Bir tıp fakültesinin aile hekimliği anabilim dalı`ndaki asistan hekimlerin, ailelerinden ve yakın çevrelerinden gelen sağlık talepleri üzerine görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Giriş: Çalışmalar hekimlerin, aile ve yakınlarından gelen bir sağlık talebiyle karşılaşma ihtimallerinin yüksek olduğunu göstermektedir. Etik açıdan bakıldığında, hekimlerin kendilerini veya aile üyelerini tedavi etmesi önerilmemektedir ancak hekimlerin akrabalarının tıbbi bakımlarına doğrudan veya dolaylı yolla müdahil oldukları görülmektedir. Hekimler taleplere müdahil olurken ciddi çatışma ve etik uygunlukla ilgili kaygı yaşamaktadır. Bu çalışmada hekimlerin bu konuda yaşadıkları deneyimleri açığa çıkartarak, gelecekte yaşayacakları çatışma ve kaygıyla baş edebilmeleri için hekimlere yol gösterici olmayı amaçladık.Yöntem: Araştırmamız fenomenolojik desende nitel bir çalışma olup, etik kuruldan onay alındıktan sonra bir Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalında 1 Nisan 2019- 1 Temmuz 2019 tarihleri arasında 41 aile hekimliği asistanına yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanarak yapıldı. 38 katılımcının verileri analiz edildi. Veriler görüşmeci hekim tarafından yazıya geçirildikten sonra kodlanarak, kategori ve temalara ulaşıldı ve çalışmanın bulguları oluşturuldu.Bulgular: Hekimler kendi yakınlarını bazı durumlar haricinde genel olarak tedavi etmeme görüşündeydiler ve talepler karşısında olumsuz duygular hissetmekte, zorluklar yaşamaktaydılar. Hatta aile ve yakınlarına bakmalarının getireceği dezavantajların da farkında olmalarına rağmen yüksek oranda talepleri kabul etmekte, taleplere karşı elinden geldiğince, genel olarak olumlu yaklaşıp yardımcı olmaktaydılar. Buna rağmen talepleri karşılayamadıkları zamanlarda ise yakınlarından genellikle olumsuz tepkiler almışlardı. Hekimler talepleri isteyerek kabul etmelerinin yanı sıra bazı mesleki veyahut toplumsal, ailesel ilişkiye bağlı görev ve sorumluluklar nedeniyle mecburiyetten de kabul etmekteydiler. Bu durum onları karar alma mekanizmalarını bozan ikilem, kaygı ve çatışma içine sokmaktaydı.Sonuç: Hekimler çatışmaya düştükleri zaman aile ve yakınlarının isteklerini geri çevirebilirler. Bunu yaparken tepkiden çekiniyorlarsa çözüm iletişimde saklı olabilir. Çalışmamızda yakınlarının taleplerini karşılayamadıklarında anlayışlı karşılandıklarını ifade eden hekimler iletişimin önemine dikkat çekmişlerdir. Hekimlerin, mesleklerini yaparken, yakınlarına hastalarına baktıkları gibi bakmadıklarını açık bir dille anlatmalarının ve bu çatışmanın yakınlarında oluşturacağı olası problemlerden bahsetmelerinin hekimlerin üzerindeki yükü azaltacağını düşünmekteyiz.

Introduction: Studies show that physicians are more likely to meet a health demand from their family and relatives. From an ethical point of view, it is not recommended that physicians treat themselves or their family members, but it has been seen that physicians directly or indirectly involves in relatives' medical care. Physicians are concerned about serious conflict and ethical compliance when dealing with requests. In this study, by revealing the experiences of physicians on this subject, we aimed to guide physicians to cope with the future conflict and anxiety.Method: Our study was a qualitative study in phenomenological design and after an approval from the ethics committee, were applied to 41 family physician assistants in a semi-structured interview form between April 1, 2019 and July 1, 2019. The data of 38 participants were analyzed. After the data converted to written form by the interviewer, the categories and themes were reached and the findings of the study were formed.Results: Physicians were generally in the opinion of not treating their relatives except in some cases and they had negative feelings and faced difficulties in the face of demands. Even though they were aware of the disadvantages of looking after the family and their relatives, they accepted the demands at a high rate and they were generally positive and helpful to the demands as much as they could. However, when they could not meet the demands, they often received negative reactions from their relatives. In addition to accepting requests voluntarily, physicians also compulsorily accept requests, due to duties or responsibilities which come with some professional, social or family relations. This situation puts them in dilemma, anxiety and conflict that disrupt their decision-making.Conclusion: When physicians fall into conflict, they can refuse family and relatives' demands. If they are afraid of a reaction, the solution may be hidden in communication. In our study, the physicians who stated that they were met with understanding when they could not meet the demands of their relatives pointed out the importance of communication. We believe that explaining the fact that they do not treat their relatives in the same way as they look at their patients while they are doing their jobs and talking about the possible problems that this conflict will create on their relatives, will reduce the burden on physicians.