Ortaöğretime geçişte kapsamlı akademik gruplama ve eşitsizliğin yeniden üretimi

Abstract

Başarı ve sosyoekonomik arka plan arasındaki ilişkiyi inceleyen pek çok araştırmacı, akademik gruplamanın başta alt başarı gruplarına yerleştirilen öğrenciler olmak üzere çoğu öğrenci için akademik başarıyı artırmadığı sonucuna ulaşmıştır. Dahası, görece alt sosyal sınıflardan gelen yoksul öğrencilerin düşük başarı gruplarına yerleştirilmesine sebep olduğu gerekçesiyle gruplama yaklaşımı eleştirilmiştir. TEOG sistemi (2013-2017) ise ortaöğretime geçişte bütün öğrencilerin sınav başarısına göre hem okul türleri arasında hem de aynı okul türü içerisinde sınıflandırıldığı ve ayrıştırıldığı kapsamlı bir akademik gruplama örneği olmuştur. Okulların ve öğrencilerin başarı düzeylerine göre etiketlendiği bu sistemde, başarısız öğrencilerin ve dolayısıyla gittikleri okulların etiketlenmesinin belirli ön kabullere yol açarak bu öğrencileri daha fazla başarısızlığa sürükleyecek birtakım süreçleri beraberinde getirip getirmediği sorusu araştırılması gereken önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada, TEOG sisteminde başarılı/başarısız öğrencilerin ve dolayısıyla gittikleri okulların başarılı/başarısız kabul edilmesinin eğitimin temel bileşenleri açısından sonuçlarının keşfedilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın bulguları, okulun genel ikliminin, okula ilişkin geliştirilen algının, öğrenci ve öğretmenlerin motivasyonunun, sunulan öğrenme fırsatlarının ve dolayısıyla eğitimin genel niteliğinin okulların TEOG yerleştirmesine bağlı oluşan genel başarı düzeyine göre farklılaştığını göstermektedir. Ayrıca, gruplamanın öğrencileri sadece başarı düzeyine göre değil aynı zamanda sosyoekonomik arka planına göre ayrıştırdığı yönünde güçlü bulgular elde edilmiştir. Buna göre, sosyoekonomik açıdan dezavantajlı öğrenciler başarı düzeyi orta veya düşük okullarda yoğunlaşmaktadır. Tüm bu bulgular birlikte değerlendirildiğinde, TEOG uygulamasıyla sosyoekonomik arka plan ile akademik başarı arasındaki ilişkinin daha da güçlenme eğilimi gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Eğitimsel eĢitsizlik, eĢitsizliğin yeniden üretilmesi, etiketleme, ortaöğretime geçiĢ, sosyal politika, TEOG

Many researchers investigating the relationship between socio-economic background and achievement suggest that tracking does not improve academic success for most students, particularly low achievers. In fact, they often criticize tracking for reproducing socio-economic inequality by placing disadvantaged students with low socio-economic backgrounds into the lower streams. According to TEOG secondary school placement system (2013-2017), all incoming high school students in Turkey were placed in a high school based on their TEOG exam scores. This placement system became an example of extensive academic grouping. Whether this system that stratifies all the secondary schools based on the TEOG scores of the incoming students creates further inequalities for lower achieving students by labeling them as low achievers and placing them in schools labeled as low stream is an important question to be explored further.This qualitative study explores the implications of TEOG-based placement of students and stratification of schools on the educational processes. The findings of this study suggest that overall school climate, perceptions towards the school, motivations of students and teachers, learning opportunities presented in the school, and therefore, the overall quality of the education differs largely based on the achievement levels of schools that are identified by TEOG scores of the incoming students. Additionally, there are strong evidences that TEOG-based placements group students not only based on their academic success but also on their socio-economic backgrounds. Accordingly, students with low socio-economic backgrounds are overrepresented in schools labeled as low and mid-achieving. These findings suggest that extensive academic grouping of all incoming high school students tends to increase the effects of socio-economic background on academic achievement.Keywords: Educational inequality, reproduction of inequality, labeling, transition to secondary school, social policy, TEOG