II. Meşrutiyet Dönemi romanında mizah

Abstract

Bu çalışma başta askerî olmak üzere, siyasal, toplumsal ve kültürel alanda ciddi değişimlerin yaşandığı II. Meşrutiyet döneminde kaleme alınan romanlarda mizahi unsurları tespit etme ve bu mizahi unsurları oluşum biçimlerine göre sınıflandırma çabasını içermektedir. Bu çalışmanın amacı ise mizahın sadece dergi ve gazete köşelerinde bir karikatürden ibaret olmadığını, bünyesinde yıkıcı bir eleştiri gücünü taşıyarak romanda anlatım tekniği olarak da var olabileceğini göstermeye çalışmaktır.Bu bağlamda çalışmanın giriş kısmında mizahın unsurları tespit edilerek mizahın gülme, edebiyat, toplum ve dil ile ilişkisi ele alındı. Ayrıca çalışmada, II. Meşrutiyet dönemi romanı incelemeye tabi tutulduğu için bu dönemin siyasi, sosyal ve kültürel alanda yaşananlar genel bir çerçeve etrafında ifade edilmeye çalışıldı. II. Meşrutiyet dönemi siyasal yapısı gereği dönemin edebiyatının genel çerçevesi verilirken dönemin düşünsel ve siyasal akımları göz önünde tutuldu. İlk bölümde ise John Morreall'ın Gülmeyi Ciddiye Almak, Henry Bergson'un Gülme ve Sigmund Freud'un Espri Sanatı adlı eserlerinden hareketle gülme kuramları ele alındı. Burada ayrıca mizahın kavramsal tanımı, iyileştirici gücü ve türlerine (ironi, parodi ve satir) yer verildikten sonra Türk edebiyatındaki tarihi serüveni hakkında genel bilgilere yer verildi. Çalışmanın özgün tarafını oluşturan ve II. Meşrutiyet dönemi romanındaki mizahi unsurların tespitini içeren ikinci bölümde ise mizahın dil dizgesiyle oluşan biçimlerine ve bir eleştiri aracı olarak mizahin satir adı altında II. Meşrutiyet dönemi romanındaki yerine değinildi. Burada satirin ele aldığı konular tek tek incelenmeye çalışıldı.Sonuç olarak bu çalışmayla birlikte gelinen nihai hedefte mizahın `gülmece`, `yergi` ve `zekâ` gibi vazgeçilmez unsurların birleşimiyle ortaya çıkmış güçlü bir anlatım tekniği olduğunun üzerinde duruldu. Dolayısıyla yıkımların, çözülmelerin ve yozlaşmaların arttığı II. Meşrutiyet döneminde romancılar, mizahın güçlü ve yıkıcı söyleminden yararlanmayı ihmal etmedikleri sonucuna varıldı.

This study, especially military, political, social and cultural changes experienced in the II. It includes the effort to identify the humorous elements in the novels written during the constitutional period and to classify these humorous elements according to their formation. The aim of this study is to show that humor is not only a caricature in the corners of magazines and newspapers, but also carries a destructive criticism within it and can be present as a narrative technique in the novel. In this context, elements of humor were identified in the introduction part of the study and the relationship between humor and laughter, literature, society and language was discussed. In addition, the study, II. Since the Constitutional Monarchy period was examined, the political, social and cultural experiences of this period were tried to be expressed around a general framework. II. In line with the political structure of the Constitutional Monarchy period, the general framework of the literature of the period was given and the intellectual and political movements of the period were taken into consideration. In the first part, John Morreall's Laughing Seriously, Henry Bergson's Laughing and Sigmund Freud's Art of Humor are discussed. In addition, the conceptual definition of humor, its healing power and genres (irony, parody and satir) are given and general information about the historical adventure in Turkish literature is given. The original side of the study and II. In the second chapter, which includes the determination of humorous elements in the novel of the Constitutional Monarchy period, the forms of humor formed with the language system and humor satir as a tool of criticism. It was mentioned in the novel of the Constitutional Monarchy period. Here, the topics covered by the line were examined one by one.As a result, the final goal achieved with this study was emphasized that humor is a powerful expression technique that emerged with the combination of indispensable elements such as 'humor', 'satire' and 'intelligence.. Therefore, the destruction, degradation and degeneration increased II. During the constitutional period, novelists concluded that they did not neglect to benefit from the powerful and destructive discourse of humor.