerin alınmasının ardından KBT, LKT, BPRS, SANS, HAM-D, HAM-A ve BIS-11 ölçekleri uygulandı. Şizofreni tanılı bireylere ek olarak SAPS ve CDÖ ölçekleri de uygulandı. İstatistik değerlendirmeleri SPSS 21.0 IBM paket programı kullanılarak yapıldı.Bulgular: KBT 60/40 versiyonunda paranoid şizofreni hastaları kontrol grubundan anlamlı olarak daha az sayıda boncuk çekerek karar vermişlerdir (F(3-124)=3.495, p<.05). Paranoid şizofreni grubuyla sağlıklı gönüllüler arasında KBT 90/10 JTC (X2=8.989, p<.05) ve KBT 60/40 JTC (X2=9.394, p<.05) puanları açısından gruplar arasında anlamlı bir fark saptanmıştır. Paranoid şizofreni tanılılarda KBT 60/40 versiyonuna göre sonuca atlama yanlılığı olanlar (Sıra Ort.=21.91) olmayanlara (Sıra Ort.= 14.71) göre anlamlı olarak daha fazla toplam sanrı puanlarına sahiptir. Şizofreni tanılı bireylerde JTC yanlılığını etkileyen etmenler incelendiğinde, KBT 90/10 versiyonunda toplam SANS ve yaş arttıkça; HAM-A ve öğretim yılı azaldıkça JTC yanlılığı artmaktadır. KBT 60/40 versiyonunda ise toplam SAPS, BIS-NP ve yaş arttıkça; aksine BIS-M azaldıkça JTC yanlılığı artmaktadır.Sonuç: Paranoid şizofreni tanılı bireylerde sağlıklı bireylere göre daha fazla sonuca atlama yanlılığı mevcuttur. Bununla birlikte bu grupta sanrı şiddeti arttıkça JTC yanlılığının arttığı görülmektedir. Şizofreni tanılı bireylerde JTC yanlılığını etkileyen faktörler koşulun değişmesi ile değişmektedir. Daha belirli koşullarda negatif belirtiler JTC yanlılığını etkilerken daha belirsiz koşullarda ise pozitif belirtiler etkilemektedir. Ayrıca dürtüselliğin de JTC yanlılığını etkilediği söylenebilir. JTC yanlılığın psikotik bozukluklarda prognoza veya tedavilerin JTC yanlılığına etkisinin incelenmesi için uzunlamasına izlem çalışmaları yapılması, JTC yanlılığının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir.

Introduction and Aim: Patients with delusions reach a conclusion by using less information in uncertain conditions. This is called `jumping to conclusion bias`. In this thesis, it is aimed to compare jumping to conclusion bias between patients with paranoid schizophrenia, non-paranoid schizophrenia or anxiety disorder and healthy individuals. Additionally, we aim to discover the factors that influence jumping to conclusion bias. Material and Methods: 35 patients with paranoid schizophrenia, 31 patients with non-paranoid schizophrenia, 31 patients with anxiety disorder and 31 healthy volunteers were included in this study. Firstly, the sociodemographic characteristics of all participants were recorded, then, KBT, LKT, BPRS, SANS, HAM-D, HAM-A and BIS-11 scales were performed. Patients with schizophrenia were also evaluated with SAPS and CDO scales. Results: Patients with paranoid schizophrenia made decisions after drawing fewer beads than patients in the control group in KBT 60/40 (F(3-124)=3.495, p<.05). There was significancy concerning the KBT 90/10 JTC (X 2=8.989, p<.05) and KBT 60/40 JTC (X2=9.394, p<.05) between the paranoid schizophrenia patient group and the healthy group. Moreover, in the paranoid schizophrenia group, those patients who had jumping to conclusion bias (median=21.29) had significantly higher total delusions scores than patients (mean= 14.71) who had no jumping to conclusion bias according to the KBT 60/40 version. When the factors that influence JTC bias were researched in the paranoid schizophrenia group, it was determined that JTC bias was increased if total SANS and age were increased and if HAM-A and academic year were decreased in the KBT 90/10 version. However, in the KBT 60/40 version, if the total SAPS, BIS-NP and age were increased and BIS-M was decreased JTC bias was found to be increased.Conclusion: Patients with paranoid schizophrenia have more JTC bias than healthy people. Additionally, in this group, it was seen that JTC bias is increased in relation to an increase in delusions severity. There are other factors that influence JTC bias change if the conditions are changed. Negative symptoms influence JTC bias in more certain conditions, whereas positive symptoms influence in more uncertain conditions. Moreover, impulsivity can be said to influence JTC bias. If long term studies about the effects of JTC bias on the prognosis and treatments of psychotic disorders are performed then we should have a better understanding of JTC bias.